Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo có văn bản số 801/BGDĐT-GDTrH gửi Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội về việc tuyển sinh lớp không chuyên Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội-Amsterdam từ năm học 2024-2025.
Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận được Công văn số 312/SGDĐT-QLT ngày 31/01/2024 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội về việc tuyển sinh lớp không chuyên Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội-Amsterdam từ năm học 2024-2025.
Về vấn đề này, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, căn cứ khoản 1 Điều 62 Luật Giáo dục 43/2019/QH14 ngày 14/6/2019, trường chuyên được thành lập ở cấp trung học phổ thông, vì vậy không có cấp trung học cơ sở trong trường chuyên.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cho biết, theo quy định tại Thông tư 05/2023/TT-BGDĐT ngày 28/02/2023 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của trường trung học phổ thông chuyên, chỉ tổ chức lớp chuyên trong trường trung học phổ thông chuyên.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội chỉ đạo việc tuyển sinh vào trường trung học phổ thông chuyên theo đúng quy định.
Như vậy, nếu đúng quy định thì Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội sẽ không được tiếp tục tuyển sinh vào lớp 6 Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam.
Đều đặn tuyển sinh hệ trung học cơ sở
Phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có tìm hiểu thông tin xung quanh việc tuyển sinh hệ trung học cơ sở trong Trường trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam.
Theo tìm hiểu, ngày 29/09/2009, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ra quyết định số 5029/QĐ-UBND xét đề nghị của liên sở: Giáo dục và Đào tạo - Tài chính - Nội vụ - Kế hoạch và Đầu tư tại Tờ trình số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT ngày 17/8/2009, của Sở Giáo dục và Đào tạo tại Tờ trình số 9126/TTr-SGD&ĐT ngày 24/9/2009.
Theo quyết định này có nêu: "Cho phép Trường trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam thí điểm thực hiện hệ trung học cơ sở đào tạo trình độ cao, chất lượng cao và đào tạo nguồn học sinh chuyên".
Thời gian thí điểm từ năm học 2009-2010 đến hết năm học 2012-2013. Chỉ tiêu đào tạo: chỉ tiêu tuyển mới hàng năm là 200 học sinh.
Điều đó có nghĩa, đến hết năm học 2012-2013, đề án thí điểm hệ trung học cơ sở theo hướng đào tạo trình độ cao, chất lượng cao tại Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam đã hết hạn theo Quyết định 5029/QĐ-UBND phê duyệt theo tờ trình liên sở số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT.
Tuy nhiên, từ năm học 2013-2014 đến năm học 2023-2024, Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam vẫn tiếp tục tuyển sinh mới lớp 6 và đào tạo bậc trung học cơ sở. [1]
Thời điểm năm 2021, Tạp chí cũng đã có các bài viết và nêu câu hỏi: “Hệ trung học cơ sở” không có trong Luật Giáo dục, nhưng lại tồn tại nhiều năm ở Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam, nếu đúng là không cần cấp phép, không cần con dấu, không cần biên chế đội ngũ giáo viên cũng như bộ máy quản lý suốt nhiều năm qua, có gây tiền lệ xấu?, [2] song, vẫn chưa nhận được những câu trả lời thỏa đáng.
Năm học gần nhất (2023-2024), Sở Giáo dục và Đào tạo có công văn số 1401/SGDĐT-QLT ngày 28/4/2023 về việc hướng dẫn thực hiện công tác tuyển sinh vào lớp 6 Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam năm học 2023-2024. Năm học này, chỉ tiêu tuyển sinh lớp 6 cũng là 5 lớp (với khoảng 200 học sinh).
Một câu hỏi được đặt ra là, từ khi Luật Giáo dục 2019 có hiệu lực, hệ trung học cơ sở trong Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam tuyển sinh dựa trên căn cứ pháp lý nào?.
Căn cứ nào để Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đề xuất tiếp tục giữ hệ trung học cơ sở trong Chuyên Ams?
Theo thông tin mới nhất được đăng tải trên giaoducthoidai.vn, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã có phản hồi về việc có thể dừng tuyển sinh lớp 6 trong Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam năm học 2024-2025.
Theo đó, đơn vị này cho biết, hiện đang xây dựng kế hoạch, phương án tuyển sinh đầu cấp, gồm tuyển sinh mầm non, lớp 1, lớp 6 và lớp 10 năm học 2024-2025 để báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố trên tinh thần chấp hành nghiêm quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đồng thời, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cũng đang nghiên cứu tham mưu thành phố đề xuất cơ chế đặc thù với những giải pháp phù hợp trong công tác tuyển sinh vào các trường trung học phổ thông chuyên.
Sở sẽ tiếp tục đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tiếp tục tuyển sinh hệ trung học cơ sở chất lượng cao của trường này theo cơ chế đặc thù, đặc biệt.
Căn cứ pháp lý của việc tổ chức hệ trung học cơ sở chất lượng cao và đào tạo nguồn học sinh chuyên tại Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam là Luật Thủ đô. Điều 12 Luật Thủ đô có nêu: “Xây dựng một số cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông chất lượng cao trên địa bàn Thủ đô theo các tiêu chí về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình, phương pháp giảng dạy và dịch vụ giáo dục. Việc theo học tại các cơ sở giáo dục chất lượng cao theo nguyên tắc tự nguyện”.
