 |
| Tư lệnh Hạm đội 7 Hoa Kỳ, Phó Đô đốc Robert Thomas. |
Sout China Morning Post ngày 19/3 đưa tin, các quốc gia ASEAN đã phản ứng lạnh lùng trước kêu gọi của một chỉ huy hải quân Mỹ về việc tuần tra chung trên Biển Đông. Các nước Đông Nam Á dường như không muốn gây "nguy hiểm" cho quan hệ thương mại với Trung Quốc, bất chấp đã có những bằng chứng cho thấy Bắc Kinh phát triển lực lượng quân sự (bất hợp pháp) ở vùng biển (Trung Quốc nhảy vào) tranh chấp.
Phó Đô đốc Robert Thomas Tư lệnh Hạm đội 7 Hoa Kỳ đã kêu gọi ASEAN thành lập một lực lượng hàng hải tuần tra chung trên Biển Đông, nơi có những căng thẳng lãnh thổ với Trung Quốc. Giới phân tích cho rằng phát biểu này của Thomas cho thấy cảm giác cấp bách của Washington đối với việc bảo vệ quyền tự do đi lại của mình ở Biển Đông.
Mặc dù Trung Quốc công khai thay đổi hiện trạng, xây dựng cải tạo bất hợp pháp ở Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam), nhưng kế hoạch này sẽ không nhận được sự ủng hộ của hầu hết ASEAN vì lợi ích kinh tế trong quan hệ hợp tác giữa họ với Trung Quốc.
Ý tưởng tuần tra chung trên Biển Đông được vị chỉ huy hải quân Mỹ đưa ra sau khi Trung Quốc tăng tốc các dự án cải tạo biến đá thành đảo (phi pháp) ở Trường Sa. Digital Globe, một nhà cung cấp hình ảnh vệ tinh thương mại của Hoa Kỳ hôm Thứ Hai đã công bố hình ảnh mới về hoạt động xây dựng của Trung Quốc ở Trường Sa.
Hình ảnh cho thấy có các bãi chôn lấp và cấu trúc giống tháp radar và các ụ súng mới xuất hiện. Phản ứng trước phát biểu của Phó Đô đốc Mỹ, Bắc Kinh đã kêu gọi "các nước ngoài khu vực" duy trì quan điểm trung lập trong vấn đề chủ quyền.
Hạ Khánh Quốc, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quốc tế đại học Bắc Kinh cho biết, Hoa Kỳ có một mối quan tâm đến Biển Đông vì muốn đảm bảo quyền đi lại tự do ở đó. Trung Quốc sẽ không đưa ra giải thích nào về đường chín đoạn, còn gọi là đường lưỡi bò khỏi bất kỳ sự mơ hồ nào trong tương lai, mặc dù Mỹ kêu gọi điều này. Hầu hết các nước ASEAN "sẽ không có nguy cơ trong quan hệ thương mại với Trung Quốc nếu không tham gia các cuộc tuần tra".
Shen Shishun, Giám đốc Bộ phận An ninh và hợp tác châu Á - Thái Bình Dươn thuộc Viện Nghiên cứu quốc tế Trung Quốc bình luận: Chỉ các nước có căng thẳng lãnh thổ với Trung Quốc đang leo thang gần đây, Philippines và Việt Nam là muốn tham gia tuần tra chung?! Các thành viên khác của ASEAN đã không lên tiếng hỗ trợ kêu gọi tuần tra chung của tướng Mỹ, họ không muốn phát sinh vấn đề trong chiến lược Con đường tơ lụa mới trên biển mà Trung Quốc khởi xướng.
