Việt Nam - Nhật Bản thắt chặt mối quan hệ trong vấn đề an sinh xã hội

Thắt chặt quan hệ Việt nam - Nhật Bản về an sinh xã hội

Hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (1973-2023), nhằm góp phần nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, gắn kết của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài (FDI) trong việc tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, chiều ngày 11/10, tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã tổ chức Hội nghị đối thoại với các doanh nghiệp FDI Nhật Bản về thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Hội nghị được tổ chức nhằm cung cấp thông tin, tạo diễn đàn trao đổi, giải đáp các vướng mắc, đồng thời nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, gắn kết của khối doanh nghiệp FDI Nhật Bản tại Việt Nam trong việc tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thực hiện Nghị định số 143/2018/NĐ-CP ngày 15/10/2018 quy định chi tiết Luật Bảo hiểm xã hội và Luật an toàn, vệ sinh lao động về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam (Nghị định số 143).

Đây cũng là hoạt động nhằm thắt chặt hơn nữa mối quan hệ giữa Việt Nam - Nhật Bản trong lĩnh vực an sinh xã hội, hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao 2 nước vào năm 2023.

Hội nghị đối thoại giữa Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các doanh nghiệp FDI Nhật Bản nhằm nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Hội nghị cũng là hoạt động thiết thực của ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam nhằm thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022, qua đó, góp phần khẳng định vị trí, vai trò của ngành trong việc thúc đẩy thực hiện hiệu quả chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong cộng đồng doanh nghiệp.

Bày tỏ mong muốn Hội nghị đối thoại của Bảo hiểm xã hội Việt Nam với các doanh nghiệp FDI Nhật Bản sẽ được tổ chức thường xuyên, ông Sasaki Shohei - Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Nhật Bản chia sẻ, Nhật Bản luôn coi trọng sự đầu tư vào thị trường của Việt Nam trên cơ sở mối quan hệ ngoại giao của 2 nước ngày càng phát triển.

Hiện nay, số doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam ngày càng tăng. Chỉ tính riêng số lượng hội viên của Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã có hơn 2.000 doanh nghiệp.

Đây là con số rất ấn tượng về số lượng doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào một quốc gia, cho thấy Việt Nam là một thị trường đầu tư hấp dẫn, thân thiện.

Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Đào Việt Ánh phát biểu tại Hội nghị.

Trong quá trình đầu tư tại Việt Nam, các doanh nghiệp Nhật Bản luôn quan tâm đến việc thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Khi Nghị định số 143 của Chính phủ Việt Nam có quy định người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, các doanh nghiệp Nhật Bản luôn ý thức rõ hơn về quyền, trách nhiệm tham gia cho người lao động trong doanh nghiệp của mình.

Vì vậy, Hội nghị lần này là cơ hội để các doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục nắm bắt thông tin và tìm hiểu sâu hơn nữa chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động theo quy định của Việt Nam để triển khai thực hiện ngày càng tốt hơn.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Tổng Giám Bảo hiểm xã hội Việt Nam đốc Đào Việt Ánh nhấn mạnh, với vai trò là cơ quan tổ chức, thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thời gian qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam luôn nỗ lực cải cách, đổi mới, phát triển Ngành theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp, trong đó có khối các doanh nghiệp FDI Nhật Bản tại Việt Nam.

Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam Sasaki Shohei phát biểu tại Hội nghị.

Theo báo cáo, ước đến hết tháng 9/2022, cả nước có khoảng 87,5 triệu người dân Việt Nam tham gia bảo hiểm y tế, đạt 91% dân số; 17,2 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội (bao gồm người lao động làm việc tại doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI), đạt 33% lực lượng lao động.

Tính riêng khối doanh nghiệp FDI Nhật Bản tại Việt Nam, có hơn 2.100 doanh nghiệp với gần 525 nghìn lao động tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó có khoảng 522,9 nghìn lao động là người Việt Nam và 2,1 nghìn lao động là người nước ngoài.

Số thu bảo hiểm xã hội của khối doanh nghiệp FDI Nhật Bản tại Việt Nam chiếm 12,9% tổng thu của khối doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.

Công tác giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động nói chung và người lao động làm việc trong các doanh nghiệp FDI luôn được ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đảm bảo, kịp thời, đầy đủ, giúp người lao động yên tâm sản xuất, qua đó góp phần thúc đẩy hoạt động phát triển của mỗi doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh khó khăn do tác động bởi dịch Covid-19.

Qua tổng hợp số liệu từ nguồn báo cáo của 63 tỉnh, thành phố cho thấy, tại các doanh nghiệp FDI trên toàn quốc, giai đoạn từ năm 2020 đến tháng 8/2022 đã giải quyết các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức cho 13.627.153 lượt người (trong đó tại các doanh nghiệp FDI 100% vốn Nhật Bản là 1.712.341 lượt người, chiếm 13%) với tổng số tiền gần 25.640 tỷ đồng; 5.606 người hưởng chế độ tử tuất với số tiền hơn 491 tỷ đồng; 3.871 người hưởng chế độ hưu trí với số tiền 32,7 tỷ đồng.

