Nằm trong tầng hầm chái Tây là nơi tuyệt mật nhất nước Mỹ. Những gì diễn ra trong đó luôn nằm ngoài tầm quan sát của báo chí và thậm chí cả Quốc hội.
Và đó cũng là nơi nhiều nhiệm kỳ Chính phủ Mỹ chứng kiến những thời khắc lịch sử quan trọng từ cuộc chiến Việt Nam, các cuộc đối đầu Liên Xô đến vụ khủng bố 11/9/2001. Đó chính là Phòng tình huống Nhà Trắng (White House Situation Room-WHSR), nơi có thể được xem là đầu não xử lý gần như tất cả chiến dịch quân sự-ngoại giao của mọi nội các Hoa Kỳ từ năm 1961 đến nay…
Thành lập năm 1961 khi Cố vấn an ninh quốc gia McGeorge Bundy yêu cầu một nhóm công binh Hải quân đến cải tạo tầng hầm vốn dành để chơi bowlling thành một trung tâm chỉ huy tuyệt mật của Nhà Trắng, WHSR ra đời như một sản phẩm tất yếu sau sự kiện vịnh Con heo tai tiếng (vào tháng 4/1961).
McGeorge Bundy tin rằng, một trong những nguyên nhân khiến chiến dịch đổ bộ Cuba lật đổ Chủ tịch Fidel Castro bất thành là do Nhà Trắng thiếu một trung tâm tiếp nhận thông tin có thể điều phối tổng quát để kết hợp tác chiến đồng bộ giữa CIA, Bộ Ngoại giao và Bộ tổng tham mưu quân đội Hoa Kỳ.
Việc Tổng thống John F. Kennedy được báo cáo chậm hàng giờ so với diễn tiến tình hình thực tế đã khiến sự chỉ đạo ứng chiến trở nên lúng túng và khó khăn. Bundy muốn rằng từ nay, mọi điện tín cũng như tất cả dữ liệu khác phải được trình trực tiếp lên tổng thống cùng nhóm cố vấn cấp cao gần gũi nhất chứ không phải thông qua các sĩ quan liên lạc.
à không chỉ dành riêng cho các chiến dịch đơn lẻ, WHSR phải là nơi hoạt động thường trực với việc tiếp nhận đầy đủ thông tin từ tình báo đến ngoại giao được cập nhật từng phút. WHSR phải thật sự là bộ não của Nhà Trắng… Thế là ngày 16/5/1961, Bundy viết một bản ghi nhớ gửi Kennedy, đề cập việc thành lập một trung tâm bên trong Nhà Trắng gọi là "Phòng tình huống".
Từ trung tâm này, Kennedy giờ đây phải được báo cáo hàng ngày các vấn đề an ninh quốc gia. Cuối cùng, WHSR với diện tích 460m2 ra đời, nằm dưới sự chỉ huy trực tiếp của Hội đồng An ninh quốc gia với nhân sự từ nhiều cơ quan trọng yếu thuộc lĩnh vực tình báo và quân đội. Suốt từ đó, WHSR trở thành nơi làm việc 24/24, giám sát thường trực mọi hoạt động tình báo-quân đội và lập báo cáo tổng hợp tóm tắt gửi trực tiếp tổng thống hàng ngày.
Nhân sự WHSR gồm trung bình 30 người, chia thành 5 nhóm (gọi là "Watch Team"), với mỗi nhóm có 3 sĩ quan trực, một trợ lý thông tin và một chuyên gia phân tích tình báo (số nhân viên WHSR thay đổi tùy tình hình thực tế). Nhân viên WHSR được chọn cẩn thận từ những đề xuất của giới chức quân đội và tình báo.
