South China Morning Post ngày 27/11 đưa tin, từ ngày 24/11 đến ngày 26/11, ông Tập Cận Bình đã triệu tập các tướng lĩnh hàng đầu Trung Quốc tề tựu về Bắc Kinh tham dự hội nghị cải cách công tác Quân ủy trung ương. Ông Tập Cận Bình chủ trì và phát biểu tại hội nghị.
 |
| Ông Tập Cận Bình chủ trì họp Quân ủy Trung ương, ảnh: 81.cn/SCMP. |
Quân ủy Trung ương trực tiếp chỉ huy và quản lý
Chủ tịch Trung Quốc tuyên bố một "bước đột phá" trong việc cải cách quân đội vào năm 2020 nhằm hướng tới một hệ thống chỉ huy quân sự tập trung dưới dạng Bộ Tư lệnh như phương Tây, trong đó vai trò của các quân chủng hải - lục - không quân và tên lửa chiến lược là như nhau.
4 cơ quan đầu não gồm Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu cần và Tổng cục Trang bị sẽ được tổ chức lại thành cơ quan giúp việc cho Quân ủy Trung ương. 7 đại quân khu hiện nay sẽ được tổ chức thành 4 hoặc 5 Bộ Tư lệnh. Một ủy ban kỷ luật sẽ đóng vai trò quan trọng trong Quân ủy trung ương phụ trách chống tham nhũng và duy trì kỷ luật nghiêm ngặt ở mọi cấp.
Kỳ họp diễn ra sau khi ông Tập Cận Bình tuyên bố cắt giảm 300 ngàn quân chỉ hơn hai tháng, trong số đó có 170 ngàn sĩ quan từ Thiếu úy đến Đại tá. South China Morning Post cho rằng, đã có những dấu hiệu kháng cự cải cách trong quân đội khi một số tướng lĩnh cấp cao cảnh báo, cải cách có thể gây bất ổn cho hoạt động của lực lượng vũ trang và xã hội.
Antony Wong Dong, một nhà bình luận quân sự Macau nói với South China Morning Post, có thể ông Tập Cận Bình muốn dùng cải cách quân đội để thực hiện mục tiêu chính trị của mình: "Ông Tập Cận Bình đã khởi động việc điều chỉnh cơ cấu quân đội quy mô lớn đúng thời điểm sau 2 năm chống tham nhũng và loại bỏ các đối thủ chủ yếu trong quân đội.
Và bây giờ ông có thể sử dụng cải cách như một công cụ để nhổ tận gốc những đối thủ chính trị khác. Ông Tập Cận Bình đã nhắc đến mô hình của quân đội Mỹ mà cho đến nay là mạnh nhất thế giới, để cố gắng khích lệ PLA thành quân đội hiện đại. Nhưng mục tiêu của ông là kiểm soát chặt chẽ quân đội và củng cố quyền lực, khả năng kiểm soát của đảng Cộng sản Trung Quốc", học giả Macau bình luận.
 |
| Lính Trung Quốc tập dượt cho duyệt binh hôm 3/9. Ảnh: AP. |
Trong bài phát biểu của mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói rằng Quân ủy Trung ương nên được trao quyền lực tối cao trên cả hai mặt, chỉ huy và quản lý quân đội.
Cải cách gấp gáp vì Biển Đông?
Ông Nghê Lạc Hùng, một nhà nghiên cứu quân sự từ Thượng Hải nói với South China Morning Post rằng ông Tập Cận Bình không có thời gian để chờ đợi, vì Hoa Kỳ đang thách thức (cái gọi là) chủ quyền lãnh thổ (?!) của Trung Quốc ở Biển Đông trong vụ điều tàu chiến tuần tra 12 hải lý quanh đảo nhân tạo.
"Tập Cận Bình đã bị đẩy vào chỗ phải khẩn trương cải cách quân đội, vì Mỹ 'khiêu khích' ở Biển Đông", ông Nghê Lạc Hùng nói.
Bình luận về động thái này, Bloomberg ngày 27/11 cho rằng, dưới thời ông Tập Cận Bình, Trung Quốc đã 'quyết đoán' hơn trong việc theo đuổi yêu sách chủ quyền (vô lý, phi pháp) ở Biển Đông cũng như Hoa Đông, làm tăng căng thẳng với các nước láng giềng, đánh dấu sự thay đổi, thoát khỏi chủ trương "giấu mình chờ thời" của Đặng Tiểu Bình.
Financial Review ngày 27/11 bình luận, song song với việc cải tổ quân đội, Trung Quốc đang thiết lập hệ thống tiền đồn bên ngoài lãnh thổ của mình và đó là một phần chiến lược của ông Tập Cận Bình biến Trung Quốc thành một cường quốc hàng hải.
Reuters ngày 26/11 cho rằng, tuyên bố cải tổ của ông Tập Cận Bình tại hội nghị làm "rung chuyển" cơ cấu chỉ huy quân sự của Trung Quốc. Hãng thông tấn Anh lưu ý, ông Tập Cận Bình xác định hiện đại hóa quân đội cùng lúc Trung Quốc ngày càng cứng rắn hơn trong theo đuổi yêu sách lãnh thổ (vô lý, phi pháp) ở Biển Đông và Hoa Đông.
Hải quân Trung Quốc đang đầu tư mạnh cho tàu ngầm và tàu sân bay, trong khi không quân đang phát triển mạnh lực lượng chiến đấu cơ tàng hình.
