Cựu Tư lệnh Mỹ: Washington phải trả giá cho sự thiên vị Israel

Tướng James Mattis

"Tôi đã trả một mức giá an ninh quân sự mỗi ngày trong vai trò từng là Chỉ huy trưởng CENTCOM vì người Mỹ thiên vị Israel trong khi ôn hòa tất cả những người Ả Rập muốn đến với Mỹ. Những người Ả Rập không thể công khai hỗ trợ những người không tôn trọng người Palestine", ông nói tại Diễn đàn an ninh Aspen ở Colorado hôm 26/7 khi trả lời câu hỏi về tiến trình hòa bình.

Tướng Mattis đã đảm nhiệm chức Tư lệnh CENTCOM, có trách nhiệm phục trách khu vực gồm Trung Đông, Bắc Phi, và Trung Á, từ người tiền nhiệm David Petraeus trong năm 2010.

Ông gọi tình hình hiện nay ở Israel "không bền vững" và đổ lỗi cho các khu định cư làm hại triển vọng hòa bình. Cơ hội cho một thỏa thuận giữa Israel và Palestine, theo tướng Mattis, "đang bắt đầu sụp đổ vì các khu định cư và vị trí của nó sẽ làm cho nó không thể duy trì các giải pháp hai nhà nước."

Tướng Mattis sau đó mô tả tình trạng của Israel là cảnh 500 người định cư Do Thái sống giữa 10.000 người Ả Rập, và ý nghĩa của việc Israel vạch ra biên giới. Ông gọi đó là một sự lựa chọn giữa việc từ bỏ ý tưởng về một nhà nước Do Thái hoặc trở thành một nhà nước phân biệt chủng tộc.

Tướng Mattis đã giãi bày tâm sự trong suốt cuộc trò chuyện, trong đó dành nhiều lời khen cho Ngoại trưởng John Kerry và nỗ lực hiện tại của ông để khởi động tiến trình hòa bình bị gián đoạn đã lâu.

Ông Mattis cũng đề cập đến Syria, Ai Cập, Iraq. Ông ước tính rằng Iran chỉ khoảng 1 năm nữa sẽ có vũ khí hạt nhân và bày tỏ sự bi quan về hiệu quả của một cuộc tấn công quân sự tiềm năng, nhưng nói rằng ông tin nhất định Israel sẽ không ngần ngại tấn công nếu họ cảm thấy Iran đã vượt qua đường giới hạn đỏ của mình.

Người tiền nhiệm Mattis cũng đã thể hiện quan điểm tương tự trong năm 2010. Tướng Petraeus và Đô đốc Mike Mullen, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân khi đó cho rằng sự không khoan nhượng của Israel trong vấn đề người Palestine đã được làm tổn hại đến lợi ích của Mỹ trong khu vực cũng như uy tín của Mỹ trong giới lãnh đạo Ả Rập.