Mới đây, trong báo cáo quản trị năm 2013 của Southern Bank (NH Phương Nam), mặc dù không giữ vị trí chủ chốt nhưng ông Trầm Bê đang nắm giữ 8,36% vốn điều lệ của ngân hàng này với tổng số cổ phần lên tới 334,6 triệu đơn vị.
Con trai ông Trầm Bê là Trầm Trọng Ngân đang giữ cương vị Phó chủ tịch HĐQT cũng có 176,8 triệu cổ phần, tương ứng tỷ lệ 4,42% vốn. Còn con gái ông Trầm Bê là Trầm Thuyết Kiều cũng đang có trong tay 294,2 triệu cổ phần Southern Bank, tương đương 7,36% vốn ngân hàng.
 |
| Gia đình ông Trầm bê nắm giữ tỉ lệ vốn điều lệ tại Ngân hàng TMCP Phương Nam (Southern Bank) vượt quy định cho phép của luật (ảnh ông Trầm Bê và 3 người con (phía dưới dưới từ trái sang): Trầm Trọng Ngân, Trầm Thuyết Kiều, Trầm Khải Hòa. |
Bên cạnh đó, em gái Trầm Trọng Ngân là Trầm Thuyết Kiều - người đang là Phó tổng giám đốc Southern Bank cũng nắm số cổ phần tương đương 7,36% vốn. Chồng của Trầm Thuyết Kiều là ông Lê Trọng Trí cũng sở hữu 0,67% vốn của ngân hàng.
Những thông tin này đã dấy lo ngại cho rằng, việc các cá nhân gia đình ông Trần Bê sở hữu vốn điều lệ vượt quá quy định tại Southern Bank là phạm luật và gây mất an toàn cho hệ thống ngân hàng.
Bởi theo quy định tại Khoản 1 Điều 55 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2011) về tỷ lệ sở hữu cổ phần, "một cổ đông là cá nhân không được sở hữu vượt quá 5% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng". Khoản 3 Điều 55 cũng quy định "cổ đông và người có liên quan của cổ đông đó không được sở hữu vượt quá 20% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng".
Như vậy chiếu theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng, thì cả ông Trầm Bê và con gái Trầm Thuyết Kiều đều vi phạm về tỉ lệ sở hữu vốn điều lệ tại Southern Bank, khi vượt quá 5% (cá nhân ông Trầm Bê: 8,36%; bà Trầm Thuyết Kiều 7,36%).
Tương tự nếu xét 3 thành viên trong gia đình ông Trầm Bê, theo quy định những người có liên quan đến cổ đông không vượt quá 20%, trong khi tổng số vốn điều lệ của gia đình ông Trầm Bê trong ngân hàng Southern Bank là 806,58 triệu cổ phần (chiếm 20,14%).
Phân tích rõ hơn, TS Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính ngân hàng độc lập nêu quan điểm: “Ngân hàng là một định chế tài chính của đại chúng, nếu một cá nhân, một doanh nghiệp muốn nâng phần trăm vốn điều lệ của mình trong một ngân hàng vượt quy định phải được cơ quan có thẩm quyền xem xét cách đặc biệt”.
Từ trường hợp gia đình ông Trầm Bê, hiện chưa thấy quy định đặc biệt của cơ quan thẩm quyền cho phép được nắm tỉ lệ vốn điều lệ tại Southern Bank vượt quy định hiện nay. TS Nguyễn Trí Hiếu lo ngại: “Một cá nhân có vốn điều lệ lớn tại một ngân hàng sẽ dễ dẫn đến ngân hàng trở thành sân sau, lũng đoạn hoạt động của ngân hàng gây mất an toàn cho toàn hệ thống”.
Ở khía cạnh ngược lại, việc hạn chế một cổ đông không được nắm giữ bao nhiêu phần trăm vốn điều lệ một ngân hàng sẽ dẫn tới việc hạn chế khả năng huy động vốn, huy động đầu tư của một ngân hàng. “Vì với một người giàu có, họ hoàn toàn có thể bỏ vốn mua hoặc đầu tư 100% cho ngân hàng. Nếu chỉ có thể đóng góp 5% làm giảm khả năng thu hút vốn, đầu tư của các ngân hàng”, TS Hiếu nói.
Tuy nhiên để bảo đảm an toàn của ngân hàng, đảm bảo không bị khống chế của một cá nhân hay doanh nghiệp nào đồng thời đảm bảo hoạt động thông suốt của hệ thống, TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết, những các nhân, doanh nghiệp được chính phủ, ngân hàng trung ương cho phép nắm giữ số vốn vượt quy định đều phải nằm trong sự giám sát của chính phủ.
“Bởi nếu không giám sát khi một cá nhân hay doanh nghiệp nắm giữ số phần trăm vốn điều lệ lớn trong một ngân hàng sẽ dẫn đến yếu tố độc quyền trong ngân hàng đó. Với toàn hệ thống thì sẽ mất an toàn”, TS Hiếu nhấn mạnh.
Đứng ở khía cạnh người làm luật, trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, Ths.LS Trương Anh Tuấn cho rằng, để tránh vi phạm cá nhân ông ông Trầm Bê hoàn toàn có thể bán, chuyển nhượng để giảm tỉ lệ vốn sở hữu tại Southern Bank xuống mức quy định của luật.
Trước đó trả lời trên KienThuc, TS Cao Sỹ Kiêm - nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng, gia đình ông Trầm Bê đã vi phạm luật. Theo ông Kiêm, Ngân hàng Nhà nước phải phải vào cuộc, có kế hoạch rà soát và hướng dẫn điều chỉnh lượng vốn của gia đình Trầm Bê trong Southern Bank cho đúng luật.
