Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng: Tăng trưởng không phụ thuộc vào Samsung

Trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội tại Quốc hội ngày 2/11, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã giải đáp, làm rõ một số băn khoăn của đại biểu về kết quả tăng trưởng.

Đặc biệt, trước sự lo lắng của Đại biểu Quốc hội rằng liệu tăng trưởng của Việt Nam có phụ thuộc quá nhiều vào doanh nghiệp FDI không (trong đó đáng chú ý là Samsung)?

Phó Thủ tướng khẳng định: “Kết quả tăng trưởng đạt được không phải chỉ phụ thuộc vào một số ngành, lĩnh vực, chẳng hạn như phụ thuộc vào Samsung hay phụ thuộc vào một vài sản phẩm thép...”.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định: Tăng trưởng không phụ thuộc vào Samsung. ảnh: Trung tâm thông tin Quốc hội.

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2017 được Quốc hội thông qua là 6,7%. Trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ năm 2017, bên cạnh rất nhiều những cơ hội, thuận lợi thì không ít khó khăn, đặc biệt là tình hình thiên tai xảy ra liên tiếp, diễn biến rất phức tạp. 

Tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là phải tập trung để cải thiện môi trường đầu tư, môi trường kinh doanh nhằm huy động tối đa các nguồn lực cả bên trong và bên ngoài cho đầu tư phát triển. 

Đồng thời Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân để tháo gỡ những khó khăn trong đầu tư, trong sản xuất kinh doanh nhằm thúc đẩy tăng trưởng. 

Từ kết quả đó, theo đánh giá của diễn đàn kinh tế thế giới thì năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2017, 2018 của Việt Nam đã tăng được 5 bậc, tức là xếp hàng 55/137 quốc gia và vùng lãnh thổ. 

Phó Thủ tướng cho biết: "Ngân hàng thế giới vừa công bố xếp hạng môi trường kinh doanh của Việt Nam, năm 2018 dự kiến sẽ tăng 14 bậc, tức là lên 68/190 quốc gia và vùng lãnh thổ. 

Hãng đánh giá quốc tế Madi cũng nâng mức tín nhiệm của ngân hàng Việt Nam lên mức tích cực, đây là những tín hiệu rất mừng của môi trường đầu tư kinh doanh cũng như môi trường phát triển của Việt Nam". 

Mặc dù nhiều yếu tố ảnh hưởng rất bất lợi cho tăng trưởng kinh tế như sản lượng khai khoáng giảm rất mạnh, 9 tháng ngành khai khoáng giảm 8,1%. Riêng dầu khí giảm 10,7%, so với năm 2016 năm 2017 dự kiến chỉ có 13,28 triệu tấn dầu và như vậy giảm 2 triệu tấn so với năm 2016 và giảm 3 triệu tấn so với năm 2017. 

Tính theo giá so sánh GDP của năm 2010 trong cách tính GDP, mỗi triệu tấn dầu đóng góp 0,25% cho GDP và như vậy năm nay so với năm trước thì riêng khai khoáng và dầu khí đã giảm 0,5% GDP và nếu so với năm 2016 thì giảm 0,75% GDP. 

Trước tình hình kinh tế quý I đạt rất thấp nhưng Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã kiên định mục tiêu 6,7%. Có thể nói, lúc đó nhiều ý kiến bên ngoài, thậm chí các chuyên gia cho rằng không chạy theo mục tiêu tăng trưởng mà nâng cao chất lượng tăng trưởng. 

“Cách diễn đạt như vậy tôi cho cũng hoàn toàn đúng. Nhưng ở đây tại sao phải tăng trưởng 6,7% đạt mục tiêu, phải đảm bảo tăng trưởng như vậy để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.

Nếu tăng trưởng không đạt 6,7% thì tất cả các bài tính về kinh tế vĩ mô của chúng ta năm 2017 phải tính lại hết. 

Do đó, từ cân đối đạt tăng trưởng như vậy sẽ góp phần đảm bảo an toàn nợ công, 5 triệu tỷ và chúng ta tính mức nợ công khoảng 65% thì mức nợ công sẽ đảm bảo”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Mặt khác, tăng trưởng cao hơn thì nước ta mới rút ngắn được khoảng cách với các nước trong khu vực, thế giới. Đây là yêu cầu phải khắc phục tụt hậu so với các nước trong khu vực. 

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng các kịch bản cụ thể cho từng quý, đối với từng ngành, từng lĩnh vực, từng sản phẩm, đặc biệt rà soát cụ thể đối với 31 sản phẩm chủ lực, những sản phẩm này tạo ra giá trị khoảng hơn 1 tỷ đô la cho xuất khẩu, cho phát triển kinh tế.

Nhờ những nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước thì tăng trưởng kinh tế đã đạt được kết quả rất tích cực, 9 tháng đầu năm đạt 6,41%, ước cả năm sẽ đạt 6,7%. 

Trong đó khẳng định rõ đạt kết quả này nhờ tăng trưởng cao và khá đồng đều ở cả 3 khu vực, khu vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng và khu vực dịch vụ.

Khu vực nông nghiệp 9 tháng tăng 2,78%, tức là gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ năm 2016, riêng thủy sản tăng 5,42% và xuất khẩu ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản, ước cả năm đạt 35 tỷ đô la Mỹ, cao hơn năm trước xấp xỉ 3 tỷ đô la Mỹ.

Khu vực công nghiệp và xây dựng 9 tháng tăng 7,17%, trong đó ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng rất mạnh 12,77%.

