Năm 2012, trong lễ khai trương Lớp học Nhân ái, một lớp học dành cho trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo, có một chi tiết rất nhỏ nhưng đã khiến PGS. TS Trần Lưu Vân Hiền (thân mẫu của GS Ngô Bảo Châu) lo sợ. Đó là khi người dẫn chương trình dùng từ "công chúa" để nói về 3 cô con gái của GS Châu, cũng đang có mặt để trao quà từ thiện.
.JPG "PGS.TS Trần Lưu Vân Hiền – thân mẫu của GS. Ngô Bảo Châu") |
| PGS.TS Trần Lưu Vân Hiền – thân mẫu của GS. Ngô Bảo Châu |
Ngay lập tức, PGS Hiền lên diễn đàn với vẻ mặt lo lắng. Bà nói: "Xin các anh chị nhà báo đừng dùng từ "công chúa" với các cháu. Dù là con ai, các cháu cũng là những người hết sức bình thường, làm việc thiện cũng là những công việc hết sức bình thường trong xã hội. Các cháu không bao giờ là những công chúa quyền quý, được nuông chiều..."
Trước đó, năm 2010, một ngày sau khi GS Châu lên bục nhận giải toán học Fields danh giá, từ Việt Nam, tôi gửi email tới GS Châu một đề án thành lập Quỹ bồi dưỡng nhân tài Ngô Bảo Châu. GS Châu đồng ý.
Trong hội nghị trù bị thành lập Quỹ diễn ra sau đó chục ngày, gần như tất cả các nhà khoa học, GS hàng đầu Việt Nam đều quyết liệt bảo lưu ý kiến: Trong tên Quỹ nhất thiết phải có chữ "Ngô Bảo Châu", thì mới trực tiếp cổ vũ, động viên được tinh thần khát khao vươn lên chiếm lĩnh đỉnh cao của người Việt trẻ. Quan trọng hơn nữa, chữ "Ngô Bảo Châu" trong tên Quỹ, sẽ là sự đảm bảo để thu được số kinh phí khổng lồ cho việc ươm mầm tài năng. Phương án tối ưu sẽ là "Quỹ khuyến học Ngô Bảo Châu".
Thế nhưng, bằng thái độ lịch duyệt và cương quyết đến sắt đá, GS Châu đã nói không. Và cái tên quỹ "Vì tinh thần hiếu học" ra đời. Sau hội nghị, khi chỉ còn vài người, GS Châu nhẹ nhàng: "Quỹ là vì các em học sinh chứ không phải để tôn vinh, ghi nhớ một ai đó". Về sau, một lần nữa, Quỹ được đổi tên thành "Hạt vừng". Những hạt vừng nhỏ bé, bình dị có thể mở ra những kho báu ngỡ ngàng.
Là con một bà mẹ, một ông bố cẩn trọng, chín chắn trong từng suy nghĩ như thế (thân phụ GS Châu cũng là người điềm đạm, khiêm nhường) thì rất ít khi con cái có thể hấp tấp vội vàng. GS Châu vốn kiệm lời, nhưng mỗi lời nói của ông đều ẩn chứa nhiều thành công lực, thậm có những phát biểu khiến người ta phải kinh ngạc - điều không thường thấy ở những nhà khoa học siêu phàm về toán.
Quay trở lại chuyện ông nghị Hoàng Hữu Phước. Trong 500 đại biểu quốc hội, hẳn phải có người điềm đạm, người trực ngôn. Phàm những ai càng nói nhiều, càng nói thẳng, thì càng không tránh khỏi những sơ suất ngôn từ.
Ông Phước không thuộc tuýp người biết phải uốn lưỡi 7 lần trước khi nói, vì vậy, ông có thể gặp sơ xuất về ngôn từ. Nhưng nếu ông Phước chỉ lỗ mãng, lệch lạc trong ngôn từ, thì dư luận cũng không phẫn nộ đến dường ấy.
 |
| ĐB Hoàng Hữu Phước (Ảnh: Báo Vietnamnet) |
Cái phạm nặng nhất của ông Phước là lỗ mãng, lệch lạc trong tư duy.
Một năm trước, trên diễn đàn quốc hội, ông kịch liệt chống việc ban hành Luật biểu tình với lập luận rằng: Biểu tình từ trước đến nay luôn luôn là chống chính phủ.