Một căn cứ khác là Quyết định số 5029/QĐ-UBND ngày 29/9/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về việc thí điểm hệ trung học cơ sở đào tạo trình độ cao và đào tạo nguồn học sinh chuyên tại Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam. [2]
Liên quan đến các căn cứ Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội nêu ở trên, cũng có nhiều vấn đề cần làm rõ.
Về những vấn đề pháp lý đặt ra với “hệ trung học cơ sở” của Chuyên Ams, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam cũng có nhiều bài viết phân tích trước đó. Trong đó: “Hệ trung học cơ sở” không tồn tại trong Luật Giáo dục; Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá VIII) về định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000 quy định: Không tổ chức trường chuyên ở tiểu học và trung học cơ sở...
Bên cạnh đó, căn cứ vào Quyết định số 5029/QĐ-UBND ngày 29/9/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội có hợp lý khi thời hạn thí điểm theo quyết định đã hết. [3]
Thực tế hiện nay, trên địa bàn Thủ đô Hà Nội, có nhiều trường công lập được thành lập theo mô hình chất lượng cao ở cấp trung học cơ sở. Cùng với đó, Hà Nội cũng không thiếu các trường tư thục, trường có vốn đầu tư nước ngoài có chất lượng cao để phục vụ nhu cầu học tập của các gia đình. Vậy các căn cứ Sở đưa ra có hợp lý và đủ thuyết phục? Và có nhất thiết phải duy trì hệ trung học cơ sở ở một trường chuyên ngoài quy định của luật?
“Sức nóng” của kỳ thi quá sức với lứa tuổi
Trong những năm qua, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 6 của Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam luôn được đánh giá là một trong những kỳ thi có độ cạnh tranh cao nhất của thành phố Hà Nội, với tiêu chí tuyển chọn khắt khe từ vòng hồ sơ và tỉ lệ “chọi” cao. Hằng năm, số hồ sơ đăng ký hệ trung học cơ sở nộp vào trường này lên tới hàng nghìn thí sinh, trong khi chỉ tiêu tuyển sinh chỉ khoảng 200 suất.
Năm học 2023-2024 vừa qua, học sinh muốn trúng tuyển lớp 6 vào trường này cần vượt qua các yêu cầu khắt khe như có 5 năm tiểu học đạt hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ học tập và rèn luyện, đồng thời không được có quá 2 điểm 9 trong suốt 5 năm ở tất cả các môn học.
Trước thông tin yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã có nhiều ý kiến xung quanh.
Theo dantri.com.vn, có gia đình cho biết, để chuẩn bị kỳ thi tuyển sinh vào lớp 6 của Ams mà con trai đã 5 năm không có kỳ nghỉ hè: Suốt 5 năm qua, ngày nào hai mẹ con cũng học cùng nhau. Con thường làm hết bài tập về nhà ở lớp trong lúc chờ mẹ đón cuối buổi chiều. Tối về, mẹ kiểm tra bài vở của con xem đã chỉn chu hay chưa, sau đó hai mẹ con học tiếng Anh, làm toán nâng cao, đọc sách. Từ lớp 3, mỗi tuần mẹ giao cho con viết 2 bài cảm thụ văn học để học cách phân tích tác phẩm, nâng cao khả năng tưởng tượng, sáng tạo, rèn kỹ năng viết và sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt. Từ lớp 4, mỗi tuần con học thêm 2 buổi viết tiếng Anh, 2 buổi toán và 1 buổi tiếng Việt. Đồng thời vẫn duy trì lịch học riêng như trên với mẹ... [4]
Tuy nhiên, chính những chia sẻ trên của vị phụ huynh trong bài viết lại khiến nhiều ý kiến cho rằng nên xóa bỏ kỳ thi tuyển sinh dành cho học sinh lớp 6 tại Chuyên Ams để giảm áp lực cho học sinh, đảm bảo công bằng với các trường chuyên khác và quan trọng là đúng luật.
"Nếu cho Trường Ams tuyển hệ trung học cơ sở thì các trường chuyên khác cũng muốn tuyển như vậy liệu có được không?", một độc giả ở Đà Nẵng gửi ý kiến về cho Tạp chí.
Độc giả Nguyễn Thị Mai nêu, Trường trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam được đầu tư bằng ngân sách. "Môi trường học tập tốt, học phí thấp. Nên cuộc chạy đua quá khốc liệt và chỉ khiến trẻ nào được bố mẹ hướng vào đây học sẽ không có tuổi thơ ngay từ khi bắt đầu học tiểu học. Thêm vào đó, ngân sách nhà nước cũng là tiền từ người dân mà ra. Vì thế, cần có sự công bằng và thống nhất trên toàn quốc", độc giả Nguyễn Thị Mai chia sẻ.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://giaoduc.net.vn/de-an-thi-diem-he-trung-hoc-co-so-chuyen-ha-noi-amsterdam-het-han-tu-2013-post217729.gd
[2] https://giaoducthoidai.vn/ha-noi-de-xuat-tiep-tuc-tuyen-sinh-lop-6-truong-thpt-chuyen-ha-noi-amsterdam-post674377.html
[3] https://giaoduc.net.vn/het-thi-diem-so-van-chi-dao-truong-ams-tuyen-lop-6-thu-truong-do-nen-co-y-kien-post217903.gd
[4] https://dantri.com.vn/giao-duc/5-nam-con-khong-co-nghi-he-me-bat-khoc-khi-truong-ams-dung-tuyen-lop-6-20240306100357850.htm