Một ngày làm việc của WHSR bắt đầu bằng việc lập báo cáo buổi sáng (gọi là "Morning Book") để trình tổng thống, phó tổng thống và một số viên chức an ninh cấp cao Nhà Trắng. "Morning Book" gồm Báo cáo tình báo quốc gia thường nhật (National Intelligence Daily), Báo cáo tóm tắt của Bộ Ngoại giao (State Department's Morning Summary), các bức điện ngoại giao và những báo cáo tình báo khác (được chọn lọc và phân loại theo từng chủ đề từ hàng trăm báo cáo nhận được mỗi ngày).
Ngoài "Morning Book", WHSR còn đệ trình Báo cáo hàng ngày của tổng thống (President's Daily Brief) được gửi từ CIA. Nhiệm vụ mà nhân viên WHSR còn phải theo dõi sát diễn biến các sự kiện thời sự quan trọng và báo tức thời cho Hội đồng An ninh quốc gia; đồng thời luôn chuẩn bị mọi dữ liệu, hình ảnh, biểu đồ, bản đồ… để khi được yêu cầu phải lập tức đệ trình.
Hỗ trợ kỹ thuật cho nhân viên WHSR là hệ thống truyền nhận dữ liệu liên kết với tất cả cơ quan an ninh trọng yếu, từ CIA đến Lầu Năm Góc; cùng hệ thống truyền hình - radio trực tiếp hoạt động 24/24 giờ. Viên sĩ quan trực WHSR phải đảm bảo rằng, tổng thống và cố vấn an ninh quốc gia không chỉ được báo cáo cập nhật liên tục về diễn biến một tình hình cụ thể mà còn cho thấy sự kiện đang được báo chí tường thuật dưới góc độ nào…
Ngoài ra, WHSR chính là nơi sắp xếp thực hiện các cuộc điện đàm mật của tổng thống với nguyên thủ nước ngoài (cung cấp nhân viên thông dịch nếu cần). Cuối cùng, WHSR là nơi tổ chức các cuộc họp an ninh quốc gia tuyệt mật cũng như điều phối trực tiếp một chiến dịch cụ thể, như trường hợp nội các Barack Obama giám sát chiến dịch tiêu diệt Osama bin Laden vào tháng 5/2011; hay như trường hợp Tổng thống Lyndon Johnson ngồi chết dí trong đó nhiều đêm ròng theo dõi các cuộc ném bom oanh tạc miền Bắc Việt Nam thời thập niên 60 thế kỷ trước…
Sau nhiều năm hoạt động, WHSR được nâng cấp toàn diện. Ngày 27/12/2006, một WHSR với diện mạo mới bắt đầu được mở cửa (chỉ một số nhà báo ít ỏi được mời tham quan). Phòng họp trong WHSR giờ đây có 6 màn hình truyền hình phẳng với hệ thống hội thảo video trực tiếp có thể lập mã an toàn cho giọng nói và biến hình ảnh thành tối đen khi cần thiết để bảo đảm tính tối mật.
Điều này từng được thực hiện hồi chiến dịch lật đổ chính quyền Baghdad năm 2003 (những màn hình trong phòng họp dành riêng cho tổng thống sử dụng truyền hình NEC trong khi các truyền hình khác trong WHSR dùng sản phẩm của LG). Nhân viên trực WHSR trước kia ngồi dán mắt vào màn hình gắn trên tường, giờ đây được xếp ngồi thành hai hàng quanh dàn máy tính đặt theo hình vòng cung.