Đã chi trả trợ cấp thất nghiệp cho 633.450 người lao động thuộc doanh nghiệp FDI với số tiền hơn 73.089 tỷ đồng; đối với doanh nghiệp FDI 100% vốn Nhật Bản, đã chi trả trợ cấp thất nghiệp cho 43.305 người (chiếm 7% trong tổng số người lao động được chi trả trợ cấp thất nghiệp trong khối doanh nghiệp FDI) với số tiền gần 5.780 tỷ đồng.

Ngoài ra, trong 8 tháng đầu năm 2022, cả nước có khoảng 228.976 lượt người lao động làm việc tại doanh nghiệp FDI đi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, với số tiền được quỹ bảo hiểm y tế chi trả 58,9 tỷ đồng.

Trong đó, có 37.025 lượt người đi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế thuộc doanh nghiệp FDI Nhật Bản với số tiền được quỹ bảo hiểm y tế chi trả là 7,3 tỷ đồng.

Chuẩn bị đàm phán Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội

Đáng chú ý, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tác động toàn diện tới mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã luôn đồng hành, sẵn sàng chia sẻ khó khăn cùng các doanh nghiệp trước các tác động của dịch Covid-19, trong đó có doanh nghiệp FDI, thông qua việc chủ động tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các gói hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động gặp khó khăn bởi dịch Covid-19 từ quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và triển khai quyết liệt, hiệu quả các gói hỗ trợ này.

Bên cạnh đó, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đã nỗ lực triển khai các giải pháp đồng bộ về cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện, lấy người tham gia, đơn vị và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Hiện, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam: đang có gần 30 hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin quản lý các quy trình nghiệp vụ, với hơn 20 nghìn tài khoản công chức, viên chức và người lao động trong ngành thường xuyên truy cập, khai thác và sử dụng để thực hiện các nghiệp vụ của ngành; hoàn thành việc cung cấp 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 cho tất cả các thủ tục hành chính của ngành; tích hợp, cung cấp 20 dịch vụ công thuộc 14 thủ tục hành chính của Bảo hiểm xã hội Việt Nam trên Cổng dịch vụ công quốc gia; cung cấp 07 dịch vụ công trên ứng dụng “VssID - Bảo hiểm xã hội số”.

Có thể thấy, tất cả các thủ tục hành chính của ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đều được thực hiện trên không gian số, giúp giảm tải tối đa thời gian đi lại, tiết kiệm chi phí cho đơn vị, doanh nghiệp và người lao động trong các giao dịch với cơ quan Bảo hiểm xã hội; giúp cho doanh nghiệp, người lao động dễ dàng theo dõi tiến độ xử lý hồ sơ, dễ dàng kiểm tra đối chiếu dữ liệu tham gia, thụ hưởng chính sách, nâng cao tính minh bạch của thông tin.

Chia sẻ tại Hội nghị, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Nghị định số 143 của Chính phủ Việt Nam có quy định người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, từ ngày 01/01/2022, ràng buộc trách nhiệm đóng góp của doanh nghiệp và người lao động.

Đây là mối quan tâm chung của nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, trong đó có doanh nghiệp FDI Nhật Bản.

Để tránh việc đóng song trùng bảo hiểm xã hội, tối ưu hóa quyền lợi cho người lao động, hai nước đang tiến hành các thủ tục trao đổi, cập nhật thông tin, lộ trình chuẩn bị cho việc đàm phán Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Nhật Bản.

Thừa ủy quyền Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Đào Việt Ánh đã trao tặng Bằng khen cho 12 doanh nghiệp FDI Nhật Bản tại Việt Nam.

Bên cạnh việc thông tin về bức tranh khái quát tình hình thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của khối doanh nghiệp FDI nói chung và doanh nghiệp FDI Nhật Bản nói riêng cũng như phổ biến các quy định tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với lao động nước ngoài theo Nghị định số 143, Hội nghị đã dành thời gian để đại diện cơ quan Bảo hiểm xã hội và các doanh nghiệp FDI Nhật Bản cùng trao đổi, thảo luận và đề xuất các vấn đề liên quan khâu tổ chức, thực hiện, với một số nội dung chính.

Cụ thể: việc đảm bảo quyền an sinh xã hội của lao động Nhật bản tại Việt Nam theo Nghị định số 143; các thủ tục hành chính liên quan đến cấp giấy phép hành nghề của lao động phái cử, khám chữa bệnh, giải quyết chế độ cho lao động nước ngoài có thời gian làm việc tại Việt Nam, tăng giảm mức đóng…

Theo đó, với các nội dung liên quan trong thẩm quyền của ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ tiếp thu các ý kiến tham gia, đề xuất, tiếp tục hoàn thiện các quy trình thủ tục nội bộ nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp FDI.

Với các nội dung ngoài thẩm quyền của ngành, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ tổng hợp các ý kiến để gửi các cơ quan hữu quan của Chính phủ Việt Nam xem xét, giải quyết;… nhằm mục tiêu đảm bảo quyền lợi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động khối FDI tại Việt Nam ngày càng tốt hơn, góp phần thiết thiệt vào quá trình phát triển của các doanh nghiệp FDI và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.