 |
| Núi đồi chằng chịt sạt lở vì khai thác vàng trái phép |
Vượt 130km đường đèo ngược quốc lộ 4D cắt ngang quốc lộ 279 với nhiều điểm sạt lở và đường sinh lầy lội, chúng tôi đã có mặt tại xã Minh Lương, huyện Văn Bàn – “thủ phủ” của vùng khai thác vàng trái phép...
Trước mắt chúng tôi là một cảnh tượng khủng khiếp, ước tính có đến hàng nghìn mét khối đất đá đổ ập xuống các lán trại của những người đào vàng tại đây. Hàng loạt lán trại bị vùi lấp dưới lớp bùn đất theo người dân địa phương cho biết có rất nhiều người bị chôn vùi khi các lán trại này sập.Tận mắt chứng kiến mới thấy sự nhốn nháo và coi thường tính mạng con người ở khu vực này.
Anh Lò Văn Ón, ở xã Là Tăm, huyện Tân Uyên tỉnh Lai Châu – người có mặt tại thời điểm sạt lở núi cho biết, anh nghe thấy ầm ầm như tiếng sấm sét, sau đó thì cả một vạt núi ập xuống khu vực lán trại, nơi có rất nhiều người đang đào vàng.
 |
| Lực lượng chức năng cũng khó tiếp cận hiện trường |
Gặp những người dân bản địa, chúng tôi đều thấy ánh mắt ngơ ngác như chưa hết bàng hoàng. Bà Ma Thị Phến, thôn Minh Thượng 1 kể: Tôi thấy từng đoàn người khiêng thi thể người chết và cáng người bị thương từ trên rừng trở về . Đây là vụ sạt lở núi lớn và với nhiều người chết và bị thương nên đi đâu cũng thấy bà con tụm năm, tụm ba bàn tán về vụ sạt lở núi này. Nhưng họ khiêng đi nhanh lắm và chính quyền cũng không thông báo nên chúng tôi chẳng biết tổng số người chết và bị thương là bao nhiêu, dưới những đống đổ nát kia còn người chết không cũng không rõ?
Phản ánh của người dân là có cơ sở khi chúng tôi trao đổi với ông Hoàng Minh Loan, Giám đốc Bệnh viện đa khoa huyện Văn Bàn. Ông Loan xác nhận, đã có ít nhất 12 người bị thương, trong đó 7 người bị thương được đưa tới điều trị tại bệnh viện huyện, 5 người điều trị tại trạm xá xã Minh Lương, chủ yếu là nam giới tuổi từ 16 đếm 40.
Trong đó có những người quê gốc Thái Nguyên, Hòa Bình và các tỉnh lân cận. Theo người dân địa phương, số người thiệt mạng có thể còn cao, do thời điểm trước khi đất sập có rất đông người đang tụ tập khoét núi đào vàng tại rừng Vầu, rừng Xanh.
 |
| Nhiều lán đào vàng trái phép cho thấy từng có rất nhiều người đào đãi vàng |
Tình hình có nhiều dấu hiệu phức tạp và nghiêm trọng như vậy nhưng tại báo cáo số 303/BC – UBND ngày 6-9-2013 của UBND huyện Văn Bàn gửi UBND tỉnh Lào Cai chỉ ghi chưa đầy… 7 dòng về tai nạn thương tâm này. Đặc biệt, ông Đỗ Đăng Hảo, Chánh Văn phòng UBND huyện Văn Bàn vẫn khẳng định một cách dứt khoát với phóng viên rằng: “Lãnh đạo huyện cùng với chính quyền xã Minh Lương, Nậm Xé đã kiểm tra thông tin và đã báo cáo với tỉnh: “Chỉ có 2 người chết và “một số” người bị thương”. Câu hỏi đặt ra rằng phải chăng những con số thống kê có phần " mờ ảo" như vậy đang làm dậy sóng dư luận tại đây.
Tương tự, một cán bộ thuộc Ban chỉ đạo Phòng chống lụt bão và TKCN tỉnh Lào Cai khi trao đổi với phóng viên về sự việc lại cho rằng, việc một số báo đưa tin nhiều người bị vùi lấp ở Minh Lương là…sai sự thật. Chỉ có hai người bị chết ở…ngoài khu vực các bãi vàng. Hơn nữa, đây là các bãi vàng thổ phỉ nên vấn đề “không cần quan tâm” nhiều.
 |
| Cận cảnh một vạt núi bị sạt lở |
 |
| Công văn của UBND huyện Văn Bàn chỉ sơ sài 7 dòng về vụ sạt lở làm hàng chục người thương vong |
Được biết, việc sập hầm lò, sạt lở đất vẫn xảy ra như cơm bữa bởi các điểm khai thác vàng trái phép treo ngang lưng núi này vẫn hoạt động từ hàng chục năm về trước tới nay. Cho nên, dù là bãi vàng thổ phỉ tồn tại thì cũng là do thiếu trách nhiệm trong quản lý để gây ra thương vong số lượng lớn. Không thể không quan tâm, đổ lỗi cho rằng các bãi vàng thổ phỉ thì không cần biết có bao nhiêu người thương vong. Đáng tiếc là bản báo cáo số 303 với con số “phương phưởng” “một số người bị thương” vẫn được UBND tỉnh Lào Cai chấp nhận và đến nay không có chỉ đạo xác minh, làm rõ gì thêm!
Còn đó là nỗi đau đến xé lòng của người dân có người thân bỏ mạng và hàng nghìn hang hốc chằng chịt trong lòng khiến cho lưng núi giống như quả cam đã rỗng ruột, có thể vỡ vở bất kỳ lúc nào. Đã đến lúc, dư luận cần có câu trả lời chuẩn xác về con số người thương vong nói riêng, công tác quản lý khai thác khoáng sản trên địa bản xã Minh Lương, huyện Văn Bàn nói chung./
Minh Thanh
