Tờ trình là việc cụ thể hoá Nghị quyết số 125/NQ-CP ngày 08/10/2018 của Chính phủ ban hành chương trình hành động nhằm thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách Bảo hiểm xã hội.
Trên cơ sở đánh giá tình hình bối cảnh trong nước và quốc tế, quan điểm, mục tiêu xây dựng gói Bảo hiểm xã hội tự nguyện ngắn hạn, linh hoạt, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã đề xuất bổ sung thêm 3 gói Bảo hiểm xã hội tự nguyện mới bên cạnh chế độ Bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành.
 |
| Chính sách bảo hiểm xã hội ngày càng ưu việt. ảnh: Kim Liễu. |
1. Gói bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ thai sản
Theo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, đề xuất về gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi về thai sản khi người lao động sinh con.
Người lao động khi tham gia sẽ được hưởng chế độ nếu đủ điều kiện đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 12 tháng trở lên và không được nhận Bảo hiểm xã hội một lần.
Theo Tờ trình, ưu điểm của gói này là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động đang trong độ tuổi sinh đẻ, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Tuy nhiên, nhược điểm của gói này chính là khó cân đối về tài chính nên cần đến sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước và không đảm bảo sự tham gia lâu dài, bền vững do có thể phát sinh lựa chọn ngược.
Đặc biệt khi người lao động chuẩn bị mang thai mới tham gia, sau khi sinh con hưởng chế độ sẽ không tiếp tục tham gia Bảo hiểm xã hội.
2. Gói bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ ốm đau
Căn cứ theo tờ trình, gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi người lao động gặp rủi ro ốm đau (tối đa 30 ngày trong 1 năm) với điều kiện người lao động đang đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện và không được nhận Bảo hiểm xã hội một lần.
Về ưu điểm, gói này là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động có nhiều nguy cơ gặp rủi ro ốm đau, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Tuy nhiên, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng chỉ ra nhược điểm của gói chính là cần đến sự hỗ trợ (bù) của ngân sách Nhà nước (việc quy định người lao động đóng là không khả thi); mức độ thu hút phụ thuộc rất lớn vào mức trợ cấp được hưởng và mức độ thuận tiện trong thủ tục, hồ sơ giải quyết hưởng chế độ.
3. Gói bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ trợ cấp gia đình/trẻ em
Gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện có con dưới 6 tuổi (được hưởng trợ cấp hàng tháng bằng 350.000 đồng/con cho đến khi con đủ 6 tuổi) với điều kiện người lao động đang đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện và không được nhận Bảo hiểm xã hội một lần.
Ưu điểm của gói này là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động có con dưới 6 tuổi, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Cũng theo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, nhược điểm của gói này chính là cần sự đóng góp thêm của người lao động (1,5% và vẫn cần đến sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước (với quy định tỷ lệ đóng 1,5% khó đảm bảo khả năng cân đối do tỷ lệ đóng này được Tổ chức Lao động quốc tế tính toán trên giả định tham gia của phần lớn những người thuộc đối tượng).
