Nikkei Asian Review ngày 18/6 bình luận, Trung Quốc có lẽ đã "giật mình thon thót" trước hành động của Tổng thống Mỹ Donald Trump trao số điện thoại đường dây nóng cho ông Kim Jong-un để có thể gọi trực tiếp cho ông chủ Nhà Trắng, khi cần.
Cuộc so găng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều rất có thể sẽ chuyển sang eo biển Đài Loan, biên tập viên cao cấp của Nikkei Asian Review, Katsuji Nakazawa nhận định.
Kim Jong-un khéo léo "trả nợ" Tập Cận Bình
Katsuji Nakazawa tin rằng, Bình Nhưỡng đã báo trước cho Bắc Kinh về những gì thống nhất với Washington trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều ngày 12/6 tại Singapore.
 |
| Ông Kim Jong-un được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho mượn máy bay đi Singapore, rất có thể là miễn phí. Lãnh đạo Triều Tiên đã khéo léo trả nợ ông Tập Cận Bình bằng thông tin, không phải bằng tiền mặt. Ảnh: Getty. |
Đây là cách ông Kim Jong-un khéo léo trả nợ Tập Cận Bình vì Chủ tịch Trung Quốc đã cho ông mượn chiếc máy bay Boeing 747 để sang Singapore gặp Tổng thống Mỹ.
Việc cho nhà lãnh đạo Triều Tiên mượn máy bay sẽ giúp Bắc Kinh theo dõi lịch trình đi lại của ông Kim Jong-un và các yếu tố ảnh hưởng đến tiến trình đàm phán Mỹ - Triều.
Ví dụ, ông Kim Jong-un yêu cầu bay ngay về Bình Nhưỡng sớm hơn kế hoạch ban đầu 1 ngày, sau khi hoàn tất thỏa thuận với Hoa Kỳ về tuyên bố chung Mỹ - Triều trong ngày 11/6;
Ông không cần 1 ngày thứ 2 để đàm phán với Donald Trump.
Chuyến bay khứ hồi của ông Kim Jong-un đã được đẩy lên nửa ngày, nhà lãnh đạo Triều Tiên về nước ngay tối 12/6.
Hai chiếc máy bay của Air China đã đến sân bay Changi, Singapore lúc 6 giờ chiều và hạ cánh xuống BÌnh Nhưỡng khoảng 11h 30 phút đêm 12/6.
Chiếc Boeing 747 mà ông Tập Cận Bình cho ông Kim Jong-un mượn, đã được các nhà lãnh đạo Trung Quốc sử dụng chính thức. Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã dùng nó thăm Nhật Bản năm 2007, 2011.
Cho Triều Tiên mượn máy bay, rất có thể là miễn phí, là một khoản đầu tư đáng giá của ông Tập Cận Bình.
Chủ tịch Trung Quốc đã nhận được thông tin cập nhật kịp thời trong suốt chuyến đi của ông Kim Jong-un.
Lãnh đạo Trung Quốc không thấy có gì phải nghi ngờ khi ông Kim Jong-un về thẳng Bình Nhưỡng mà không quá cảnh Bắc Kinh sau thượng đỉnh Mỹ - Triều.
Ngày 14/6 Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tới Bắc Kinh thông báo với ông Tập Cận Bình về kết quả thượng đỉnh Mỹ - Triều. Nhưng với ông chủ Trung Nam Hải, thông báo này không cần thiết.
 |
| Ngày 14/6, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tới Bắc Kinh thông báo cho ông Tập Cận Bình kết quả thượng đỉnh Mỹ - Triều, điều Chủ tịch Trung Quốc đã biết trước. Ảnh: Nikkei Asian Review. |
Điều ông Tập Cận Bình quan tâm là mong Mỹ lưu ý "lợi ích cốt lõi" của Bắc Kinh trong vấn đề Đài Loan và tranh chấp thương mại Trung - Mỹ, đừng để ảnh hưởng đến quan hệ song phương.
