 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có sang viếng tang ông Lý Quang Diệu hay không đang trở thành đề tài gây chú ý. Ảnh: SCMP. |
South China Morning Post ngày 27/3 bình luận, nguyên thủ quốc gia Trung Quốc hiếm khi tham dự lễ tang của lãnh đạo nước ngoài. Vì vậy ai sẽ đại diện Trung Nam Hải sang phúng điếu ông Lý Quang Diệu, Thủ tướng khai quốc Singapore và là "người bạn thân thiết của nhân dân Trung Quốc" như ông Tập Cận Bình nói, sẽ không chỉ đơn giản là một vấn đề ngoại giao, mà còn thể hiện tình trạng mối quan hệ giữa hai nước.
Người đại diện Trung Quốc dự tang lễ ông Lý Quang Diệu ngày Chủ Nhật này sẽ nói lên mức độ coi trọng của Bắc Kinh đối với Singapore, và quan trọng hơn là sự tôn trọng dành riêng cho ông Lý Quang Diệu. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ nói rằng "lãnh đạo nhà nước" Trung Quốc sẽ tham dự lễ tang ông Diệu mà không cung cấp thêm chi tiết.
Ông Trương Cao Lệ, Phó Thủ tướng, người đứng thứ 7 trong Thường vụ Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc đã đến đại sứ quán Singapore ở Bắc Kinh để phúng điếu. Người đứng đầu Trung Nam Hải hiếm khi tham dự lễ tang các nguyên thủ nước khác, ngay cả đồng minh hàng đầu của mình. Mao Trạch Đông đã không dự lễ tang Stalin năm 1953 mà để Chu Ân Lai đi thay. Quốc tang Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung Quốc phái Lý Tiên Niệm - Phó Thủ tướng làm trưởng đoàn sang viếng.
Ngoại lệ duy nhất là vào năm 1980, Hoa Quốc Phong sang dự lễ tang nhà lãnh đạo Nam Tư Marshal Tito với cương vị Chủ tịch đảng kiêm Thủ tướng. Tuy nhiên giai đoạn này Đặng Tiểu Bình mới là người thực sự nắm quyền Trung Nam Hải, trong khi Hồ Diệu Bang giữ chức Tổng bí thư đảng Cộng sản Trung Quốc.
Các chuyên gia cho rằng, theo quy chế ngoại giao của Trung Quốc, Bắc Kinh thường chỉ cử một Phó Thủ tướng hoặc một đặc phái viên của Chủ tịch nước sang viếng tang lãnh đạo nước ngoài.
Điều này đã được thể hiện khi ông Lý Nguyên Triều - Phó Chủ tịch nước sang dự tang lễ Nelson Mandela tháng 12/2013. Trong khi đó nguồn tin ngoại giao tại Bắc Kinh và Singapore cho biết, Tập Cận Bình sẽ không đến Singapore viếng ông Lý Quang Diệu một phần vì lý do ngoại giao, một phần cũng vì Tổng thống Mỹ Barack Obama có khả năng cũng không tham dự.
Nhưng một số nhà quan sát cho rằng Tập Cận Bình rất có thể sẽ đi viếng, hoặc chí ít sẽ là một lãnh đạo cấp cao khác do vị thế đặc biệt của ông Lý Quang Diệu. "Ảnh hưởng của Lý Quang Diệu đến mô hình phát triển của Trung Quốc có lẽ là tuyệt vời", Zhu Zhiqun, Giám đốc Viện Trung Quốc đại học Bucknell ở Pennsylvania cho biết.
Stev Tsang, chuyên gia các vấn đề Trung Quốc đại học Nottingham tại Anh nói rằng, nếu Tập Cận Bình đi viếng sẽ là tín hiệu cho thấy ông muốn học theo phong cách lãnh đạo của Lý Quang Diệu.
Pan Chengxin, nhà quan sát Trung Quốc từ đại học Deakin, Úc và Pu Xiaoyu, giáo sư về chính trị Trung Quốc đại học Nevada nói rằng, nếu ông Tập Cận Bình không đi viếng thì chí ít người đi thay cũng phải là Thủ tướng Lý Khắc Cường. Bộ Ngoại giao Trung Quốc không nêu tên bất kỳ nhà lãnh đạo nào làm trưởng đoàn để duy trì sự điều chỉnh linh hoạt. Ông Tập Cận Bình có lịch họp diễn đàn Bác Ngao ở đảo Hải Nam tuần này.
