Rappler ngày 1/12 đưa tin, trong ngày cuối cùng của phiên điều trần tại Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cảnh báo, nếu PCA ra phán quyết chống lại Philippines thì sẽ mở đường cho Bắc Kinh thiết lập một "Bức tường Berlin trên biển" ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
 |
| Tòa Trọng tài Thường trực nghe phần trình bày của luật sư Paul Reichler, đại diện bảo vệ quyền lợi cho Philippines trong vụ kiện đường lưỡi bò tại phiên điều trần kết thúc hôm qua 30/11/2015. Ảnh: Rappler. |
Nếu tòa không bác bỏ được đường lưỡi bò thì đồng nghĩa với việc một "Bức tường Berlin trên Biển Đông" sẽ mọc lên, một hàng rào khổng lồ biến Biển Đông thành của riêng Trung Quốc. Philippines đang tìm cách vô hiệu hóa đường lưỡi bò thông qua vụ kiện Trung Quốc áp dụng và giải thích sai UNCLOS.
Ông Del Rosario cho biết, khi Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) đã quy định về vùng đặc quyền kinh tế, điều đó có nghĩa là: "Cái gì của chúng tôi thì là của chúng tôi, không thể là của Trung Quốc". Trong phiên điều trần kéo dài từ 24/11 đến 30/11, Philippines đã làm rõ lập luận về 3 vấn đề.
Một là Trung Quốc đã cướp quyền đánh bắt cá của ngư dân Philippines trên Biển Đông; Hai là Trung Quốc hủy hoại nghiêm trọng môi trường sinh thái đáy biển trên vùng biển tranh chấp thông qua việc bồi lấp, xây dựng và quân sự hóa đảo nhân tạo bất hợp pháp; Ba là Trung Quốc đang phá hủy hoàn toàn các rặng san hô trong các hoạt động xây dựng đảo.
Trong diễn văn bế mạc phiên điều trần, Ngoại trưởng Philippines cảnh báo nguy cơ của chính UNCLOS có thể bị vô hiệu hóa nếu tòa ra phán quyết ủng hộ Bắc Kinh. Ông giải thích:
"Không một quốc gia nào dù có mạnh mẽ đến đâu nên được cho phép đòi yêu sách toàn bộ một vùng biển chung thành của riêng và sử dụng vũ lực, hoặc đe dọa dùng vũ lực trong việc thực hiện yêu sách. Không một quốc gia nào được phép viết lại luật pháp quốc tế để biện minh cho hoạt động bành trướng của họ.
Nếu điều này được cho phép, Công ước UNCLOS sẽ bị coi là vô dụng. Cường quyền sẽ chiến thắng công lý và các quy định của pháp luật sẽ trở nên vô nghĩa". Ông Rosario nhấn mạnh, nếu Hội đồng Trọng tài ủng hộ Trung Quốc, một loạt các tranh chấp và bất ổn tương tự ở Biển Đông sẽ xảy ra và khả năng tìm kiếm giải pháp thông qua trọng tài sẽ cạn kiệt.
"Chúng tôi sẽ không còn con đường hợp pháp nào để đấu tranh với hành vi trái pháp luật của Trung Quốc", Ngoại trưởng Rosario nói. Năm nay là kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ Philippines - Trung Quốc, ông Rosario cho biết: "Chúng tôi xem Trung Quốc như một người bạn quý, và chính vì để giữ gìn tình bạn đó chúng tôi mới khởi xướng tiến trình trọng tài này".
Tòa cho biết Trung Quốc đã được thông báo hạn cuối cùng để nộp bản phản biện các lập luận của Philippines trong vụ kiện này là ngày 1/1/2016. Từ thời điểm này trở đi, tòa sẽ xem xét nội dung vụ kiện và sẽ ra phán quyết trong năm 2016.