Trung Quốc đã nhận được toàn bộ thỏa thuận Mỹ - Triều từ phía Bắc Triều Tiên trước khi Nhà Trắng công bố nó.
Ngay sau khi Donald Trump và Kim Jong-un ký kết tuyên bố chung lúc 1 giờ 41 phút tại khách sạn Capella trên đảo Sentosa, Singapore, một bản dịch tiếng Trung Quốc của tuyên bố này đã được phổ biến rộng rãi ở Trung Quốc.
Thậm chí trong cuộc họp báo ngày 12/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng đã tự hào rằng, đề xuất "cả hai (Mỹ - Triều) cùng đình chỉ" của Trung Quốc đã được thực hiện.
"Cả hai cùng đình chỉ" là sáng kiến của Trung Quốc, kêu gọi Mỹ dừng các cuộc tập trận chung với Hàn Quốc, đổi lại Triều Tiên phi hạt nhân hóa bán đảo.
Tuyên bố này được Cảnh Sảng đưa ra sớm hơn 1 tiếng đồng hồ so với thời điểm Tổng thống Donald Trump nói với báo giới, Mỹ sẽ dừng tập trận chung Mỹ - Hàn.
Kim Jong-un và Donald Trump kết thân
Thứ Sáu tuần trước, ngày 16/6 Tổng thống Donald Trump nói với kênh truyền hình Fox News từ bãi cỏ Nhà Trắng:
"Các bạn sẽ làm gì để chúc mừng Ngày của Cha? Làm việc, tôi sẽ làm việc. Tôi sẽ gọi điện cho Bắc Triều Tiên.
Bây giờ tôi có thể gọi anh ấy (Kim Jong-un). Bây giờ tôi có thể nói, vâng, chúng ta có một vấn đề.
Tôi đã cho anh ấy (Kim Jong-un) một số điện thoại rất trực tiếp.
Bây giờ anh ấy có thể gọi cho tôi nếu anh ấy gặp bất kỳ khó khăn nào."
|
Ông Kim Jong-un muốn "thoát Trung", Donald Trump sẽ giúp |
Katsuji Nakazawa nhận định, việc thiết lập một đường dây nóng trực tiếp giữa Tổng thống Mỹ với Chủ tịch Triều Tiên dù là "tự phát", cũng vẫn sẽ là công cụ cực kỳ mạnh mẽ cho Donald Trump.
Đây là điều Chủ tịch Tập Cận Bình chưa làm được, dù đã 2 lần tiếp ông Kim Jong-un tại Trung Quốc.
Tổng thống Donald Trump cũng nói với các phóng viên, ngay trước khi ông nhậm chức thì người tiền nhiệm Barack Obama đã nói với ông, chương trình hạt nhân của Triều Tiên là vấn đề lớn nhất, nguy hiểm nhất Mỹ phải đối mặt.
"Tôi đã giải quyết vấn đề đó. Chúng tôi đã ký, lần đầu tiên, một thỏa thuận rất hay. Quan trọng hơn cả thỏa thuận này là, tôi có mối quan hệt tốt với Kim Jong-un", ông Donald Trump tự hào.
Katsuji Nakazawa cho rằng, với việc "cho số điện thoại trực tiếp", Tổng thống Mỹ thực sự gần gũi với ông Kim Jong-un, có lẽ vượt xa ông Tập Cận Bình trong việc tiếp cận nhà lãnh đạo trẻ Triều Tiên.
Tối 11/6, đêm trước hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều, ông Kim Jong-un đã thoải mái đi dạo khu phức hợp mua sắm - casino - khách sạn Marina Bay Sands do Sheldon Adelson, nhà tài trợ hàng đầu của ông Donald Trump, điều hành.
Ông Kim Jong-un ngắm toàn cảnh Singapore về đêm từ tòa nhà trọc chời Sands Sky Park và chụp ảnh chung với Ngoại trưởng Singapore với nụ cười thoải mái.
