Radar chống tàng hình Nebo-M Nga |
Mạng “Aviation Week & Space Technology” Mỹ ngày 16 tháng 3 đăng bài viết “Radar mới - hệ thống tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại tăng cường năng lực trinh sát tàng hình”.
Theo bài viết, công nghệ chống tàng hình đang truyền bá rộng rãi trên toàn thế giới. Từ năm 2013 đến nay, nhiều chương trình mới đã được công khai, các nhà sản xuất radar và hệ thống tìm kiếm-theo dõi hồng ngoại cũng sẵn sàng hơn trong việc thừa nhận có công nghệ chống tàng hình, trong khi đó một số quân đội - đặc biệt là Hải quân Mỹ đã công khai thừa nhận, công nghệ tàng hình đang bị thách thức.
Thiết kế những hệ thống mới này ngay từ khi bắt đầu đã nhằm vận dụng công nghệ tổng hợp các bộ cảm biến, nói cách khác, khi các bộ cảm biến khác nhau phát hiện và theo dõi cùng một mục tiêu, các dữ liệu theo dõi và nhận biết sẽ tự động được tổng hợp. Điều này là để khắc phục một vấn đề quan trọng trong tấn công mục tiêu tàng hình: Cho dù đã phát hiện mục tiêu, một khi trong "chuỗi sát thương" theo dõi, nhận dạng và tấn công mục tiêu có bất cứ bộ cảm biến nào không thể nhận dạng mục tiêu, toàn bộ hệ thống vẫn có thể tách ra.
Hiệu quả tránh radar VHF của một số thiết kế tàng hình có thể còn lâu mới bằng tránh radar tần số cao hơn. Cho dù Liên Xô giải thể, nhưng radar 55Zh6UE (Nebo-U) do Viện nghiên cứu công trình vô tuyến điện Novgorod vẫn đưa vào hoạt động với tư cách là radar VHF ba chiều đầu tiên của Nga trong thập niên 90 của thế kỷ trước. Viện nghiên cứu này đã tiếp tục chế tạo ra nguyên mẫu hệ thống radar quét điện tử chủ động VHF đầu tiên.
Radar chống tàng hình Nebo-M Nga |
Công nghệ quét điện tử chủ động VHF đã được đưa vào sử dụng với tư cách là một bộ phận của hệ thống radar nhiều dải tần số 55Zh6M (Nebo-M). Năm 2011, radar 55Zh6M (Nebo-M) đã được tiến hành kiểm tra quốc gia ở Nga, hiện đã sản xuất cho lực lượng phòng không Nga, lượng đơn đặt hàng là 100 chiếc. Radar Nebo-M bao gồm 3 hệ thống radar quét điện tử chủ động chở trên xe: radar VHF RLM-M, radar RLM-D sóng ngắn L (siêu cao tần) và radar RLM-S sóng ngắn S/X.
Nguyên lý chủ yếu của radar Nebo-M là tiến hành tích hợp dữ liệu của 3 radar để tạo ra một chuỗi sát thương vững chắc. Radar VHF tiến hành trinh sát ban đầu, sau đó thông báo cho radar siêu cao tần, radar siêu cao tần lại thông báo cho radar RLM-S sóng ngắn X.
Radar tần số cao hơn có độ chính xác tốt hơn so với radar VHF, có thể tập trung năng lượng vào một mục tiêu nào đó để tăng tỷ lệ thành công trong trinh sát và theo dõi.
Trung Quốc đã áp dụng công nghệ tương tự Nga. Radar cảnh giới đối không JY-27A là một loại radar quét điện tử chủ động VHF có thể sánh ngang với radar RLM-M Nga.
Từ năm 2013 đến nay, cấp cao Mỹ đã ý thức được thách thức từ các thủ đoạn trinh sát như radar tần số tương đối thấp đối với công nghệ tàng hình. Tham mưu trưởng Hải quân Mỹ, Đô đốc Jonathan Greenert đã bày tỏ nghi ngờ đối với việc trang bị tàng hình phải chăng được coi là loại bỏ hoàn toàn mối đe dọa chống can dự, ngăn chặn khu vực.
Ngoài ra, Trung tâm an ninh Mỹ mới (CNAS) tháng 1 năm 2014 đã có một bài viết chỉ ra: "Một báo cáo phân tích gần đây cho rằng, trên phương diện trinh sát máy bay có diện tích phản xạ radar khá thấp đã có sự đột phá quan trọng, trong khi đó, công nghệ tàng hình thì vẫn chưa được cải tiến tương ứng".
Radar cảnh giới đối không tầm xa JY-27 Trung Quốc |