Tế bào gốc được hiểu là tế bào nền móng của tất cả các tế bào, mô và cơ quan trọng trong cơ thể. Về cơ bản, mọi tế bào trong cơ thể người đều có nguồn gốc từ trứng đã thụ tinh (còn được gọi là hợp tử) - chính là sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng.
Từ những năm 1950, các nhà khoa học nước ngoài đã phát hiện ra các kháng nguyên trên màng tế bào và kháng thể cơ thể. Năm 1994, Ariff Bongso, nhà khoa học người Sri Lanka, là người đầu tiên trên thế giới tách thành công tế bào gốc từ phôi người. Sau đó, rất nhiều nhà khoa học nổi tiếng khác tiếp tục nghiên cứu và đã có nhiều thành tựu quan trọng trong việc sử dụng tế bào gốc nhằm điều trị, chăm sóc sức khỏe con người. Đến năm 2004, tại trường ĐH Quốc gia Singapore, P. Giáo sư - Tiến sĩ - Bác sĩ Phan Toàn Thắng là người đầu tiên trên thế giới tách được tế bào gốc từ màng cuống dây rốn, một phát minh đã tạo nên sự quan tâm đặc biệt của giới khoa học thế giới. Đây là tiền đề quan trọng để có thể chữa lành các vết thương do bỏng, loét do phóng xạ và đặc biệt là ứng dụng trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp.
Tuy nhiên, ngày 20/2/2010, trong lời phát biểu tại hội nghị thường niên Hiệp hội vì sự tiến bộ của khoa học Mỹ (AAAS), Irving Weissman, Giám đốc Viện Y học phục hồi và tế bào gốc sinh học, thuộc trường Đại học Stanford ở California, Mỹ cho biết dây rốn chứa các tế bào gốc có thể duy trì khả năng tạo máu ở mức độ chỉ cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, 'khả năng chữa bệnh chưa hề được chứng minh' của các tế bào gốc lại đang rất thịnh hành ở nhiều nước có quy định lỏng lẻo trong ngành y. Ông Weissman cho rằng các bệnh viện tư đang "kiếm tiền" từ những người tin vào khả năng kỳ kiệu của tế bào gốc lấy từ dây rốn.
.jpg)
Tại Việt Nam, sự phát triển của những sản phẩm và các phương pháp chăm sóc sắc đẹp từ tế bào gốc lại rất nở rộ. Chúng được quảng cáo như một 'thần dược' có thể biến nước da lão hóa nhăn nheo trở nên săn chắc mịn màng, điều trị mụn, vết thâm, sẹo lõm và vô vàn những công dụng 'trên trời' dưới tên gọi tế bào gốc. Một đồn 10, mười đồn 100, những lời kháo nhau về công dụng thần kỳ của mỹ phẩm tế bào gốc đã khiến nhiều chị em bỏ tiền triệu mua về dùng với mong muốn giữ gìn được sắc đẹp và lấy lại tuổi thanh xuân đã mất của mình.
 |
 |
| Nhiều cửa hàng bán mỹ phẩm không ngần ngại giới thiệu công dụng trên trời của "mỹ phẩm tế bào gốc" (ảnh infonet) |
Tại thị trường mỹ phẩm tế bào gốc ở Việt Nam đang rao bán 2 loại chính là mỹ phẩm tế bào gốc được cho là chiết xuất từ động vật và thực vật. Nhưng tính xác thực của nó thì lại chẳng có một sự đảm bảo nào ngoài uy tín của .. người bán.
Cho tới nay đã có rất nhiều lời chia sẻ của những chú 'chuột bạch' sử dụng loại mỹ phẩm này đăng tải trên các diễn đàn làm đẹp dành cho phụ nữ. Và hầu hết mọi người đều cảm thấy chúng .. không hề giống như quảng cáo!
Thậm chí có một số trường hợp còn bị dị ứng hay xấu đi sau khi sử dụng loại 'thần dược' này, chỉ biết kêu trời khi "tiền mất tật mang".
