Chuyện động trời giữa Thủ đô: Máy xúc múc mộ dân trong đêm

Cả chục ngôi mộ biến mất sau một đêm

Trao đổi với phóng viên Giáo dục Việt Nam, một số hộ dân ở thôn Đồng Nhân, xã Hải Bối, huyện Đông Anh (Hà Nội) tỏ ra bức xúc về việc cả chục ngôi mộ của họ bị vùi lấp, múc mất chỉ sau một đêm tại khu vực nghĩa trang Vỉ Tiền của xã Hải Bối.

Khu vực nghĩa trang Vỉ Tiền rộng chừng 2.000m2, trong đó có khoảng 300 ngôi mộ của người dân thôn Đồng Nhân. Đây là khu vực nằm trong diện quy hoạch giải phóng mặt bằng (GPMB) của huyện Đông Anh và xã Hải Bối để phục vụ xây Hồ điều hòa X1.

Khoảng 3 năm trước, UBND xã Hải bối có họp một lần với 36 hộ gia đình có mồ mả ở khu Vỉ Tiền thông báo về dự án xây Hồ điều hòa X1. Tại cuộc họp, các hộ gia đình trình bày nguyện vọng xin Ban dự án tạm ứng cho 2/3 số tiền được hưởng theo quy định của nhà nước về di chuyển mồ mả khi có quyết định thu hồi đất của nhà nước. Nhưng từ đó đến tháng 11/2011, không thấy Ban dự án hay UBND xã nhắc gì đến việc di dời mồ mả nữa. Sau đó, công trình vẫn thi công đào hồ.

Ông Duệ (áo trắng) chỉ cho PV nơi ba ngôi mộ của gia đình bị xúc mất trong đêm.

Ngày 13/12/2012 vừa qua, UBND xã và đại diện Ban dự án mời 36 gia đình đến họp để thông báo về kế hoạch di dời mồ mả khu Vỉ Tiền. Theo đó, các hộ dân phải hoàn thành việc di dời mồ mả trong tháng 1/2012. Tuy nhiên, tại cuộc họp này, các hộ gia đình đã đưa ra ý kiến: Việc di dời mồ mả trong tháng 1 là không hợp lý vì mùa cải táng, di dời mộ thường được tiến hành vào cuối năm; Thứ hai là người dân chưa đọc được quyết định thu hồi đất cũng như chưa nhìn thấy sơ đồ chỉ giới mặt bằng của dự án do cấp có thẩm quyền phê duyệt; Việc di chuyển mộ phải có quy hoạch cụ thể vị trí di chuyển mới, vì theo họ nếu như theo ý kiến chính quyền thôn, xã sẽ cho di chuyển đến nghĩa trang Chũng Hè (cũng tại xã Hải Bối) không thể đủ diện tích để chứa 360 ngôi mộ.

Sau đó vài ngày, Ban GPMB và chính quyền đã thông báo trên loa cho các hộ gia đình về phương án bồi thường, và niêm yết tại nhà văn hóa thôn Đồng Nhân. Đồng thời, tại nghĩa trang Vỉ Tiền, Ban dự án đã cho máy xúc xâm phạm làm tổn hại đến khu đất có mộ của cha ông họ. 

Chiếc máy xúc nằm tại hiện trường do chết máy (Ảnh do người dân cung cấp).

Trong số các gia đình có mộ bị vùi lấp, bị mất, bị phá hỏng, có gia đình ông Nguyễn Quốc Duệ (53 tuổi, thôn Đồng Nhân) cho biết, gia đình ông có 5 ngôi mộ được chôn cất tại nghĩa trang Vỉ Tiền. Thực hiện chủ trương di dời mồ mả, sáng 30/3, gia đình ông tổ chức di chuyển được hai ngôi mộ (hai ngôi mộ xây), toan khai quật nốt ba ngôi còn lại để chuyển về nghĩa địa mới thì không thể vì.... ba ngôi mộ đều nằm dưới gầm máy xúc.

