Nikkei Asian Review ngày 27/10 đưa tin, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã có cuộc họp thượng đỉnh với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để cải thiện quan hệ Trung - Nhật.
Chủ tịch Trung Quốc nói với Thủ tướng Nhật Bản rằng:
"Những nỗ lực phối hợp của cả 2 phía, quan hệ Trung Quốc - Nhật Bản đã trở lại đúng hướng và tạo đà tích cực. Điều này rất đáng trân trọng."
Hai nhà lãnh đạo đã có một cuộc họp kéo dài 80 phút tại nhà khách Điếu Ngư Đài, Bắc Kinh thúc đẩy hợp tác Trung - Nhật về các dự án cơ sở hạ tầng trong khuôn khổ Vành đai và Con đường lẫn hợp tác tài chính.
 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại nhà khách Điếu Ngư Đài. Ảnh: Nikkei Asian Review. |
Tập Cận Bình nói với Shinzo Abe trong những phát biểu ban đầu của ông rằng, Trung Quốc và Nhật Bản nên tiến theo xu hướng lịch sử mới của quan hệ song phương.
Thủ tướng Nhật Bản đề xuất 3 nguyên tắc để làm điều ông Tập Cận Bình mong muốn: chuyển từ cạnh tranh sang hợp tác; là đối tác không đe dọa lẫn nhau; phát triển một hệ thống giao dịch tự do và công bằng.
"Tôi muốn kết hợp các thế mạnh của chúng ta dựa trên những nguyên tắc (duy trì) hòa bình và ổn định trong khu vực cũng như trên thế giới".
Nghe Thủ tướng Shinzo Abe nói điều này, gương mặt Chủ tịch Trung Quốc nở nụ cười tươi chứ không đăm chiêu, khiên cưỡng như lần 2 ông gặp nhau tại Bắc Kinh năm 2014.
Trung Quốc đã trải thảm đỏ đón Thủ tướng Shinzo Abe, Thủ tướng Lý Khắc Cường chủ trì 2 bữa tiệc chiêu đãi phái đoàn Nhật Bản và phát biểu, 2 nước đang chứng minh tiềm năng hợp tác giữa họ rất lớn.
Trong chuyến công du Bắc Kinh lần này của Thủ tướng Nhật Bản, hai phía đã ký thỏa thuận 52 dự án, ông Tập Cận Bình cũng đang cân nhắc thăm chính thức Nhật Bản năm 2019, 11 năm kể từ chuyến đi Tokyo năm 2008 của ông Hồ Cẩm Đào.
Về hợp tác Trung - Nhật trong khuôn khổ sáng kiến Vành đai và Con đường của ông Tập Cận Bình, Chủ tịch Trung Quốc hoan nghênh quan điểm hợp tác của Nhật Bản trong các dự án này, nó sẽ tạo ra cơ hội mới cho hai bên.
Trước đó, Thủ tướng Shinzo Abe nói với nhà lãnh đạo này rằng: "Tôi mong muốn kết hợp sự cởi mở, minh bạch và nhận thức chung của cộng đồng quốc tế."
|
Trung Quốc thực lòng thay đổi, hay chỉ muốn ly gián Mỹ - Nhật? |
Ông Shinzo Abe cũng cho biết Nhật Bản sẽ dừng chương trình hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) cho Trung Quốc vì nước này đã trở thành nền kinh tế thứ 2 thế giới.
Chủ tịch Tập Cận Bình ca ngợi sự đóng góp của ODA Nhật Bản cho sự phát triển của Trung Quốc.
Tiếp đó, ông nói hai nước phải bảo vệ chủ nghĩa đa phương, duy trì thương mại tự do, một nỗ lực kiềm chế Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Thủ tướng Shinzo Abe đáp lời: "Các biện pháp trả đũa chẳng có lợi cho bất kỳ bên nào. Hoa Kỳ và Trung Quốc nên giải quyết căng thẳng thông qua đối thoại."
Về Bắc Triều Tiên, ông Tập Cận Bình ủng hộ lập trường của Tokyo về việc hồi hương nhanh chóng những nạn nhân Nhật Bản bị bắt cóc.
Hai bên đồng ý cải thiện thông tin liên lạc và tiếp tục đàm phán về hợp tác cùng khai thác dầu khí trên biển Hoa Đông vốn bị đình trệ kể từ cuộc khủng hoảng Senkaku / Điếu Ngư.
Ông Tập Cận Bình cho biết, Bắc Kinh cũng sẽ xem xét giảm bớt hạn chế nhập khẩu thực phẩm Nhật Bản sau các đánh giá khoa học.
Trung Quốc đã hạn chế nhập khẩu thực phẩm từ Nhật Bản sau thảm họa tại một nhà máy điện hạt nhân Nhật Bản năm 2011.
Cá nhân người viết cho rằng, các nỗ lực cải thiện hợp tác Trung - Nhật trên cơ sở 3 nguyên tắc Thủ tướng Shinzo Abe đề xuất có lợi cho hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
Tuy nhiên, từ chỗ ký kết các thỏa thuận hợp tác đến triển khai trong thực tế luôn có một khoảng cách.
Ông Tập Cận Bình và ông Donald Trump hay ông Rodrigo Duterte cũng đã ký nhiều thỏa thuận hợp tác hoành tráng, nhưng thực tế chưa đi đến đâu.
Thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ sáng kiến Vành đai và Con đường là bước đi khôn ngoan của Thủ tướng Nhật Bản trong việc gây thiện cảm với chủ nhân sáng kiến ấy, ông Tập Cận Bình.
Nhưng việc dung hợp giữa sự minh bạch, hiệu quả và công bằng là giá trị Nhật Bản theo đuổi với cách làm "hối lộ lãnh đạo quốc gia mục tiêu để có được dự án" như cách làm của Trung Quốc mà Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhận định, là việc không hề dễ dàng.
Liệu những nỗ lực thúc đẩy hợp tác kinh tế và cải thiện quan hệ Trung - Nhật có trở thành sợi dây ràng buộc an ninh, giúp duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực hay không, còn cần quan sát thêm.
Nguồn:
https://asia.nikkei.com/Politics/International-Relations/Xi-and-Abe-use-economy-as-binding-force-but-punt-on-security
