Tiêm bù vắc-xin cho phụ nữ và trẻ em toàn quốc
Phát biểu tại phiên họp chiều ngày 31/5, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu liên quan đến lĩnh vực y tế.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan bày tỏ: “Ngành y tế xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm của các vị đại biểu Quốc hội và nhân dân cả nước tới lĩnh vực y tế, với mong muốn ngành y tế phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.
Lĩnh vực y tế bên cạnh những kết quả đã đạt được thì sau dịch Covid-19 cũng đã bộc lộ nhiều khó khăn, tồn tại, hạn chế và vướng mắc, chúng tôi cũng đã nhận thức được vấn đề này.
Với sự lãnh đạo, quan tâm của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự ủng hộ của các bộ, ngành, địa phương, ngành y tế với quyết tâm cao nhất đã, đang và sẽ tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tồn tại của ngành. Với những nội dung mà đại biểu quan tâm trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội ngày hôm nay cũng là những vấn đề mà cử tri và nhân dân cả nước rất quan tâm”.
 |
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề Đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: nhandan.vn. |
Theo đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã báo cáo về hai nội dung theo yêu cầu của Quốc hội, cụ thể như sau:
Thứ nhất, về việc triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng năm 2023: Trong nhiều năm qua, Bộ Y tế đã triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng với 10 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em và phụ nữ trong cả nước. Giai đoạn 2016-2020 thực hiện Quyết định số 1125 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu y tế dân số giai đoạn 2016-2020, Bộ Y tế được bố trí kinh phí ngân sách trung ương để thực hiện mua sắm tập trung vắc xin cho chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao, thuốc kháng HIV ARV và Vitamin A, ký hợp đồng với nhà cung ứng cấp phát cho các địa phương thực hiện, trong đó đối với các vắc-xin sản xuất trong nước gồm 9 loại.
Các vắc-xin này chỉ có một nhà sản xuất trong nước, mỗi đơn vị sản xuất từ 2 đến 4 loại vắc-xin. Đây là các đơn vị thuộc Bộ Y tế nên Bộ đã thực hiện cơ chế đặt hàng đối với tất cả các loại vắc-xin sản xuất trong nước theo đúng quy định tại Nghị định số 32 năm 2019 thay thế Nghị định số 130 năm 2013.
Đối với các vắc-xin nhập khẩu, Bộ Y tế đã thực hiện cơ chế mua sắm thông qua tổ chức UNICEF theo hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt theo Điều 26 của Luật Đấu thầu hoặc thực hiện đấu thầu tập trung đối với các loại vắc xin đủ điều kiện có 3 đăng ký trở lên.
Giai đoạn năm 2021-2022 do Chương trình mục tiêu y tế, dân số theo Quyết định 1125 chỉ được thực hiện đến hết năm 2020. Đồng thời, theo Luật Đầu tư công (sửa đổi) năm 2019 không còn Chương trình mục tiêu y tế, dân số mà chỉ còn một số hoạt động được lồng ghép vào nội dung chi của 3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 và không có nội dung mua vắc-xin, các nội dung còn lại chuyển thành các nhiệm vụ thường xuyên của các bộ, các cơ quan trung ương và các địa phương.
Vì vậy, để có lộ trình phù hợp khi chuyển đổi cơ chế từ mua sắm bằng ngân sách trung ương chuyển giao cho các địa phương triển khai thực hiện, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 129/2020 về phân bổ ngân sách trung ương năm 2021. Theo đó, Bộ Y tế được giao nguồn dự toán từ ngân sách trung ương thực hiện mua sắm để cung ứng vắc xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng đảm bảo cho 2 năm 2021, 2022.