Theo bác sĩ Võ Thị Bạch Sương, Giảng viên bộ môn da liễu, Trường Đại học Y dược TP.HCM, tế bào gốc hứa hẹn nhiều tiềm năng cho những nghiên cứu trên sức khỏe con người nên được xem là vấn đề “nóng”. Song, cần phải hiểu có những bất hợp lý trong việc đưa tế bào gốc vào mỹ phẩm. Bởi việc thu thập, phân tích, xử lý tách tế bào gốc, rồi bảo quản, nuôi cấy thích hợp (từ thành phần nuôi dưỡng lẫn điều kiện nhiệt độ âm) là những việc phức tạp mang tính chất chuyên nghiệp, không phải đơn vị nào cũng thực hiện được.
Nhiều loại mỹ phẩm tế bào gốc được quảng cáo rất kêu với thành phần acid hyaluronic, collagen, acid hyaluronic… được lấy từ màng treo dây rốn thai nhi sau khi sinh và dịch tiết nuôi cấy tế bào gốc được dùng làm mỹ phẩm. Thật ra, cũng chỉ chứa các loại enzyme và peptide quen thuộc được “thay tên đổi họ” để làm giá cao hơn.
Có những loại mỹ phẩm được giới thiệu là sản xuất theo “ứng dụng công nghệ tế bào gốc”, không chứa tế bào gốc trong thành phẩm mà chỉ chứa các yếu tố nuôi dưỡng, phát triển tế bào thông qua các dịch nuôi, chỉ có thể tạo lớp sừng cho da đóng vai trò rào cản, giúp bảo vệ da và cơ thể khỏi các tác động xấu của môi trường, không có khả năng điều tri. Vì vậy, khi mua người tiêu dùng nên lưu ý điểm này.
Tế bào gốc hay các sản phẩm liên quan đến nó khi đã trộn chung với mỹ phẩm sẽ không còn tác dụng, thậm chí còn có thể gây nên những phản ứng phụ cho da. Nhiều nước trên thế giới có ngành sinh học, y học tái tạo phát triển như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… đều không cho phép lưu hành mỹ phẩm tế bào gốc do lo ngại việc sử dụng tế bào của con người làm mỹ phẩm làm tăng các mối lo ngại về sự an toàn như có thế chứa các mầm mống gây bệnh nan y như HIV, viêm gan…
Ông Nguyễn Xuân Tiến, Phó phòng Quản lý chất lượng, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế khẳng định, hiện các cơ quan chức năng không cấp phép lưu hành mỹ phẩm tế bào gốc do quy định tất cả các thành phần, sản phẩm có nguồn gốc từ những hệ, cơ quan của con người không được phép sử dụng trong mỹ phẩm.
Có thể thấy, công nghệ tế bào gốc tìm kiếm các nguồn tế bào gốc tốt nhất, nuôi cấy, nhân rộng ra và tác động theo một cách khoa học để có thể biệt hoá thành những dòng tế bào khác nhau để chữa bệnh, chăm sóc sức khoẻ, sắc đẹp, và chống lão hoá. Công nghệ tế bào gốc mở ra một hứa hẹn có thể chữa được bá bịnh do tác động thay thế hay sửa chữa những tế bào cơ thể ngưng hoạt động hay không làm việc theo đúng như chức năng của chúng, hoặc do bởi các mô cơ thể bị hủy hoại.
Tuy nhiên, những ứng dụng của tế bào gốc vẫn trong vòng thí nghiệm và gây nhiều tranh cãi chứ chưa có một quy trình điều trị thật sự cho bệnh nhân. Thực tế, tế bào gốc và những sản phẩm từ nó bị Mỹ, một số nước châu Âu, Nhật, Hàn cấm sử dụng.
Trong khi đó, rất nhiều lĩnh vực kinh doanh liên quan đến thẩm mỹ và mỹ phẩm đã lợi dụng khả năng to lớn đó của nó để quảng cáo và kiếm lời.