Vì chỉ nhìn lệch lạc, lỗ mãng ở góc độ chống phá và góc độ nhà cầm quyền, nên ông không hiểu được, về sâu xa, biểu tình là cách mà số đông nhân dân bày tỏ sự ủng hộ hoặc phản ứng của mình trước những vấn đề thời sự của cuộc sống, một cách để phản biện xã hội - điều mà tất cả xã hội dân chủ đều mong muốn để thúc đẩy sự phát triển.
Sự lệch lạc, lỗ mãng trong tư duy của ông Phước còn thể hiện rất rõ ở việc coi việc chính luận về những vấn đề rất lớn của đất nước: Mại dâm, biểu tình, tư cách, trình độ của một đại biểu được lòng dân là ông Quốc, như một "thùng nước đá để ngoài đường, ai muốn xem thì xem".
Sự lệch lạc, lỗ mãng trong tư duy xuất hiện cả trong cách hành xử của ông. Cử tri chất vấn tại sao ông lại chê dân trí thấp đến nỗi không nên ban luật biểu tình, ông Phước đã đem mẹ ruột của mình ra làm ví dụ: "Mẹ của tôi cũng như nhiều người dân không đủ trình độ, không đủ hiểu biết để thực hiện quyền biểu tình".
Phần trả lời ấy khiến cho những cử tri có "dân trí thấp nhất" cũng thấy ông Phước "vừa nói không đúng vừa không giữ được đạo hiếu với người sinh ra mình".
Sự lệch lạc này được ông Phước đẩy cao hơn trong những màn đánh giá "đặc sắc" về chính bản thân mình. Phát biểu trên một kênh truyền hình hải ngoại, ông Phước hết sức tự tin: "Tôi nói với anh một cách chắc như đinh đóng cột là một khi tôi đã tranh luận một điều gì về ngữ nguyên thì không bao giờ trên đời này có ai có thể nói lại với tôi cả";
"Đọc cách hành văn của tôi, một vị Phó giám đốc Manulife Canada mà tôi từng làm giám đốc nhân sự ở đó nói rằng: Cả khu vực Bắc Mỹ- Canada không người Việt nào được như tôi. Nếu ai hỏi ổng cái gì thì ổng nói cứ gặp Mr. Phước hỏi".
Đọc đến những dòng này, hẳn quý vị đã giải mã được phần nào mục đích tối cao của bài viết tứ đại ngu tấn công ông Dương Trung Quốc.
Với những ngôn từ hoa mỹ, những tầm chương trích cú, viện dẫn cổ kim tây dày đặc, Lăng Tần Hoàng Hữu Phước muốn nhiều triệu người biết đến mình như một "ngôi sao Hollywood trên nghị trường", một nhân vật có một không hai, không chỉ riêng khu vực Bắc Mỹ- Canada mà còn ở cả Việt Nam, một người đã nói điều gì thì trên đời này không một ai bắt bẻ được chứ nói gì đến một ông cử nhân như Dương Trung Quốc. Ông Phước đã mượn mũ ĐẠI BIỂU để thỏa mãn cái CÁ NHÂN của mình.
Tướng Nguyễn Quốc Thước, một vị đại biểu nảy lửa trên nghị trường tâm sự rằng: "Nhiều lúc tớ phát biểu gay gắt lắm kể cả với các vị lãnh đạo cấp cao, nhưng tại sao tớ không bị phản ứng? Vì đơn giản là tất cả những ý kiến ấy đều đứng về phía mất mát, đau khổ, bức xúc của người dân. Cá nhân chủ nghĩa là chết".
Chiếc áo không làm nên thầy tu. Khi làm việc và hành xử, mẹ con GS Ngô Bảo Châu cũng như tướng Thước không xuất phát từ cái danh hão của mình, của con cháu mình.
Sự nghiêm cẩn trong tư duy của PGS Hiền đã góp nhiều viên gạch xây nên tính cách một nhà khoa học lớn như Ngô Bảo Châu. Sự nghiêm cẩn trong tư duy và hành động của Ngô Bảo Châu đã góp những viên gạch cho thành công của Bổ đề cơ bản.
Muốn trở thành một đại biểu lớn, ông nghị Phước phải bắt đầu từ việc biết uốn lưỡi trước khi nói để có tư duy nghiêm cẩn, chứ không phải bằng những danh xưng "kinh ngạc" dài dằng dặc gắn trước cái tên cách đây ít lâu vẫn còn rất xa lạ của ông: Nhất thạc bàn cờ, Lăng tần Hoàng Hữu Phước, Nhà Việt Nam Cộng hoà học, nhà Khổng Tử học, nhà tiếng Anh học, nhà thánh kinh học...
Bùi Hải
