Mập mờ năng lực công ty được ưu tiên chuyển nhượng vốn tại BOT Quốc lộ 51

Khuất tất chưa được làm rõ tại BOT Quốc lộ 51

Trước những khuất tất trong việc chuyển nhượng cổ phần tại dự án BOT Quốc lộ 51, đến thời điểm này câu hỏi được dư luận quan tâm nhất "Tại sao Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh lại ký công văn yêu cầu Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và Khu công nghiệp Việt Nam (IDICO) xem xét thoái vốn ưu tiên mua cho Công ty Thái Ninh" vẫn chưa được trả lời. 

Theo đó, năm 2009 Bộ Giao thông vận tải, Chính phủ đồng ý giao Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và Khu công nghiệp Việt Nam (IDICO), Tổng công ty Sông Đà và một ngân hàng thực hiện Dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 51 (Dự án Quốc lộ 51) theo hình thức BOT.

Ba đơn vị này sau đó đã liên danh thành lập Công ty cổ phần Đầu tư đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (BVEC) nhằm tiện cho việc quản lý điều hành thực hiện dự án Quốc lộ 51. 

Trạm thu phí tại huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu của dự án mở rộng BOT quốc lộ 51. Ảnh: Đông Hà.

Tuy nhiên, sau đó 2 cổ đông là Tổng Công ty Sông Đà và ngân hàng đã âm thầm rút khỏi liên danh, thay vào đó là 2 doanh nghiệp mới gồm Tổng Công ty CP Đầu tư phát triển xây dựng (DIC) và Công ty CP Xây dựng và Thương mại tổng hợp Thái Ninh (Công ty Thái Ninh).

Tính đến tháng 7/2015, IDICO (nắm giữ 49% vốn điều lệ) góp được 106,5 tỷ đồng; DIC (nắm giữ 25% vốn điều lệ) nhưng chỉ góp được 23,7 tỷ đồng; Công ty Thái Ninh (nắm giữ 26% vốn điều lệ) nhưng cũng chỉ góp được 23,7 tỷ đồng.

Trả lời báo chí, Tổng Giám đốc IDICO Nguyễn Văn Đạt cho biết, trong quá trình triển khai dự án Quốc lộ 51, ngân hàng đã tự ý chuyển nhượng cổ phần cho Công ty Thái Ninh, còn Tổng công ty Sông Đà chuyển cổ phần cho DIC.

Việc chuyển nhượng cổ phần được các đơn vị tự thỏa thuận, không báo cáo Bộ Giao thông vận tải và Chính phủ. 

Bên cạnh đó, dự án Quốc lộ 51 tại thời điểm thu phí (năm 2012) vẫn chưa quyết toán. IDICO, DIC và Thái Ninh vẫn chưa đóng đủ vốn góp và nợ nhà thầu là những vấn đề khuất tất chưa được làm rõ.

Những tồn tại trên đã buộc các bộ, ngành vào cuộc. Ngay trong tháng 3/2016 Bộ Xây dựng ra quyết định thanh tra công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Công ty BVEC., Bộ Giao thông vận tải đã tổ chức kiểm tra rà soát dự án Quốc lộ 51. 

Trong khi thanh tra Bộ Xây dựng chưa công bố kết quả thanh tra, thì tại kết luận của đoàn kiểm tra Bộ Giao thông vận tải khẳng định: Việc các đơn vị tự chuyển nhượng cổ phần giữa các đơn vị cho DIC và Thái Ninh là hợp pháp?!

Kết luận của Bộ Giao thông vận tải chưa thỏa mãn dư luận bởi thực tế, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án Quốc lộ 51 theo hình thức BOT được cấp cho IDICO, Tổng công ty Sông Đà và một ngân hàng.

Dù đã mua lại cổ phần của ngân hàng và Tổng Công ty Sông Đà nhưng do chưa báo cáo Bộ Giao thông vận tải và Chính phủ, chưa điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư nên trên giấy tờ thời điểm chuyển cổ phần, DIC và Thái Ninh không phải là đơn vị được phép đầu tư dự án Quốc lộ 51.

Công ty Thái Ninh là ai?

Trong diễn biến khác, thông tin trên tờ Kinh tế đô thị cho hay, IDICO có báo cáo gửi Bộ Xây dựng xin thoái 100% phần vốn của IDICO đã góp tại BVEC.

Lý do IDICO xin rút vốn vì muốn tập trung nguồn vốn tại các dự án trọng điểm của doanh nghiệp.

