Ngày 31/8, Hiệp hội có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo – Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng Bộ Tài chính - Hồ Đức Phớc về việc không áp dụng tiêu chí 55m2 đất trên một sinh viên để làm điều kiện ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập.
Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam được biết ngày 17/8/2021 Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 71/2021/TT-BTC hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cơ sở thực hiện xã hội hóa chưa truy thu theo Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 25 tháng 8 năm 2014 của Chính phủ (Thông tư 71). Nghiên cứu văn bản này cùng một số văn bản có liên quan đồng thời liên hệ với thực tiễn, Hiệp hội nhận thấy có một số vấn đề nảy sinh, đáng chú ý là:
Thứ nhất, Thông tư 71 khiến các cơ sở giáo dục đại học thuộc diện nộp thuế không có cơ hội thụ hưởng chính sách ưu đãi thuế của Chính phủ.
Chính phủ quy định cơ sở thực hiện xã hội hóa khi đáp ứng các điều kiện tại Danh mục chi tiết các loại hình, tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn của các cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường (dưới đây xin gọi tắt là danh mục).
Thông tư 71 đã tham chiếu Danh mục được thông qua năm 2008 bởi Quyết định số 1466/QĐ-TTg, được sửa đổi bởi Quyết định số 693/QĐ-TTg năm 2013 và Quyết định số 1470/QĐ-TTg năm 2016. Trong danh mục trên, có một số tiêu chí, tiêu chuẩn quy định cho giáo dục đại học đã lỗi thời, không phù hợp, điển hình là tiêu chí 55m2 đất trên một sinh viên, tức trên 1 héc ta đất chỉ được phép đào tạo 182 sinh viên. Đây là tiêu chí mà hầu hết các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam (cả công lập lẫn ngoài công lập) hiện nay không thể đáp ứng nổi.
 |
Ảnh minh họa: Thùy Linh |
Hiệp hội được biết, nhiều năm qua Chính phủ đã có nhiều nỗ lực nhằm tạo điều kiện về đất cho giáo dục ngoài công lập nhưng chưa có kết quả.
Cụ thể, năm 1999 tại Nghị định 73 Chính phủ quy định “nhà nước giao đất ổn định lâu dài và không thu tiền sử dụng đất”. Tại Nghị định 69 năm 2008 Chính phủ định chế “giao đất hoặc cho thuê đất đã hoàn thành giải phóng mặt bằng”. Năm 2014 tại Nghị định 59 Chính phủ “mềm hóa” chủ trương trên bằng quy định “cho thuê đất đã giải phóng mặt bằng” và việc này được “căn cứ khả năng ngân sách địa phương”.
Trong thực tế tất cả các quy định trên đều không đi được vào cuộc sống. Như vậy, đất là tiêu chí khó không chỉ đối với từng nhà trường đại học mà còn là công việc khó ở tầm vĩ mô.
Nhà nước có chính sách ưu đãi thuế đối với giáo dục nhưng ưu đãi về thuế lại bị “chặn” bởi tiêu chí “đất”- tiêu chí gần như tất cả các trường đại học công, tư đều không thể vượt qua; còn nhà nước thì vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu. Cho nên quy định 55m2 đất trên một sinh viên đã lấy đi cơ hội hội thụ hưởng chính sách ưu đãi thuế của các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập.
Thứ hai, Thông tư 71 đặt các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập vào trạng thái không có cơ hội thụ hưởng chính sách ưu đãi thuế, không đồng bộ với “chương trình cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giáo dục giai đoạn 2020 – 2025” được Chính phủ chỉ đạo tại Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2020. Điều này thực chất là không tạo điều kiện cho giáo dục ngoài công lập phát triển như kỳ vọng của Đảng và Chính phủ.
Thứ ba, đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp khó lường, đang gây khó khăn lớn đến các cơ sở giáo dục của cả nước. Để chống đỡ dịch, các trường công lập còn được dựa vào ngân sách nhà nước, nhưng các trường ngoài công lập hoàn toàn phải dựa vào học phí. Nay thực hiện truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cơ sở thực hiện xã hội hóa thì nhà trường đại học ngoài công lập chỉ còn cách chuyển gánh nặng đó lên vai sinh viên.
Do vậy triển khai truy thu thuế đối với giáo dục ngoài công lập vào giai đoạn này là rất khó thuyết phục, không phù hợp với những chỉ đạo của Thủ tướng tại Hội nghị tổng kết năm học 2020-2021 của ngành Giáo dục ngày 28/8/2021 vừa qua.
Với những phân tích trên, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam kiến nghị hai Bộ trưởng:
Cần có giải pháp bỏ áp dụng tiêu chí 55m2 đất trên sinh viên làm điều kiện tiên quyết xem xét cho các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập được thụ hưởng chính sách ưu đãi thuế khi triển khai Thông tư 71.
Đồng thời chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn trương rà soát, cập nhật lại Danh mục chi tiết các loại hình, tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn của các cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.
