Cứ tiết trời xuân, khi mà đất trời đang giao hòa giữa năm cũ và năm mới thì ở một vùng đất ven đô Hà Nội có một dòng họ đang nỗ lực phát huy truyền thống hiếu học, là ngọn cờ đầu cho phong trào khuyến học khuyến tài của địa phương.
Đó là dòng họ Phùng ở thôn Thọ Am, xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, Thành phố Hà Nội.
Họ Phùng là một trong những dòng họ đầu tiên của thôn Thọ Am, xã Liên Ninh thành lập và xây dựng được phong trào khuyến học, khuyến tài.
Dòng họ gồm có 150 hộ với trên 800 nhân khẩu. Ngay từ khi được thành lập, Ban Khuyến học của dòng họ đã xây dựng quy chế hoạt động phù hợp, luôn động viên con em cố gắng học tập.
 |
| Con cháu vái lậy tổ tiên |
Các em đạt danh hiệu học sinh giỏi, hay đoạt giải tại các kỳ thi cấp huyện, cấp thành phố, cấp quốc gia, ngoài phần thưởng bằng hiện vật và tiền còn được ghi tên vào sổ vàng của dòng họ.
Thấy được tác dụng to lớn của việc khuyến học, khuyến tài trong dòng họ, nhiều nhà hảo tâm họ Phùng đã dành một phần tài chính của mình góp vào quỹ tình nghĩa của dòng họ, mỗi gia đình trong dòng họ cũng tự nguyện tùy tâm đóng góp vào quỹ.
Điểm đặc biệt trong công tác khuyến học của dòng họ Phùng là mặc dù tổng quỹ tình nghĩa của dòng họ chưa phải là lớn, nhưng lại hoạt động khá linh hoạt, hiệu quả.
Hàng năm cứ vào ngày 24 tháng 11 âm lịch trước ngày giỗ tổ một ngày, dòng họ lại trang trọng tổ chức Lễ tuyên dương và phát thưởng cho các cháu có thành tích học tập tốt.
 |
| Từ đường Họ Phùng Thọ Am |
Việc tuyên dương, phát thưởng được thực hiện khá bài bản, tôn kính: cả họ tộc chấp tay lậy vái trước linh vị của tổ tiên, lắng nghe cụ trưởng tộc đọc bài văn tế kính cáo tổ tiên để thêm thấm nhuần truyền thống dòng họ.
Toàn bộ họ tộc tập trung tại từ đường dòng họ, vị trưởng ban khuyến học dòng họ thực hiện việc xướng tên, nêu thành tích học tập của từng người, vị trưởng tộc cùng một số chức trách trong họ phát thưởng trước sự chứng kiến của họ tộc.
Các cháu sau khi lĩnh thưởng tiến vào linh đường thắp hương cảm tạ tổ tiên … nền nếp này được thực hiện đều đặn từ nhiều năm nay.
Qua hình thức tuyên dương đầy trân trọng và ý nghĩa như thế, ý thức về việc học tập, rèn luyện của mỗi gia đình trong họ ngày càng được nâng cao, truyền thống hiếu học của dòng họ được bồi đắp.
 |
| Nhà văn Phùng Văn Khai - Thường trực Hội đồng họ Phùng Việt Nam và Tiến sỹ - Lương Y Phùng Tuấn Giang trao quà cho các cháu |
Cũng từ những việc hữu ích đó, họ Phùng nhiều năm liền không có con em bỏ học, số em đạt học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh ngày một nhiều, ngày càng có nhiều người có trình độ học vấn cao.
Năm nay họ Phùng Thọ Am có 81 phần thưởng được trao, trong đó có hơn 70 cháu học sinh các cấp Tiểu học, Trung học đạt thành tích học giỏi; 3 cháu đạt thành tích cao trong kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện; 2 cháu trúng tuyển vào Đại học và đặc biệt có 01 Tiến sĩ trẻ ngành Tên lửa.
Niềm vinh dự của dòng họ là có hai tiến sỹ thành đạt trở thành tấm gương sáng cho con cháu noi theo.
Cụ thể, năm 2015 Tiến sỹ đầu tiên của dòng họ là lương y Phùng Tuấn Giang chủ nhiệm nhà thuốc gia truyền Thọ Xuân Đường được Học Viện Kỷ lục Guiness Thế giới cấp bằng danh dự và đến năm nay dòng họ đón thêm một tiến sỹ về khoa học quân sự, là đại tá Phùng Tuấn Hải đang công tác tại Sư đoàn phòng không 363 thuộc Quân chủng phòng không không quân.
 |
| Tiết mục Văn nghệ chào mừng của đội văn nghệ dòng họ |
Trong buổi lễ trao thưởng, ông trưởng tộc Phùng Văn Phương động viên con cháu cố gắng duy trì nền nếp cha ông để lại, giữ vững gia phong, rèn luyện tư cách và không ngừng học tập, cố gắng sau mỗi 4 năm dòng họ lại có thêm một Tiến sỹ.
Không chỉ tích cực khuyến học, dòng họ Phùng ở Thọ Am còn tổ chức các lễ Mừng thọ cho người cao tuổi trong dòng họ, đều đặn hàng năm mỗi khi Tết đến Xuân về.
Chính những hoạt động này đã gia tăng gắn kết dòng họ, duy trì truyền thống kính trên nhường dưới, tôn ti trật tự, tạo ảnh hưởng tích cực đến thế hệ tiếp nối, và cũng là nguồn động viên cho con em trong họ phấn đấu, hăng say trong học tập và cống hiến cho xã hội.
Có thể nói, với nhiều cách làm hiệu quả, sáng tạo trong công tác khuyến học, khuyến tài, phong trào khuyến học của dòng họ Phùng Thọ Am đang hằng ngày góp phần vào phong trào khuyến học của cả nước, góp phần xây dựng một xã hội học tập, đồng thời góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực dòng họ sinh sống, tạo nên những nét đẹp văn hóa ở một làng quê thanh bình ngoại thành Hà Nội.