Gia đình đã gọi Phó thôn là ông Nguyễn Văn Khắc báo sự việc, đồng thời đề nghị cho máy xúc di chuyển đi nhưng vì không có người lái nên đành phải đợi sáng hôm sau đến di chuyển. Sáng hôm sau (31/3), mọi người trong gia đình ông ra để di dời nốt ba ngôi mộ đất thì... cảnh tượng không thể tin nổi đã đập vào mắt mọi người. Toàn bộ ba ngôi mộ của gia đình đã không cánh mà bay. Khu vực ba ngôi mộ đã yên vị trước đó giờ bị máy xúc đào sâu hơn 4m. Cả gia đình bàng hoàng, sửng sốt đi báo chính quyền địa phương. Tuy nhiên, cho đến nay đã một tuần trôi qua, gia đình ông vẫn không nhận được hồi âm nào.

Bà Hạ nghẹn ứ cổ họng không nói lên lời khi nhìn bãi đất gạch lấp trên những ngôi mộ của ông cha tổ nghiệp nhà mình.

Thấy có phóng viên về thôn Đồng Nhân tìm hiểu sự việc, bà Nguyễn Thị Hạ (82 tuổi) cũng tìm đến than vãn về việc mấy ngôi mộ của gia đình bà bị vùi lấp không tìm thấy đâu. Bà Hạ nghẹn ngào tức tưởi cho hay, bố mẹ bà không có con trai nên mọi việc lo hương hỏa cho các cụ do một mình bà. Gia đình bà Hạ có hơn chục ngôi mộ cha ông tổ nghiệp đều được chôn cất tại nghĩa trang Vỉ Tiền vì bao đời nay, gia đình bà chỉ sinh sống nơi đây.

Tuy nhiên, cho đến bây giờ, bà chỉ còn thấy được 4 ngôi mộ của người thân. Còn lại, tất cả đã bị máy xúc vào đào mộ và đổ đất đá lên trên như bãi chiến trường. Gia đình bà không biết đâu mà lần. Đưa chúng tôi ra khu nghĩa trang nơi có mộ của người thân, bà Hạ nghẹn ứ cổ họng không nói lên lời. Gạt nước mắt, lặng im một lúc, bà mới chỉ được cho chúng tôi vị trí những ngôi mộ đang bị vùi lấp trong đống đất đá.

Hộ gia đình ông Nguyễn Quốc Lan (57 tuổi) cũng có một ngôi mộ của cụ Nguyễn Quốc Chí (sinh năm 1922, mất năm 1955) – người thân sinh ra ông Lan. Gia đình chưa kịp di chuyển mộ thì ngày 1/4, hung tin đã đến với gia đình ông: Ngôi mộ của bố ông đã bị vỡ bia, toàn bộ ngôi mộ bị sụt lún, bong vỡ do máy xúc va vào trong đêm. Tại hiện trường, khi mọi người ra thì chiếc máy xúc kia sau đó bị đứt xích, nằm lại đó hai ngày. Mặc dù, gia đình đã gọi cả công an thôn, xã lên lập biên bản về sự việc, song sau khi lập biên bản, chính quyền xã đã cho đơn vị GPMB và máy xúc đi sau đó, không ai hay biết. 

Bà Hạnh - vợ ông Lan chỉ cho PV ngôi mộ của bố chồng bị máy xúc làm hư hại.

Sau khi ra hiện trường, gia đình ông đã gửi đơn lên chính quyền xã, huyện, Ban dự án và ban GPMB đề nghị có biện pháp bảo vệ phần mộ nhà ông và phải xử lý người cho máy xúc vào va quệt, làm vỡ bia mộ, nhưng ngoài chính quyền xã, các đơn vị kia chưa hề có động thái đáp trả.

Ngày 3/4, công an xã mời gia đình ông Lan ra giải quyết đơn khiếu nại. Công an xã muốn giải quyết vụ việc theo hướng giảng hòa. Tuy nhiên, việc "giảng hòa" này lại chỉ có gia đình bị hại và công an xã nên gia đình đề nghị xử lý theo đúng pháp luật.

