Còn gì chưa nói phía sau tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng giá 411 tỷ?

Sáng 24/3, việc xây dựng tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng (VNAH) đã cơ bản hoàn tất, mọi công tác chuẩn bị cho lễ khánh thành Tượng đài đã được chính quyền tỉnh Quảng Nam chuẩn bị chu đáo. Tối nay, 24/3, lễ khánh thành tượng đài Mẹ VNAH sẽ diễn ra vào đúng ngày kỷ niệm 40 năm giải phóng tỉnh Quảng Nam (24/3/1975-24/3/2015).

Tượng đài Mẹ VNAH được xây dựng trên diện tích 15 ha, thuộc khu vực núi Cấm, xã Tam Phú (TP Tam Kỳ). Tượng đài Mẹ VNAH được lấy nguyên mẫu Mẹ VNAH Nguyễn Thị Thứ (quê xã Điện Thắng, huyện Điện Bàn, Quảng Nam, có 11 người con và cháu là liệt sĩ) làm biểu tượng cho gần 50 ngàn bà Mẹ VNAH của cả nước.

Bên cạnh những lùm xùm về giá, về lỗi xây dựng, ít người biết công trình này được hình thành như thế nào? Ai là người phác thảo ban đầu....Qua tìm hiểu, được biết, Tượng đài Mẹ VNAH làm bằng chất liệu đá sa thạch, được Hội đồng Nghệ thuật chọn từ phác thảo của họa sĩ Đinh Gia Thắng và kiến trúc sư Nguyễn Luận. Toàn khối tượng đài có chiều cao 18,37m, chiều rộng theo đường thẳng là 84,7m, theo đường cong là 117m; bề dày khối tượng chỗ lớn nhất là 24,3m, chỗ mỏng nhất ở 2 đầu vách đá là 8,0m với chất liệu bằng đá sa thạch. Bên trong khối tượng là nhà tưởng niệm mẹ Việt Nam anh hùng ghi danh gần 50 ngàn bà Mẹ VNAH, giới thiệu hình ảnh, cuộc đời và sự cống hiến của các bà Mẹ VNAH đối với đất nước. Vị trí cửa ra vào chính ở 2 đầu vách đá, mặt sau lưng tượng có 2 cửa ra vào phụ.

Tác giả thể hiện tượng đài Mẹ VNAH từ ý tưởng: "Mẹ là suối nguồn bao la vô tận, Mẹ là linh hồn của Đất nước. Mẹ sinh ra từ mảnh đất anh hùng, sinh ra những người con anh hùng và sẽ lại hoá thân vào đất, vào non nước Việt Nam. Mẹ sẽ sống mãi ngàn đời với các thế hệ con cháu hôm nay và mai sau. Mẹ vẫn tiếp thêm nguồn sức sống mạnh mẽ cho các thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam vững chắc, giàu mạnh".

Ở chính giữa toàn khối tượng đài là chân dung bán thân Mẹ VNAH lấy nguyên mẫu Mẹ VNAH Nguyễn Thị Thứ. Thể hiện một chiều sâu nội tâm: Mẹ nén lại những đau thương, mất mát lớn lao của người mẹ, khi những người con đã hy sinh cho độc lập tự do của Tổ quốc, bằng một nghị lực phi thường. Chân dung mẹ thể hiện vẻ đẹp của sự nhân hậu, bao dung độ lượng. Với nét bình thản, ung dung tự tại, mẹ vẫn như đang động viên và tiếp thêm nguồn sống mạnh mẽ cho các thế hệ con cháu hôm nay và mai sau, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam vững chắc, giàu mạnh.

Ngay từ sáng sớm, có nhiều du khách và người dân tới Tượng đài để chiêm ngưỡng, chụp ảnh làm lưu niệm. Qui hoạch chi tiết không gian kiến trúc và cảnh quan cho Tượng đài Mẹ VNAH nhằm làm tôn tạo hơn các giá trị tư tưởng, giá trị nghệ thuật cho tác phẩm điêu khắc "Mẹ Việt Nam Anh hùng" đã được lựa chọn. Không gian đó không chỉ là nơi ta đến để tôn vinh và tưởng nhớ người Mẹ anh hùng, mà còn là nơi trải nghiệm và cảm nhận các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam. Là nơi các con của mẹ, các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau thăm quan, vui chơi hằng ngày và tổ chức sinh hoạt văn hoá tư tưởng cũng như các lễ hội.

Trên các thảm cỏ trong khuôn viên Tượng đài, có các phiến đá trắng nổi lên, trên các phiến đá có khắc các vần thơ hay về mẹ...

Những vần thơ khắc trên các phiến đá sẽ cho người xem cảm nhận sâu sắc hơn cái lớn lao vô hạn của tình mẫu tử. Ngôn ngữ giúp tình cảm đi sâu hơn, trực tiếp hơn và lắng đọng hơn. Ngôn ngữ giúp cho hình tượng tạo hình đến với lòng người sâu sắc hơn…

Tượng đài Mẹ VNAH với một cấu trúc quy hoạch, mặt bằng mang tính dẫn dắt tạo nên một khả năng dẫn nhập tình cảm đối với người xem: Từ xao xuyến bồi hồi, xúc động đến ngập tràn tình cảm yêu thương, ngưỡng mộ sâu sắc đối với hình tượng bà Mẹ VNAH, theo từng lớp lang không gian kiến trúc, từ ngoài vào trong. Hình thái này hoàn toàn khác biệt với không gian công viên vui chơi giải trí, không gian công viên dành cho các vị lãnh tụ, không gian quảng trường dành cho việc biểu dương sức mạnh của quân đội, của các tầng lớp nhân dân. Cũng như hoàn toàn khác với không gian công viên dành cho các đài tưởng niệm liệt sĩ, tượng đài chiến thắng khác.

Phía trước quảng trường tiền môn có 8 trụ biểu, có chiều cao 9m, đường kính 1,65m, con số 8 ở đây theo quan niệm của người phương Đông là con số biểu tượng cho sự phồn vinh, sự sung túc, sự đoàn tụ tốt đẹp...

Khoảng cách giữa 2 nhóm trụ ở 2 bên đường dẫn chính là 45m để không ảnh hưởng đến tầm nhìn từ đường An Hà đến khối tượng chính. Các trụ biểu này khắc chạm các huyền thoại về Mẹ anh hùng, những hình ảnh về các bà mẹ Bắc Bộ, bà mẹ Trung Bộ, bà mẹ Nam Bộ...

...Huyền thoại về những bà mẹ Tây Nguyên, các cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn..., các chị đã cống hiến cả tuổi thanh xuân cho Tổ quốc. Đây là những biểu tượng đẹp đẽ, đầy tự hào về người phụ nữ Việt Nam.

Đan xen với những biểu tượng đó là những chạm khắc huyền thoại về suối nguồn, huyền thoại về lời ru của mẹ phảng phất câu dân ca Bắc bộ, điệu hò Trung bộ, điệu lý Nam bộ cùng với những nét văn hoá đặc trưng của vùng miền.

Vào tối nay 24/3, tượng đài Mẹ VNAH chính thức được khánh thành vào đúng ngày kỷ niệm 40 năm giải phóng tỉnh Quảng Nam (24/3/1975-24/3/2015). Tượng đài Mẹ VNAH là một công trình mang tầm vóc quốc gia, mang tính lịch sử, văn hoá, nghệ thuật và ý nghĩa chính trị rất quan trọng.

THÙY LINH