South China Morning Post, ngày 11/11 đưa tin, trong các cuộc hội đàm song phương bên lề Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Đà Nẵng (Việt Nam), vấn đề khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên đã chiếm một phần quan trọng.
Theo ông Norio Maruyama, thư ký báo chí của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, Nhật Bản đã đưa vấn đề Triều Tiên ra thảo luận trong các cuộc hội đàm với các nhà lãnh đạo nước khác để “đưa ra thông điệp mà Nhật Bản cho là quan trọng vào thời điểm này, nhằm đưa Triều Tiên trở lại bàn đàm phán”.
Sau cuộc hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho biết, ông hy vọng Trung Quốc sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm túc các biện pháp trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Triều Tiên.
 |
| Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (Ảnh: Reuters) |
Ông Abe còn nhấn mạnh rằng, Trung Quốc và Nhật Bản đã đồng ý tăng cường hợp tác để cùng nhau giải quyết vấn đề khủng hoảng hạt nhân của Triều Tiên, đồng thời ca ngợi về “một sự khởi đầu tươi mới” cho mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo.
“Vào cuối cuộc hội đàm, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết, đây là cuộc họp đánh dấu sự bắt đầu tươi sáng cho mối quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc.
Chúng tôi [Nhật Bản] cũng hoàn toàn đồng ý và cảm nhận được những tín hiệu tốt đẹp như vậy”, ông Shinzo Abe nói với các phóng viên.
Thủ tướng Nhật Bản cũng cho biết thêm, ông đã đề nghị đến thăm Trung Quốc vào một thời điểm thích hợp và sau đó Chủ tịch Tập sẽ đến thăm Nhật Bản. [1]
Nói về mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản, hãng tin Tân Hoa Xã dẫn lời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết:
Trung Quốc và Nhật Bản là những nước láng giềng và là các nền kinh tế lớn ở châu Á và thế giới, vì vậy sự phát triển mối quan hệ Trung - Nhật phù hợp với lợi ích của hai nước;
Đồng thời mối quan hệ này còn có ảnh hưởng rất quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực cũng như trên thế giới, hai bên cần phải làm nhiều hơn nữa để cải thiện sự tin tưởng lẫn nhau.
“Hai bên cần lưu ý đến các lợi ích cơ bản của hai dân tộc, hiểu đúng hướng đi chung về hoà bình, hữu nghị và hợp tác, để giúp cho các quan hệ song phương tiếp tục cải thiện và phát triển tốt hơn thông qua những nỗ lực không ngừng và tích lũy các yếu tố tích cực”, ông Tập Cận Bình nói. [2]
 |
| Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (Ảnh:Yonhap) |
Ở một diễn biến khác, hãng tin Yonhap đưa tin, trong cuộc hội đàm với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, ông Tập Cận Bình nói rằng, tình hình trên bán đảo Triều Tiên đã đạt đến một giai đoạn “quan trọng”.
Hai nước cần phải tăng cường đối thoại chiến lược và sẽ tiếp tục thảo luận vấn đề này trong thời gian tới.
Trong khi đó, phát ngôn viên của Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc Yoon Young-chan cho biết:
“Các nhà lãnh đạo đã chia sẻ quan điểm về yều cầu của sự ổn định và hòa bình trên bán đảo Triều Tiên và đồng ý sẽ tìm cách giải quyết vấn đề hạt nhân của Triều Tiên thông qua đối thoại”.
Ông Yoon cho biết thêm, Tổng thống Moon Jae-in và Chủ tịch Tập Cận Bình cũng đã nhanh chóng đồng ý bình thường hoá các cuộc trao đổi song phương trên tất cả các lĩnh vực.
Động thái này nhằm chấm dứt những bất đồng kéo dài trong hai năm qua liên quan đến việc Hàn Quốc triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ khiến Trung Quốc giận dữ. [3]
Cũng trong cuộc hội đàm này, ông Tập Cận Bình đã kêu gọi Hàn Quốc cần phải có một “thái độ và trách nhiệm cao đối với vấn đề THAAD”.
Đồng thời, Chủ tịch Trung Quốc nói rằng, mối quan hệ Trung - Hàn đang có một sự “khởi đầu mới và sẽ tiến triển tốt đẹp”.
Đáp lại thiện chí của ông Tập Cận Bình, ông Moon Jae-in cho biết, Hàn Quốc rất coi trọng mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc, bởi điều đó tạo ra sự hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực.
Đồng thời, ông Moon Jae-in hứa sẽ đến thăm Trung Quốc vào tháng 12 và mời ông Tập Cận Bình đến thăm Hàn Quốc vào dịp diễn ra Thế vận hội mùa đông ở Pyeongchang vào tháng 2 năm sau. [4]
Có thể nói, Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Đà Nẵng đã đạt được nhiều thành công mới trong hợp tác đa phương và song phương giữa các quốc gia, thông qua các tuyên bố của lãnh đạo các nước tại hội nghị, cũng như trong các cuộc hội đàm song phương bên lề hội nghị giữa các nhà lãnh đạo.
