186 cầu treo chậm tiến độ do làm trái chỉ đạo của Bộ trưởng Thăng?

Chủ trương: Giao cho 1 đầu mối

Ngày 10/4/2014, thừa lệnh Bộ trưởng Đinh La Thăng, Chánh Văn phòng Bộ Giao thông Vận tải ra Thông báo số 326/TB-BGTVT về việc “Kết luận của Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng tại cuộc họp về thiết kế mẫu cầu treo và triển khai thực hiện đề án xây dựng cầu treo dân sinh”.

Thông báo nêu rõ: Tổng Công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) căn cứ vào hồ sơ thiết kế các mẫu cầu treo dân sinh do Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung trình, thẩm tra, đề xuất trình Bộ phê duyệt các mẫu thiết kế đảm bảo phù hợp các nguyên tắc đã đề ra.

Không giao cho 1 đầu mối, Ban quản lý Dự án 3 lại "băm nhỏ" dự án khi giao cho hàng chục đơn vị dẫn đến tình trạng "cha chung không ai khóc". Ảnh Hải Ninh

Đông thời, Thông báo cũng nhấn mạnh: Yêu cầu Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung ngoài việc thiết kế mẫu điển hình để đảm bảo việc sản xuất hàng loạt, phải tiến hành khảo sát số liệu cụ thể về địa hình, địa chất, thủy văn của từng vị trí cầu tại các địa phương để tính toán, đưa ta được phương án thiết kế mẫu cho phù hợp, đảm bảo an toàn, việc tính toán thiết kế kết cấu phải đảm bảo phù hợp các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật của ngành giao thông. Đồng thời, giao cho Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung là Tổng thầu thi công dự án này.

Đồng bào dân tộc 28 tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung và Tây nguyên đang mong chờ những cây cầu sớm hoàn thành. (Ảnh: Một cầu treo dân sinh đã hoàn thành tại bản Sam Lang, xã Nà Hỳ, huyện Nậm Bồ, Điện Biên). Ảnh Lê Xuân

Thực hiện thông báo kết luận trên, ngày 16/4/2014, Ban Quản lý Dự án 3 (được Bộ GTVT giao làm chủ đầu tư) đã kí Hợp đồng nguyên tắc số 04/HĐNT với Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung về việc “Tổng thầu khảo sát, thiết kế và thi công 186 cầu treo dân sinh tại 28 tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung và Tây nguyên”.

Nội dung hợp đồng nêu rõ: Chủ đầu tư giao cho Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung những công việc như, thiết kế mẫu điển hình cầu treo dân sinh; khảo sát, thiết kế và dự toán 186 cầu treo dân sinh; thi công xây lắp 186 cây cầu treo dân sinh.

Thực tế: “Băm nhỏ” dự án

Câu chuyện xây dựng 186 cây cầu treo dân sinh phục vụ đồng bào miền núi trở nên “rối rắm” khi ngày 13/5/2014, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường lại có ý kiến tại Thông báo số 451/TB-GTVT về việc: "Giao cho Liên danh Công ty CP Kỹ sư và tư vấn Việt Nam và Công ty CP ATH tư vấn đầu tư xây dựng lập báo cáo kinh tế kỹ thuật 12 cây cầu treo thuộc các tỉnh Yên Bái và Bắc Kạn, TEDI là đơn vị thẩm tra báo cáo kỹ thuật;

Giao TEDI là tư vấn lập dự án đầu tư, báo cáo kinh tế - kỹ thuật và thiết kế bản vẽ thi công cầu treo còn lại; Viện Khoa học và công nghệ là tư vấn thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công và thí nghiệp kéo đứt toàn bộ 186 cầu".

Làm việc với phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Trường, Tổng Giám đốc Ban Quản lý Dự án 3 xác nhận “Hiện số đơn vị tham gia tư vấn, thiết kế là 8 và có 35 đơn vị tham gia thi công”.

Như vậy, từ một đơn vị làm tổng thầu, đến nay đã có 43 đơn vị cùng tham gia xây dựng 186 cây cầu treo dân sinh.

Không chỉ dừng lại ở việc “băm nhỏ” dự án khi giao cho 43 đơn vị cùng tham gia mà 01 cây cầu khi xây dựng cũng có nhiều đơn vị cùng tham gia. Phần thượng bộ (cáp, dầm cầu, mặt cầu…) một đơn vị phụ trách, phần hạ bộ (phần móng) một đơn vị khác phụ trách, dẫn đến việc trên một cây cầu khi hoàn thành sẽ có nhiều thiết kế khác nhau. Có đơn vị thì lấy mẫu thiết kế điển hình của Cơ khí Quang Trung, có đơn vị lại lấy thiết kế của TEDI.

Ngày 13/5/2014, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường lại có ý kiến tại Thông báo số 451/TB-GTVT về việc: "Giao cho Liên danh Công ty CP Kỹ sư và tư vấn Việt Nam và Công ty CP ATH tư vấn đầu tư xây dựng lập báo cáo kinh tế kỹ thuật 12 cây cầu treo thuộc các tỉnh Yên Bái và Bắc Kạn, TEDI là đơn vị thẩm tra báo cáo kỹ thuật. Ảnh: Nguyễn Thảo

Ông Trường cũng thừa nhận: “Phần trên thì theo thiết kế điển hình, còn phần dưới thì mỗi nơi một khác. Phần thiết kế điển hình thì có đơn vị chọn của TEDI, có đơn vị lại chọn của Cơ khí Quang Trung…”.

Luật sư Nguyễn Văn Kiệm, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho rằng: “Một cây cầu treo có số vốn khoảng 4-5 tỷ đồng nhưng có nhiều đơn vị cùng tham gia thì nếu sau này có sự cố đơn vị nào phải chịu trách nhiệm chính, hay lúc đó lại cãi nhau, đổ lỗi cho nhau?”.

Tuy chia cho nhiều đơn vị cùng tham gia nhưng thực tế, tiến độ thực hiện dự án có nguy cơ “đổ bể”. Trong khi đó, vốn Nhà nước đã rót về cho dự án đã lên đến 400 tỷ đồng (gần 50% tổng số vốn đầu tư). Ông Nguyễn Xuân Trường cho biết, dự án hiện nay mới hoàn thành 11/186 cây cầu. Trước đó, trong một cuộc họp báo, ông Trường đã mạnh dạn tuyên bố sẽ hoàn thành 86 cây cầu trước Tết Âm lịch.

Hiện chỉ còn 1 tháng nữa đến Tết Âm lịch và Ban quản lý Dự án 3 phải hoàn thành 75 cây cầu nữa là điều khó khả thi. Trả lời về tính khả thi của kế hoạch, ông Trường không dám khẳng định mà chỉ cho biết: “Đang cố gắng phấn đấu, mục tiêu là như thế. Chúng tôi đang đôn đốc các đơn vị…”.

Việc “băm nhỏ” dự án cho hàng chục đơn vị cùng tham gia, trong khi đó tiến độ dự án lại “rùa bò”. Điều khó hiểu là, dự án mới hoàn thiện được 11 chiếc cầu nhưng vốn Nhà nước đã “rót” về tới gần 50% tổng giá trị đầu tư?