Trước động thái trên, Công ty CP Đầu tư phát triển Cường Thuận - IDCO (CTC), là công ty liên kết của IDICO, đồng thời là nhà thầu tham gia thực hiện dự án Quốc lộ 51 đã có xin mua lại phần góp vốn của IDICO tại BVEC với tư cách là cổ đông chính thức tại BVEC… 

Tuy nhiên ngày 19/2/2016, Bộ Xây dựng có Công văn 282/BXD-QLDN do Thứ trưởng Bùi Phạm Khánh ký lại yêu cầu IDICO xây dựng phương án thoái vốn, xem xét ưu tiên mua cho Công ty Thái Ninh…

Việc Thứ trưởng Bùi Phạm Khánh ký văn bản 282/BXD-QLDN yêu cầu IDICO xem xét thoái vốn nhưng ưu tiên chuyển nhượng cổ phần cho Công ty CP Xây dựng và Thương mại tổng hợp Thái Ninh là chỉ đạo mang tính áp đặt. Bởi Thái Ninh không phải cổ đông sáng lập BVEC.

Thông tin trên báo Lao động, ông Nguyễn Văn Đạt - Tổng Giám đốc IDICO - cũng cho rằng: Chỉ đạo của Bộ Xây dựng (theo văn bản 282/BXD-QLDN do Thứ trưởng Bùi Phạm Khánh ký ngày 19/2/2016) yêu cầu IDICO ưu tiên chuyển nhượng cho Thái Ninh là sai bởi Thái Ninh “chưa phải là nhà đầu tư được Bộ GTVT chấp thuận, chưa góp vốn chủ sở hữu và không có năng lực thực hiện dự án…”.

Hơn nữa, sau việc chuyển nhượng cổ phần khuất tất, Công ty Thái Ninh đang nắm giữ 26% cổ phần BVEC. Nếu được chỉ định đơn vị này mua lại 49% cổ phần tại BVEC của IDICO, có nghĩa doanh nghiệp này sẽ nắm giữ 75% cổ phần.

Nói cách khác, gần như toàn bộ việc thu phí BOT để bù vào khoản đầu tư dự án Quốc lộ 51 sẽ về tay Công ty Thái Ninh, trong khi đóng góp của Thái Ninh trong việc thực hiện dự án quá ít.

Địa chỉ 95 Đặng Văn Ngữ - Đống Đa - Hà Nội được cho là trụ sở của Công ty Thái Ninh không hề có biển hiệu công ty. Người dân xung quanh cho biết, đây là ngôi nhà người dân đang ở. Ảnh: Hồng Minh.

Bởi với việc sở hữu 26% vốn điều lệ BVEC, lẽ ra doanh nghiệp này phải góp 455 tỷ đồng để thực hiện dự án. Nhưng đến tháng 7/2015, Thái Ninh mới chỉ đóng được 23,7 tỷ đồng.

Câu hỏi đặt ra "Thái Ninh là công ty nào, năng lực tài chính ra sao lại được ưu tiên sở hữu tỉ lệ vốn lớn tại dự án có tổng vốn lên tới gần 4.000 tỉ đồng?".

Qua tìm hiểu, thông tin về Công ty Thái Ninh khá ít ỏi và không rõ ràng. Thông tin thể hiện trên một hợp đồng của Thái Ninh cho thấy, Công ty này có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0102588119 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội cấp ngày 26/12/2007, thay đổi lần 1 ngày 19/7/2011.

Công ty do bà Phạm Thị Bích Ngà đăng ký làm giám đốc, địa chỉ tại số 95 Đặng Văn Ngữ - Đống Đa - Hà Nội.

Tuy nhiên, ngày 7/7/2016, phóng viên báo điện tử Giáo dục Việt Nam tìm đến địa chỉ trên thì đó là một căn nhà cao 6-7 tầng, không có biển hiệu nào của Công ty Thái Ninh gắn ở đây. Mặc dù đang trong giờ hành chính nhưng ngôi nhà đóng kín cửa. Người dân xung quanh cũng cho biết, địa chỉ này là nhà người dân đang ở. 

Với những thông tin ít ỏi và mập mờ về năng lực của Công ty Thái Ninh, liệu việc ưu tiên cho Công ty Thái Ninh mua lại vốn IDICO trong văn bản do Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh ký liệu có vô tình tiếp tay cho doanh nghiệp “tay không làm BOT”, bỏ vốn ít nhưng lại muốn thâu tóm việc thu phí hoàn vốn?.