Đây là bệnh dịch lưu hành tại nhiều địa phương, nhất là ở các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng Bắc Bộ và vùng ven biển miền Trung.
Đến nay, bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vác xin phòng bệnh, vì vậy hoạt động diệt véc tơ đặc biệt là diệt loăng quăng, bọ gậy với sự tham gia tích cực từ các hộ gia đình và cả cộng đồng là biện pháp hiệu quả trong phòng chống sốt xuất huyết.
Đến nay bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vác xin phòng bệnh. Ảnh: TTXVN. |
Thông tin từ Bộ Y tế cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2019, cả nước ghi nhận khoảng 71.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, cao gấp hơn 3 lần so với năm 2018 và đã có rất nhiều trường hợp xuất hiện các triệu chứng nặng của sốt xuất huyết, đã có trường hợp tử vong.
Từ những tuần đầu tiên của tháng 6, số ca bệnh cần phải điều trị ngoại trú lẫn nhập viện đều gia tăng đáng kể qua từng tuần…
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội cho biết, trong tuần vừa qua (từ ngày 24-30/6), thành phố ghi nhận thêm 162 trường hợp mắc sốt xuất huyết, tăng 52 trường hợp so với tuần trước đó.
Tích lũy tổng số mắc sốt xuất huyết trên địa bàn từ đầu năm đến nay là 820 trường hợp, chưa có tử vong. Ở tuần gần đây, số ca mắc sốt xuất huyết rải rác tại 85 xã, phường, thị trấn của 23 quận, huyện, thị xã.
Một số đơn vị có số mắc cao như: Quận Hà Đông ghi nhận 150 ca, quận Bắc Từ Liêm 88 ca, quận Cầu Giấy 73 ca, quận Đống Đa 69 ca, quận Nam Từ Liêm 65 ca…
Trong 5 tuần gần đây số ca mắc sốt xuất huyết tăng nhanh tại 34 tỉnh, thành phố của các khu vực miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam: Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Bình Định, Quảng Nam, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Phú Yên, Bình Thuận, Ninh Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu, An Giang, Bạc Liêu, Bến Tre, Bình Dương, Bình Phước, Cà Mau, Cần Thơ, Đồng Nai, Đồng Tháp, Kiên Giang, Lâm Đồng, Long An, Tây Ninh, Tiền Giang, Trà Vinh, Vĩnh Long và Hà Nội.
Theo báo cáo cập nhật ngày 4/7/2019 của Tổ chức Y tế thế giới, tình hình sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp và ghi nhận số mắc tăng cao tại nhiều quốc gia.
Từ đầu năm đến nay Philipine ghi nhận 92.267 trường hợp, 398 trường hợp tử vong, so với năm 2018 thì số ca mắc tăng gấp đôi và tử vong là 123 trường hợp.
Malaysia ghi nhận 62.421 trường hợp, 93 trường hợp tử vong và số ca mắc tăng gấp 2 lần, tử vong tăng 40 trường hợp so với năm 2018.
Ngoài ra Lào, Singapore, Campuchia, Trung Quốc…ghi nhận số mắc hàng tuần tăng cao so với cùng kỳ 2017 – 2018 và dự báo còn diễn biến phức tạp trong thời gian tới.
Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng bọ gậy bằng cách thả cá vào những dụng cụ chứa nước lớn, lật úp các dụng cụ không chứa nước, loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như vỏ lốp xe, mảnh lu vỡ…Ảnh: TTXVN. |
Những khó khăn và nguyên nhân
Tình hình sốt xuất huyết trên thế giới diễn biến phức tạp, đang gia tăng tại nhiều quốc gia trong khu vực. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vác xin phòng bệnh.
Điều kiện thời tiết nắng nóng liên tục kéo dài, những đợt mưa lớn đan xen là môi trường rất thuận lợi cho muỗi truyền bệnh và loăng quăng phát triển.
Do tốc độ đô thị hóa nhanh, nhiều công trường xây dựng, đất bỏ hoang, nhà trọ, lán trại, nghĩa trang… là môi trường thuận lợi cho muỗi và loăng quăng truyền bệnh, rất khó kiểm soát triệt để.
Chính quyền địa phương tuy đã quan tâm công tác phòng, chống sốt xuất huyết nhưng còn nhiều địa phương chưa bố trí kinh phí, chưa huy động được sự phối hợp, chủ động của các ban ngành, đoàn thể trong việc phòng chống sốt xuất huyết.
Kinh phí phòng chống sốt xuất huyết từ nguồn Chương trình mục tiêu quốc gia bị cắt giảm 50%, nguồn địa phương ở nhiều nơi chưa bố trí được kinh phí nên khó triển khai được các hoạt động chủ động phòng chống dịch sốt xuất huyết.