Trước khi vào WHSR, tất cả nhân viên WHSR đều bị mật vụ Nhà Trắng (Secret Service-SS) tịch thu điện thoại di động lẫn máy nhắn tin. Việc giấu thiết bị liên lạc khỏi cặp mắt SS là điều bất khả, bởi hệ thống cảm ứng lắp trên trần sẽ nhận biết tín hiệu điện tử phát ra từ thiết bị và thông báo ngay cho bộ phận an ninh. Cuộc trùng tu WHSR lần này (mất 4 tháng rưỡi) cũng lắp thêm hệ thống video kết nối trực tiếp với chuyên cơ của tổng thống (Air Force One)…
Và đó cũng là nơi nhiều nhiệm kỳ Chính phủ Mỹ chứng kiến những thời khắc lịch sử quan trọng từ cuộc chiến Việt Nam, các cuộc đối đầu Liên Xô đến vụ khủng bố 11/9/2001. Đó chính là Phòng tình huống Nhà Trắng (White House Situation Room-WHSR), nơi có thể được xem là đầu não xử lý gần như tất cả chiến dịch quân sự-ngoại giao của mọi nội các Hoa Kỳ từ năm 1961 đến nay…
 |
| 1. Cố vấn an ninh quốc gia Walt Rostow trình bày với Tổng thống Lyndon B. Johnson trận địa Khe Sanh trong WHSR (15/2/1968); 2. Tổng thống Ronald Reagan được báo cáo diễn biến tình hình Libya tại WHSR (1986); 3. Tổng thống Bill Clinton thực hiện cuộc điện đàm video với Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela (22/2/2000); 4. Tổng thống George W. Bush cùng giới chức an ninh - quân sự trong WHSR ngày 21/3/2003 (trong cuộc chiến Iraq); 5. Tổng thống Barack Obama cùng nhóm viên chức cấp cao theo dõi diễn biến chiến dịch tiêu diệt Bin Laden (1/5/2011); 6. WHSR sau khi được nâng cấp toàn diện. |
McGeorge Bundy tin rằng, một trong những nguyên nhân khiến chiến dịch đổ bộ Cuba lật đổ Chủ tịch Fidel Castro bất thành là do Nhà Trắng thiếu một trung tâm tiếp nhận thông tin có thể điều phối tổng quát để kết hợp tác chiến đồng bộ giữa CIA, Bộ Ngoại giao và Bộ tổng tham mưu quân đội Hoa Kỳ.
Việc Tổng thống John F. Kennedy được báo cáo chậm hàng giờ so với diễn tiến tình hình thực tế đã khiến sự chỉ đạo ứng chiến trở nên lúng túng và khó khăn. Bundy muốn rằng từ nay, mọi điện tín cũng như tất cả dữ liệu khác phải được trình trực tiếp lên tổng thống cùng nhóm cố vấn cấp cao gần gũi nhất chứ không phải thông qua các sĩ quan liên lạc.
à không chỉ dành riêng cho các chiến dịch đơn lẻ, WHSR phải là nơi hoạt động thường trực với việc tiếp nhận đầy đủ thông tin từ tình báo đến ngoại giao được cập nhật từng phút. WHSR phải thật sự là bộ não của Nhà Trắng… Thế là ngày 16/5/1961, Bundy viết một bản ghi nhớ gửi Kennedy, đề cập việc thành lập một trung tâm bên trong Nhà Trắng gọi là "Phòng tình huống".
Từ trung tâm này, Kennedy giờ đây phải được báo cáo hàng ngày các vấn đề an ninh quốc gia. Cuối cùng, WHSR với diện tích 460m2 ra đời, nằm dưới sự chỉ huy trực tiếp của Hội đồng An ninh quốc gia với nhân sự từ nhiều cơ quan trọng yếu thuộc lĩnh vực tình báo và quân đội. Suốt từ đó, WHSR trở thành nơi làm việc 24/24, giám sát thường trực mọi hoạt động tình báo-quân đội và lập báo cáo tổng hợp tóm tắt gửi trực tiếp tổng thống hàng ngày.
Nhân sự WHSR gồm trung bình 30 người, chia thành 5 nhóm (gọi là "Watch Team"), với mỗi nhóm có 3 sĩ quan trực, một trợ lý thông tin và một chuyên gia phân tích tình báo (số nhân viên WHSR thay đổi tùy tình hình thực tế). Nhân viên WHSR được chọn cẩn thận từ những đề xuất của giới chức quân đội và tình báo.
