The Straits Times ngày 14/5 đưa tin, Trung Quốc và Hoa Kỳ đang tìm cách hạ nhiệt căng thẳng leo thang trên Biển Đông trước khi Tòa Trọng tài Thường trực PCA ra phán quyết vụ Philippines khởi kiện Trung Quốc (áp dụng sai, giải thích sai, vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 - UNCLOS) ở Biển Đông.
 |
| Phòng Phong Huy, người đứng đầu Bộ Tham mưu liên hợp Quân ủy Trung ương Trung Quốc, ảnh: Getty Images / BBC. |
Hôm Thứ Năm, tướng Phòng Phong Huy - người đứng đầu Bộ Tham mưu liên hợp thuộc Quân ủy trung ương Trung Quốc đã có cuộc hội đàm trực tuyến với Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ Joseph Dunford về việc hai bên cần quản lý sự khác biệt một cách xây dựng, kiềm chế các hành động gây phương hại đến quan hệ giữa hai bên.
Ông Huy cũng nói với tướng Dunford rằng không phải Trung Quốc đổ lỗi cho Hoa Kỳ về những căng thẳng trên Biển Đông. Tân Hoa Xã dẫn lời tướng Dunford kêu gọi hai bên kiềm chế, ông cho biết Hoa Kỳ sẵn sàng làm việc với Trung Quốc để thành lập một cơ chế kiểm soát rủi ro hiệu quả, duy trì ổn định ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình.
Cuộc hội đàm trực tuyến diễn ra trong bối cảnh căng thẳng tăng cao ngoài Biển Đông. Hôm Thứ Ba tuần này, hải quân Mỹ đã điều một tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường tuần tra bên trong 12 hải lý quanh đá Chữ Thập, Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam) để thách thức yêu sách hàng hải bất hợp pháp.
South China Morning Post ngày 14/5 dẫn lời Yue Gang, một nhà phân tích Trung Quốc cho hay, phát biểu của Phòng Phong Huy trái ngược với những lời lẽ gay gắt từ giới ngoại giao Trung Quốc đã cho thấy, Bắc Kinh có thể muốn ngăn chặn căng thẳng leo thang, mặc dù nó sẽ không thỏa hiệp về yêu sách chủ quyền.
"Họ đang giải quyết các mục tiêu khác nhau. Cách sử dụng ngôn từ trong ngoại giao để xoa dịu sự tức giận (của dư luận Trung Quốc về vụ Mỹ tuần tra đá Chữ Thập) khác với ngôn từ sử dụng trong các cuộc đàm phán mà phần nhiều là mang tính thực dụng", Yue Gang cho hay.
Ông lưu ý, mặc dù hạ giọng với Mỹ nhưng không có nghĩa là Trung Quốc sẽ thỏa hiệp trong vấn đề yêu sách chủ quyền (vô lý, phi pháp và bành trướng) của mình trên Biển Đông. Nhưng đối thoại cho thấy cả hai bên đều hiểu rõ nhu cầu cấp thiết để xoa dịu căng thẳng đang leo thang nhanh chóng những tháng gần đây.
Liên lạc trực tiếp giữa các quan chức quân sự cấp cao hai nước là một việc cần thiết để trnahs những phán đoán sai lầm. Phòng Phong Huy nói với Joseph Dunford: "Không có nước nào trên thế giới yêu chuộng tự do hàng hải ở Biển Đông hơn Trung Quốc"?!