Ý thức của cộng đồng về phòng chống sốt xuất huyết chưa cao, người dân không chủ động diệt bọ gậy trong hộ gia đình. Thói quen tích trữ nước, không lật úp dụng cụ và diệt loăng quăng hàng tuần đã làm cho công tác kiểm soát véc tơ, phòng bệnh gặp nhiều khó khăn.
Các hoạt động phòng, chống sốt xuất huyết
Thời gian hiện nay đang là cao điểm sốt xuất huyết hàng năm, nguy cơ số người mắc tăng cao trong thời gian tới nếu không chủ động phát hiện và xử lý triệt để ổ dịch và triển khai các biện pháp phòng chống dịch.
Hiện nay, hoạt động phòng chống dịch sốt xuất huyết nói riêng và phòng chống dịch bệnh nói chung luôn được Bộ Y tế quan tâm và đưa vào là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.
Bộ Y tế thường xuyên theo dõi tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết trên cả nước và có chỉ đạo kịp thời, ban hành văn bản gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Y tế và các đơn vị quan tâm chỉ đạo công tác phòng, chống sốt xuất huyết.
Xây dựng kế hoạch và hướng dẫn địa phương triển khai kế hoạch phòng chống dịch ngay từ đầu năm.
Tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường công tác tiêm chủng và phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng do Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì ngày 11/6/2019.
Tổ chức các đoàn kiểm tra do lãnh đạo Bộ Y tế, lãnh đạo các Cục, Vụ, Viện làm trưởng đoàn để chỉ đạo, giám sát, hỗ trợ địa phương.
Chỉ đạo các địa phương triển khai các hoạt động hưởng ứng ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết trong tháng 5 – 6/2019, đến nay đã có 47 tỉnh, thành phố tổ chức chiến dịch với quy mô khác nhau.
Truyền thông phòng chống sốt xuất huyết trên các phương tiện truyền thông đại chúng, website của Cục Y tế dự phòng, Đài VOV, Đài truyền hình Việt Nam.
Thường xuyên phối hợp với WHO, CDC đánh giá nguy cơ của bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam, cấp hóa chất, trang thiết bị phòng chống sốt xuất huyết cho các địa phương.
Chỉ đạo các địa phương thực hiện đồng bộ các hoạt động chuyên môn, giám sát dịch tễ chủ động, chiến dịch vệ sinh môi trường, xây dựng và duy trì mạng lưới cộng tác viên, phun hóa chất diệt muỗi chủ động, tập huấn về phòng chống và điều trị, giám sát trọng điểm dự báo dịch và tăng cường truyền thông.
Phun hóa chất diệt muỗi tại những vùng có nguy cơ xảy ra dịch cao theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Thực hiện việc xử lý các cá nhân, tập thể để phát sinh bọ gậy, loăng quăng truyền dịch sốt xuất huyết. Ảnh: TTXVN. |
Tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông. Tăng cường giám sát, phát hiện sớm ổ dịch. Tổ chức các chiến dịch diệt bọ gậy, tuyên truyền người dân tham gia phòng chống dịch tại khu dân cư và trong hộ gia đình.
Tiếp tục theo dõi chặt chẽ dịch bệnh sốt xuất huyết trên cả nước, không để dịch bùng phát, lan rộng và kéo dài. Tiếp tục phối hợp liên ngành trong công tác phòng chống sốt xuất huyết.
Các cơ sở khám chữa bệnh chuẩn bị đầy đủ cơ số thuốc, phương tiện điều trị để kịp thời tiếp nhận và điều trị bệnh nhân. Thành lập đội cấp cứu lưu động, sẵn sàng hỗ trợ chuyên môn cho các đơn vị tuyến dưới.
Các địa phương chủ động bố trí kinh phí cho công tác phòng chống sốt xuất huyết. Tổ chức xử lý triệt để 100% ổ dịch được phát hiện.
Phun hóa chất diệt muỗi tại những vùng có nguy cơ xảy ra dịch cao theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Thực hiện việc xử lý các cá nhân, tập thể để phát sinh bọ gậy, loăng quăng truyền dịch sốt xuất huyết.
Khuyến cáo cộng đồng
Hiện nay đang là mùa cao điểm của dịch sốt xuất huyết, dịch bệnh có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp nếu như chúng ta không chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp.
Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của nghành Y tế và các cấp chính quyền, để phòng bệnh cho bản thân, gia đình và cộng đồng, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp sau:
1. Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
2. Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng bọ gậy bằng cách thả cá vào những dụng cụ chứa nước lớn, lật úp các dụng cụ không chứa nước…
3. Loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như vỏ lốp xe, mảnh lu vỡ…
4. Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.
5. Tích cực phối hợp với ngành Y tế trong các đợt phun hóa chất, phòng chống dịch sốt xuất huyết.
6. Khi bị sốt thì cần đến ngay cơ sở Y tế để được khám và điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.