Máy bay chiến đấu tàng hình J-20 Trung Quốc. |
Gần đây, dư luận chú ý đến báo cáo “Sự hoài nghi chiến lược Trung-Mỹ” của Vương Tập Tư, Viện trưởng Viện Quan hệ quốc tế-Đại học Bắc Kinh và học giả Think Tank Washington Lieberthal, báo cáo này đến từ Viện Brookings có ảnh hưởng ở Washington.
Báo cáo đã đề xuất một số kiến nghị cải thiện quan hệ tin cậy lẫn nhau giữa hai nước, bao gồm hai nước tiến hành đối thoại lâu dài về triển khai quân sự, mục đích là để đạt được các thỏa thuận, điều này vừa giúp cho Trung Quốc bảo vệ được “lợi ích cốt lõi”, vừa cho phép Mỹ thực hiện nghĩa vụ đồng minh châu Á-Thái Bình Dương.
Về kinh tế, Mỹ cần khuyến khích Trung Quốc đầu tư trong lĩnh vực bất động sản của Mỹ, đồng thời nhanh chóng hoàn thành nghiên cứu về hạn chế công nghệ xuất khẩu cho Trung Quốc. Trung Quốc cần làm cho chi tiết của hệ thống quyết sách chính trị minh bạch hơn, để cho các quan chức Mỹ có sự kỳ vọng thực tế đối với Trungn Quốc. Hai nước còn cần nhanh chóng triển khai đàm phán về lĩnh vực đầu tư song phương.
Trong báo cáo, Vương Tập Tư viết, các nhà lãnh đạo Trung Quốc “đầu óc đủ tỉnh táo”, còn chưa đi đến kết luận vị thế siêu cường của Mỹ hiện nay đã bị thách thức nghiêm trọng, xét thấy sự phụ thuộc của Trung Quốc vào xuất khẩu, Trung Quốc cũng không cho rằng Mỹ suy thoái kinh tế có thể thay thế.
Nhưng, sau khi Mỹ nhiều lần kêu gọi Trung Quốc cải thiện nhân quyền, gây sức ép trong vấn đề CHDCND Triều Tiên và Iran, bán vũ khí cho Đài Loan…, Bắc Kinh ngày càng mất niềm tin đối với Mỹ, nếu cứ để phát triển theo hướng đó, hai nước sẽ rơi vào cuộc chạy đua vũ trang, cũng có thể xuất hiện sự đối đầu trực tiếp. Đây là kết luận của báo cáo Viện Brookings.
Tên lửa hạt nhân DF-31A Trung Quốc |
Lieberthal cho rằng, trước cuộc khủng hoảng tài chính, Trung Quốc tin rằng Mỹ sẽ vẫn ở vị trí nước lớn số một trong một thời gian dài, nhưng hiện nay Bắc Kinh cho rằng, Washington đang tìm mọi cách “cố gắng làm chậm sự trỗi dậy của Trung Quốc”.
Theo Lieberthal: “Nếu đây là kết luận của họ, thì họ sẽ không tin vào động cơ những việc chúng ta làm. Trên thực tế, tôi cho rằng, phần lớn những việc chúng ta làm là muốn tiếp nhận Trung Quốc, tiếp nhận sự trỗi dậy của họ, làm hết khả năng và mang tính xây dựng để Trung Quốc hòa nhập vào hệ thống toàn cầu”.