Năm 2022 dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến việc triển khai một số nội dung của chương trình ở nhiều địa phương. Bộ Y tế trong thời gian vừa qua đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố tăng cường triển khai tiêm thường xuyên trong các tháng cuối năm và rà soát các đối tượng tiêm vét, tiêm bổ sung, tiêm bù cho đối tượng trẻ em và phụ nữ trên toàn quốc.
 |
Phiên họp chiều ngày 31/5. Ảnh: quochoi.vn. |
Thực hiện nội dung của năm 2023 với mong muốn được tiếp tục thực hiện việc mua vắc xin Chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao, thuốc kháng HIV ARV và vitamin A để phục vụ cho các địa phương như các năm trước, nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho địa phương, Bộ Y tế đã có đề nghị Bộ Tài chính xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, trong đó, đề nghị bố trí kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ chuyển từ Chương trình mục tiêu y tế, dân số về nhiệm vụ thường xuyên để mua vắc xin Chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao cho đối tượng không có thẻ bảo hiểm y tế, thuốc ARV và vitamin A cho trẻ em.
Tuy nhiên, các nhiệm vụ thuộc Chương trình mục tiêu y tế, dân số chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên của các bộ, ngành và địa phương nên theo quy định của Luật Đầu tư công, phân cấp ngân sách nhà nước Bộ Y tế không được phân kinh phí để triển khai thực hiện nhiệm vụ này.
Trong thời gian vừa qua, Bộ Y tế cũng đã rà soát nguồn vắc-xin gối đầu từ năm 2022 chuyển sang đến nay, đối với các vắc-xin sản xuất trong nước, Chương trình tiêm chủng mở rộng đã cung ứng đủ số lượng vắc-xin của năm 2022 và gối đầu đến tháng 7/2023. Riêng vắc-xin viêm gan B, vắc-xin phòng lao sử dụng đến tháng 8/2023, các vắc-xin viêm não Nhật Bản, vắc-xin sởi, rubela, bOPV dùng đến quý III và quý IV/2023, vắc-xin uốn ván và bại liệt tiêm thực hiện ở các tuyến đủ đáp ứng đến hết năm 2023.
Hiện nay, Chương trình tiêm chủng mở rộng vẫn tiếp tục triển khai tiêm các vắc-xin sẵn có tại các điểm tiêm chủng của xã, phường. Đối với các thuốc lao, ARV, Vitamin A liều cao, Bộ Y tế tích cực làm việc với các nhà tài trợ và sử dụng nguồn thuốc sẵn có để đảm bảo cung ứng cho các địa phương.
Đến nay, Bộ Y tế đang triển khai chiến dịch bổ sung vitamin A cho trẻ em trên toàn quốc, bắt đầu từ ngày Quốc tế Thiếu nhi, ngày 1/6. Hiện nay các địa phương đang tích cực để triển khai nhiệm vụ này.
Đối với vắc-xin nhập khẩu 5 trong 1, đây là vắc-xin nhập khẩu do năm 2022 tiến hành các thủ tục đấu thầu, mua sắm theo quy định, tuy nhiên không có nhà thầu tham gia nên có thiếu trên thị trường.
Để đảm bảo vắc-xin năm 2023, Bộ Y tế đã làm việc, lắng nghe và trao đổi với các địa phương và đã trình Chính phủ tờ trình và dự thảo nghị quyết về nội dung này.
Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chỉ đạo quyết liệt Bộ Y tế phối hợp cùng với Bộ Tài chính để bố trí kinh phí, ngân sách trung ương năm 2023 để Bộ Y tế triển khai mua sắm theo quy định như những năm trước đây.
Để triển khai nhiệm vụ này, Bộ Y tế đã có công văn gửi 63 tỉnh, thành phố, đến nay đã tổng hợp đủ nhu cầu của 63 tỉnh thành liên quan đến đề nghị mua vắc-xin trong cả nước. Đã chỉ đạo các đơn vị cung ứng vắc-xin sẵn sàng các công việc theo quy định như rà soát khả năng cung cấp, năng lực sản xuất cũng như xác định giá theo quy định.