Điều này có nghĩa, tính đến thời điểm đó, tuyên bố chung Mỹ - Triều hầu như đã thỏa thuận xong, Kim Jong-un không còn phải lo lắng gì về một cuộc tấn công quân sự của Mỹ. [1]
Kim Jong-un đã học cách người Trung Quốc, tiếp cận Donald Trump qua "phò mã"
Tổng thống Donald Trump chủ động cho ông Kim Jong-un số điện thoại "rất trực tiếp" của mình để gọi khi cần.
 |
| Ông Kim Jong-un rất thoải mái, tự tin trong lễ ký tuyên bố chung với Tổng thống Hoa Kỳ, thỏa thuận đã đạt được từ hôm trước. Ảnh: USA Today. |
Động thái "khoe khoang" này của ông chủ Nhà Trắng dường như muốn trêu ngươi ông Tập Cận Bình, rằng đồng minh của Trung Quốc đã trở thành bạn bè của Mỹ như thế nào.
Tuy nhiên, ông Kim Jong-un mới là người thực sự chủ động tiếp cận Donald Trump.
The New York Times ngày 17/6 đưa tin, từ mùa hè năm ngoái Bình Nhưỡng đã tìm cách tiếp cận Donald Trump thông qua "phò mã" kiêm cố vấn cao cấp của Tổng thống, Jared Kushner.
Bình Nhưỡng đã thông qua nhà tài phiệt Gabriel Schulze sống ở Singapore và có quan hệ làm ăn với Triều Tiên, để nhờ ông thông qua Jared Kushner sắp xếp một cuộc gặp giữa Kim Jong-un và Donald Trump.
"Phò mã" Jared Kushner cũng chính là người Đại sứ Trung Quốc Thôi Thiên Khải nhờ cậy tổ chức hội nghị thượng đỉnh không chính thức Donald Trump - Tập Cận Bình tại Mar-a-Lago đầu năm 2017, sau khi ông Trump nghe điện chúc mừng của nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn.
Người Triều Tiên đã nhanh chóng học theo cách của người Trung Quốc.
Jared Kushner đã không đóng vai trò trực tiếp nào trong việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều sau hậu trường, mà ông thông báo cho Giám đốc CIA Mike Pompeo ý định của Triều Tiên, chứ không phải Ngoại trưởng Rex Tillerson thời điểm đó. [2]
|
Bóng dáng Lã Bất Vi tại hội nghị thượng đỉnh Trung - Mỹ |
Giám đốc CIA, và sau đó là Ngoại trưởng Mike Pompeo đã thực hiện sứ mệnh cầu nối, chuẩn bị cho thượng đỉnh Mỹ - Triều.
Trước đó ngày 5/6, tờ The Times của Anh đưa tin, ông Kim Jong-un đã ra lệnh cho các nhà ngoại giao Triều Tiên phải "xây dựng lòng tin với Hoa Kỳ". [3]
Nhà báo Katsuji Nakazawa của tạp chí Nikkei Asian Review có niềm tin rằng, cuộc cạnh tranh cò cưa giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ sẽ vẫn tiếp tục, và chuyển từ bán đảo Triều Tiên qua eo biển Đài Loan.
Người chiến thắng lớn nhất trong cuộc chơi quyền lực địa chính trị này là ông Kim Jong-un.
Nguồn:
[1]https://asia.nikkei.com/Editor-s-Picks/China-up-close/China-startled-by-Trump-s-hotline-to-Kim
[2]https://www.nytimes.com/2018/06/17/us/politics/north-korea-back-channel-kushner-gabriel-schulze.html?rref=collection%2Ftimestopic%2FKim%20Jong-un
[3]https://www.thetimes.co.uk/article/north-korea-kim-jong-un-ordered-his-diplomats-to-build-trust-with-the-us-says-informant-pjfj5vpq7