Chính quyền xã cũng không biết ai đưa máy xúc vào nghĩa trang

Trao đổi với báo chí chiều ngày 5/4, ông Nguyễn Văn Tiến – Phó Chủ tịch UBND xã Hải Bối cho biết: Ngày 14-8-2002, UBND TP Hà Nội đã ban hành quyết định số 5554/QĐ-UB về việc thu hồi 711.184 m2 đất tại các xã Hải Bối, Vinh Ngọc, Kim Nỗ, Võng La và Đại Mạch (huyện Đông Anh), giao cho Ban Quản lý các dự án trọng điểm phát triển đô thị Hà Nội để xây dựng hế thống thoát nước mưa, thuộc Dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đô thị Bắc Thăng Long – Vân Trì. Trong đó, diện tích đất thuộc xã Hải Bối là 323.994 m2 (bao gồm cả khu vực nghĩa trang Vỉ Tiền) nằm trong diện tích giải phóng mặt bằng để xây Hồ điều hòa X1.

UBND TP Hà Nội chỉ đạo Ban Quản lý dự án liên hệ với UBND huyện Đông Anh thành lập Hội đồng GPMB, tổ chức bồi thường cho người bị thu hồi đất theo quy định. Sau đó, liên hệ với Sở Địa chính Nhà đất để nhận bàn giao mốc giới trên bản đồ và ngoài thực địa, sử dụng đất đúng mục đích, nội dung quy định; Lập quy hoạch chi tiết khu đô thị mới Bắc Thăng Long – Vân Trì, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.

Chính quyền xã đã chỉ đạo các hộ dân kiểm đếm, kê khai số lượng mộ để di chuyển và đền bù theo đúng quy định của nhà nước. Việc đền bù sẽ do UBND huyện Đông Anh thực hiện. “Cho đến giờ phút này, việc di chuyển mồ mả tiến hành thuận lợi, nhân dân đồng tình cao. Các hộ gia đình có mộ đều bày tỏ sự đồng thuận”. 

Cả nghìn khối đất bị máy xúc đào bới đi nhưng chính quyền xã không biết ai đưa máy xúc vào.

Theo ông Hải, “do nghĩa trang Vỉ Tiền nằm giáp ranh giữa xã Hải Bối và xã Vĩnh Ngọc nên đêm 30, rạng sáng 31 có xảy ra trường hợp không biết cá nhân nào đấy cho máy xúc vào múc mất phần đất tại khu vực mồ mả của hộ gia đình ông Nguyễn Quốc Duệ. Về việc này, chính quyền xã đã báo cáo công an huyện để điều tra làm rõ. Công an huyện đã giao công an xã Hải Bối phối hợp với đồn công an Bắc Thăng Long giải quyết vụ việc”.?

Về trường hợp phần mộ của hộ gia đình ông Nguyễn Quốc Lan bị máy xúc làm vỡ bia, sụt lún xung quanh, ông Hải lý giải: “Đấy là việc giữa hai gia đình cá nhân với nhau. Hộ cụ Nguyễn Công Khai (91 tuổi) có thuê một chiếc máy xúc vào hỗ trợ di chuyển mộ nhà mình thì bị va chạm vào mộ nhà ông Lan, làm vỡ một phần bia mộ. Sau khi xảy ra sự việc, ông Khai đã xin lỗi gia đình ông Lan”.

Theo ông Hải, chính quyền xã đã yêu cầu chủ đầu tư và đơn vị GPMB không được thi công trong quá trình các hộ dân di chuyển mồ mả. Xã luôn giám sát chặt chẽ việc kiểm kê số lượng mộ và di chuyển mồ mả, lập biên bản kiểm kê và đền bù thỏa đáng. Tuy nhiên, điều này trái ngược với thực tế vì khu vực nghĩa trang Vỉ Tiền đã bị máy xúc đào cả nghìn khối đất đi. Không lẽ, chỉ trong một đêm, một máy múc có thể đào đi được ngần ấy khối đất?

“Việc máy xúc vào nghĩa trang là do người dân tự ý thuê để nhanh chóng di chuyển mồ mả. Còn việc gia đình ông Duệ và bà Hạ báo cáo bị mất mộ thì Ban quản lý dự án sẽ trực tiếp làm việc với họ. Chính quyền xã và huyện cũng đang điều tra xác minh làm rõ, nếu có dấu hiệu hình sự sẽ điều tra, xử lý theo đúng pháp luật”.