Trong đó, có nhiều vấn đề bất đồng giữa các bên đã được tháo gỡ, như vấn đề khủng hoảng hạt nhân của Triều Tiên đã tìm được tiếng nói chung về một giải pháp hòa bình để giải quyết.
 |
| Một vụ thử nghiệm tên lửa của Triều Tiên (Ảnh: Yonhap) |
Hay như vấn đề Syria cũng đã được Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Putin đưa ra một tuyên bố chung về một giải pháp phi quân sự và kêu gọi quốc tế viện trợ nhân đạo để cứu giúp người dân Syria.
Đối với các vấn đề về hợp tác thương mại cũng đã được các nước đồng thuận tiến tới một sự hợp tác bền vững, công bằng và cùng có lợi.
Trong một số vấn đề khúc mắc ở các hiệp định thương mại, như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) rốt cuộc cũng đã tìm được tiếng nói chung của 11 quốc gia thành viên còn lại về việc tiếp tục duy trì thỏa thuận, sau khi Hoa Kỳ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận này.
Về mối quan hệ song phương, nhất là đối với các nước mà mối quan hệ đang rơi vào băng giá, cũng đã đạt được những tiến bộ đáng kể, trong đó mối quan hệ Trung - Nhật, Trung - Hàn là những điển hình sinh động.
Nói về vấn đề này, ông Lian Degui, giáo sư Viện Nghiên cứu Nhật Bản tại Đại học Quốc tế Thượng Hải cho biết:
Chuyến thăm châu Á của ông Trump và tham dự Hội nghị thượng đỉnh APEC đã gửi tín hiệu rằng, Hoa Kỳ cần có sự ủng hộ của các quốc gia trên nhiều lĩnh vực.
Trong đó, việc giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân của Triều Tiên cần phải có sự hợp tác mạnh mẽ của Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Cũng từ những tín hiệu này và thông qua các cuộc hội đàm song phương, mối quan hệ giữa Trung Quốc với Hàn Quốc và Nhật Bản đã dần trở nên ấm lại.
“Có những dấu hiệu cho thấy một sự hợp tác và cải thiện mối quan hệ giữa Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đã bắt đầu.
Chúng tôi hy vọng hội nghị thượng đỉnh ba bên sẽ sớm được nối lại”, ông Lian nói.
Mặc dù vậy, cũng có những chuyên gia tỏ ra không mấy tin tưởng về sự ấm lại trong mối quan hệ giữa Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Ông Cui Zhiying, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Tongji ở Thượng Hải, đã đưa ra một cái nhìn thận trọng hơn cho các mối quan hệ này.
“Tốt hơn là chúng ta đừng quá vội lạc quan.
Mặc dù các bên đều đang cố gắng để thay đổi mối quan hệ theo hướng tích cực, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm, chúng ta cần phải chờ xem Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào”, ông Cui nói. [1]
Sự thận trọng của ông Cui không phải là không có cơ sở, khi hiện tại Hàn Quốc lại đang rơi vào một tình huống khó xử mới giữa một bên là Trung Quốc và một bên là Hoa Kỳ;
Điều này liên quan đến việc Tổng thống Trump đang thúc giục Hàn Quốc tham gia vào tầm nhìn “Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do, mở cửa” - một chiến lược được coi là nhằm kiềm chế sự ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.
Trong khi Nhật Bản vốn vẫn đang có những bất đồng với Trung Quốc xung quanh vấn đề chủ quyền của quần đảo Senkaku/Điếu ngư trên Biển Hoa Đông.
Tuy nhiên, mặc dù vẫn còn có những băn khoăn, lo ngại cho sự ấm lại của các mối quan hệ giữa Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, nhưng nhìn vào bức tranh tổng thể, có thể nhận thấy:
Sự xích lại gần nhau giữa các bên trong mối quan hệ này là hoàn toàn phù hợp với xu thế hòa bình, hợp tác và phát triển, để cùng nhau giải quyết những vấn đề còn tồn tại nhằm hướng đến sự thịnh vượng chung cho khu vực cũng như trên thế giới.
Tài liệu tham khảo:
[1] South China morning post/ China seeks closer dialogue with Japan, South Korea to tackle threat from Pyongyang.
[2] Xinhua News/ Xi urges Abe to take more practical actions to improve China-Japan ties.
[3] Yonhap/ Leaders of S. Korea, China mend ties, reaffirm efforts to denuclearize N. Korea.
[4] Reuters/ South Korea, China agree to manage North Korea issue peacefully, in stable manner.