Một ngày làm việc của WHSR bắt đầu bằng việc lập báo cáo buổi sáng (gọi là "Morning Book") để trình tổng thống, phó tổng thống và một số viên chức an ninh cấp cao Nhà Trắng. "Morning Book" gồm Báo cáo tình báo quốc gia thường nhật (National Intelligence Daily), Báo cáo tóm tắt của Bộ Ngoại giao (State Department's Morning Summary), các bức điện ngoại giao và những báo cáo tình báo khác (được chọn lọc và phân loại theo từng chủ đề từ hàng trăm báo cáo nhận được mỗi ngày).
Ngoài "Morning Book", WHSR còn đệ trình Báo cáo hàng ngày của tổng thống (President's Daily Brief) được gửi từ CIA. Nhiệm vụ mà nhân viên WHSR còn phải theo dõi sát diễn biến các sự kiện thời sự quan trọng và báo tức thời cho Hội đồng An ninh quốc gia; đồng thời luôn chuẩn bị mọi dữ liệu, hình ảnh, biểu đồ, bản đồ… để khi được yêu cầu phải lập tức đệ trình.
Hỗ trợ kỹ thuật cho nhân viên WHSR là hệ thống truyền nhận dữ liệu liên kết với tất cả cơ quan an ninh trọng yếu, từ CIA đến Lầu Năm Góc; cùng hệ thống truyền hình - radio trực tiếp hoạt động 24/24 giờ. Viên sĩ quan trực WHSR phải đảm bảo rằng, tổng thống và cố vấn an ninh quốc gia không chỉ được báo cáo cập nhật liên tục về diễn biến một tình hình cụ thể mà còn cho thấy sự kiện đang được báo chí tường thuật dưới góc độ nào…
Ngoài ra, WHSR chính là nơi sắp xếp thực hiện các cuộc điện đàm mật của tổng thống với nguyên thủ nước ngoài (cung cấp nhân viên thông dịch nếu cần). Cuối cùng, WHSR là nơi tổ chức các cuộc họp an ninh quốc gia tuyệt mật cũng như điều phối trực tiếp một chiến dịch cụ thể, như trường hợp nội các Barack Obama giám sát chiến dịch tiêu diệt Osama bin Laden vào tháng 5/2011; hay như trường hợp Tổng thống Lyndon Johnson ngồi chết dí trong đó nhiều đêm ròng theo dõi các cuộc ném bom oanh tạc miền Bắc Việt Nam thời thập niên 60 thế kỷ trước…
Sau nhiều năm hoạt động, WHSR được nâng cấp toàn diện. Ngày 27/12/2006, một WHSR với diện mạo mới bắt đầu được mở cửa (chỉ một số nhà báo ít ỏi được mời tham quan). Phòng họp trong WHSR giờ đây có 6 màn hình truyền hình phẳng với hệ thống hội thảo video trực tiếp có thể lập mã an toàn cho giọng nói và biến hình ảnh thành tối đen khi cần thiết để bảo đảm tính tối mật.
Điều này từng được thực hiện hồi chiến dịch lật đổ chính quyền Baghdad năm 2003 (những màn hình trong phòng họp dành riêng cho tổng thống sử dụng truyền hình NEC trong khi các truyền hình khác trong WHSR dùng sản phẩm của LG). Nhân viên trực WHSR trước kia ngồi dán mắt vào màn hình gắn trên tường, giờ đây được xếp ngồi thành hai hàng quanh dàn máy tính đặt theo hình vòng cung.
Trước khi vào WHSR, tất cả nhân viên WHSR đều bị mật vụ Nhà Trắng (Secret Service-SS) tịch thu điện thoại di động lẫn máy nhắn tin. Việc giấu thiết bị liên lạc khỏi cặp mắt SS là điều bất khả, bởi hệ thống cảm ứng lắp trên trần sẽ nhận biết tín hiệu điện tử phát ra từ thiết bị và thông báo ngay cho bộ phận an ninh. Cuộc trùng tu WHSR lần này (mất 4 tháng rưỡi) cũng lắp thêm hệ thống video kết nối trực tiếp với chuyên cơ của tổng thống (Air Force One)…
Theo ANTG