Đồng thời, để triển khai nội dung này có căn cứ pháp lý, Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội về nguồn lực phòng, chống Covid-19 và y tế cơ sở, y tế dự phòng thì Chính phủ và Đoàn giám sát đã đồng thuận trình Quốc hội với nội dung tiếp tục triển khai thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng.
Để thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện, đề nghị Quốc hội cho bổ sung nội dung bố trí nguồn ngân sách trung ương để tiếp tục thực hiện chương trình mở rộng, trong bối cảnh chương trình mục tiêu y tế dân số đã kết thúc.
“Rất mong các đại biểu Quốc hội ủng hộ nội dung này trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội trong kỳ họp này” - Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Tháo gỡ khó khăn về thuốc, mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế
Thứ hai, về các giải pháp đảm bảo thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: Trong thời gian vừa qua, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt. Thời điểm này đã ban hành rất nhiều văn bản, nghị quyết, nghị định và thông tư của các bộ, ngành liên quan đến giải quyết các vấn đề thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế.
Đến thời điểm này, các văn bản này cơ bản đã tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc trong quá trình đảm bảo cơ sở pháp lý để cho các đơn vị triển khai thực hiện. Để thể chế hóa các nội dung này, Chính phủ đã chỉ đạo đưa các nội dung này vào các luật sẽ trình Quốc hội trong thời gian tới đây.
Về đảm bảo nguồn cung, thực hiện theo Nghị quyết 80 của Quốc hội, Bộ Y tế đã gia hạn được 10.572 thuốc. Đến nay cả nước đã có nguồn thuốc là 22.000 đảm bảo đủ cung ứng thuốc cho thị trường, đáp ứng nhu cầu của người dân. Thông tư 07 của Chính phủ ban hành cũng đã tháo gỡ những khó khăn về trang thiết bị y tế, hiện nay nguồn trang thiết bị y tế cũng đã được đảm bảo.
Vấn đề liên quan đến tâm lý và vấn đề triển khai thực hiện mua sắm, trong thời gian vừa qua, đã rất nhiều các đơn vị ở cơ sở y tế đã tập trung triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo của trung ương và đến nay, cũng cơ bản đã tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc.
Ví dụ như Bệnh viện Bạch Mai là một đơn vị có khoảng từ 7.000 đến 8.000 bệnh nhân một ngày, đến nay, bệnh viện đã báo cáo là cơ bản đáp ứng được tất cả các nhu cầu về thuốc, không khó khăn, vướng mắc gì. Tuy nhiên, trong thực tiễn, vẫn còn một số nơi còn e ngại, né tránh trong việc thực hiện quá trình mua sắm, rất mong các địa phương tập trung chỉ đạo.
Một nội dung nữa liên quan đến vấn đề thuốc hiếm. Trong thời gian vừa qua, cũng có nhiều đại biểu đã đề cập đến vấn đề này. Theo quy định của Luật Dược thì đã có nhiều quy định về vấn đề thuốc hiếm, chính sách của Nhà nước về vấn đề thuốc hiếm như hình thức mua sắm, quy định về nhập khẩu thuốc hiếm, việc bán, chuyển nhượng của các bệnh viện, việc ưu tiên thẩm định thuốc hiếm, các thuốc hiếm đã bắt buộc phải dự trữ để phục vụ..., Bộ cũng đã có Thông tư số 26 năm 2019, trong đó quy định 214 loại danh mục thuốc hiếm và 229 thuốc không sẵn có.
Tuy nhiên, thời gian qua, vẫn còn một số các vướng mắc liên quan đến vấn đề thực hiện mua sắm thuốc hiếm do nguồn cung trên thế giới cũng như là các cơ chế dự trữ còn vướng mắc.
Chính vì vậy, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ đang xây dựng một quy chế liên quan đến việc dự trữ và đảm bảo thuốc đặc biệt hiếm để áp dụng trên toàn quốc và dự kiến là trong quý III này sẽ báo cáo với Chính phủ.