Trong tháng 10 chỉ số sản xuất công nghiệp tăng mạnh hơn rất nhiều tăng 17% và tính chung 10 tháng chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,7%, cao hơn nhiều so với tăng trưởng cùng kỳ năm 2016 chỉ đạt 7,3% và tăng mạnh ở hầu hết các sản phẩm chủ yếu. 

Khu vực dịch vụ 9 tháng tăng 7,25% và là mức tăng trưởng cao hơn nhiều so với cùng kỳ 2016, tổng mức bán lẻ hàng hóa tiêu dùng 10 tháng đã tăng 10,7%, cùng kỳ chỉ tăng 9,3%. 

Kinh tế du lịch tăng mạnh, 10 tháng khách quốc tế đạt trên 10 triệu (10,4 triệu lượt khách), tức là đã bằng năm ngoái rồi. Xuất khẩu tăng mạnh, 10 tháng đạt 173 tỷ đô la Mỹ, tức là gần bằng tổng xuất khẩu năm 2016. 

Từ đó, góp phần giảm nhập siêu, đến thời điểm này đã xuất siêu được 1,23 tỷ USD, không nhập siêu. 

Trong xuất khẩu có nhiều sản phẩm rất mừng, đó là rau quả tăng đến 42,7%, các thiết bị sản xuất máy tính tăng 38,8%, các máy móc, thiết bị, phụ tùng... của các ngành công nghiệp chế biến tăng 28% và có rất nhiều sản phẩm mới được tạo ra. 

Do đó, tạo ra sự tăng trưởng của nền kinh tế. Cùng với đó, tổng đầu tư xã hội cũng tăng hơn so với cùng kỳ và đạt 33,9% GDP gần 34%. 

“Như vậy, kết quả tăng trưởng đạt được không phải chỉ phụ thuộc vào một số ngành, lĩnh vực, chẳng hạn như phụ thuộc vào Samsung hay phụ thuộc vào một vài sản phẩm thép... 

Tăng trưởng đồng đều ở tất cả các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm của nền kinh tế cả 3 khu vực và có đóng góp của các sản phẩm, đặc biệt là ngành khai khoáng giảm mạnh như vậy mà chúng ta vẫn đạt được tăng trưởng”, Phó Thủ tướng khẳng định. 

Xuất khẩu thủy sản là một trong những thế mạnh của Việt Nam. ảnh: TTXVN.

Còn nhiều khó khăn phải khắc phục

Theo Phó Thủ tướng, lần đầu tiên nền kinh tế của Việt Nam tăng trưởng không phụ thuộc vào sự tăng trưởng của ngành khai khoáng. Điều đó nói lên rằng tăng trưởng tích cực nhưng đồng thời chất lượng tái cơ cấu nền kinh tế đã đạt được những kết quả ban đầu rất quan trọng. 

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng thẳng thắn đánh giá, chất lượng tăng trưởng còn thấp, thể hiện ở hiệu quả đầu tư chưa cao đặc biệt là hệ số ICOR.

Việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, dịch vụ vẫn còn ít, công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm. 

Đặc biệt hỗ trợ cho ôtô, cho lĩnh vực điện tử, công nghiệp mà phát triển công nghiệp hỗ trợ hiện nay chỉ có ngành xây dựng là phát triển công nghiệp hỗ trợ được nhiều nhất như vật liệu xây dựng, gạch ngói, sắt thép... 

Giá trị gia tăng ở nhiều ngành, nhiều lĩnh vực còn thấp. Việc cơ cấu lại nền kinh tế gắn với việc lựa  chọn mô hình tăng trưởng phù hợp còn chậm và lúng túng, khá nhiều ở những ngành, những lĩnh vực, địa phương.

Chính phủ đã, đang và sẽ tiếp tục chỉ đạo để tập trung tái cấu trúc nền kinh tế gắn với mô hình tăng trưởng hợp lý ở các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm.

Đặc biệt là tái cơ cấu nền nông nghiệp phát triển kinh tế nông thôn gắn với việc xây dựng nông thôn mới mà Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII đã đề ra.

Thứ hai, rà soát điều chỉnh, bổ sung các chiến lược, các quy hoạch ngành, lĩnh vực, sản phẩm. Ở đây yêu cầu quy hoạch không giới hạn địa giới hành chính mà có liên kết vùng, tổng hợp vùng, để thể hiện sự liên kết, sự hợp tác, sự phân công vùng. 

Gắn quy hoạch với tái cấu trúc lại các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm và phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng, từng địa phương. 

Gắn quy hoạch với ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. 

Gắn quy hoạch với thị trường, lấy thị trường để quy hoạch những sản phẩm mềm, những sản phẩm xuất khẩu. 

Lấy thị trường thế giới, thị trường quốc tế làm mục tiêu, nhưng coi trọng thị trường nội địa. 

Lấy thị trường thế giới cạnh tranh vì hiện nay mở cửa, cạnh tranh ngay trong thị trường nội địa. Trong đó, một mặt vừa mở rộng thị trường quốc tế, giữ vững thị trường truyền thống. 

Đồng thời, phải tổ chức lại thị trường nội địa, trong đó chú ý thị trường bán lẻ. Xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch, nhằm xác định lộ trình, cơ cấu vốn đầu tư một cách khoa học, phù hợp với điều kiện của Việt Nam. 

Xác định những dự án ưu tiên, tổ chức lại để sản xuất theo hướng phát triển mạnh những doanh nghiệp, đây là quan điểm của Chính phủ, của Thủ tướng, phải lấy doanh nghiệp làm động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội vì doanh nghiệp sẽ tạo ra tăng trưởng, tạo việc làm và nộp ngân sách. 

Cùng với đó thì sự tham gia của người dân với tư cách là những người quyết định thành công của sự sản xuất, hưởng lợi trong quá trình phân phối.