South China Morning Post ngày 6/10 dẫn nguồn tin Kyodo cho biết, trong khi Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã đánh tiếng muốn quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc và liên tục chỉ trích Hoa Kỳ, sẽ không có chuyện thành lập quan hệ đồng minh Philippines - Trung Quốc.
Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay hôm thứ Năm cho biết:
"Khi chúng tôi muốn thúc đẩy mối quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc, chúng tôi chắc chắn sẽ không tham gia bất kỳ liên minh nào với Trung Quốc trên góc độ quân sự.
Vì điều đó chưa bao giờ là ý định của Tổng thống. Nhiều lần Tổng thống đã trả lời dứt khoát rằng, ông sẽ chỉ có một liên minh quân sự. Và đồng minh duy nhất mà chúng tôi tôn trọng chỉ có Hoa Kỳ."
 |
| Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay. Ảnh: SCMP. |
Giải thích của ông Yasay được đưa ra sau những phát biểu bóng gió của ông Rodrigo Duterte gần đây dọa "xem lại" Hiệp định Hợp tác Quốc phòng mở rộng Philippines - Hoa Kỳ, bỏ tuần tra chung và tập trận chung với Mỹ ở Biển Đông.
Rodrigo Duterte còn nói với báo giới, Mỹ không bán vũ khí cho Philippines, chỉ cần ông sang Trung Quốc là có ngay.
Theo Ngoại trưởng Philippines, mục tiêu chính của chuyến công du Trung Quốc cuối tháng này của Tổng thống, là thúc đẩy và tăng cường các khía cạnh khác trong quan hệ song phương, bên cạnh các tranh chấp ở Biển Đông.
Ông Yasay lưu ý, Tổng thống Duterte muốn khôi phục quan hệ với Trung Quốc, điều đó không có nghĩa là Philippines bãi bỏ liên minh với Hoa Kỳ hoặc làm suy yếu quan hệ Philippines - Hoa Kỳ.
"Thực tế Tổng thống đã làm được điều này. Chúng tôi vừa gặp các đối tác Nhật Bản, Australia. Và tôi đã gặp người đồng nhiệm Hoa Kỳ, nơi các tham vấn vẫn đang tiếp tục", Ngoại trưởng Philippines tiết lộ.
Người viết cho rằng, phát biểu của Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay phản ánh khá trung thực chiến lược đối ngoại của Manila hiện nay, cho dù Tổng thống Rodrigo Duterte có những phát biểu gây sốc.
Ngoài vấn đề cá tính, những phát ngôn của ông Rodrigo Duterte có thể mang mục đích tối đa hóa lợi ích quốc gia cho Philippines theo cách của riêng ông.
Bởi về lý mà nói, không thể có chuyện Philippines liên minh quân sự với Trung Quốc, trừ phi Bắc Kinh trả lại Scarborough, tuyên bố từ bỏ đường lưỡi bò, phi quân sự hóa Biển Đông và đưa ra những củ cà rốt kinh tế để kéo Manila khỏi vòng tay Hoa Kỳ thì may ra. Nhưng đó là điều không tưởng.
Còn bỏ hiệp ước đồng minh, quan hệ đồng minh với Hoa Kỳ, Philippines lấy gì làm đối trọng để đàm phán với Trung Quốc?
Nhưng sau Phán quyết Trọng tài, nếu Manila tỏ ra đắc thắng, khiến Bắc Kinh hiểu rằng mình đang theo Mỹ chống Trung Quốc thì khó có thể ngồi vào bàn đàm phán với Bắc Kinh.
Thời điểm hiện nay, làm sao giữ được hòa bình, ổn định và "hiện trạng mới" ở Biển Đông, ràng buộc cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ không gây hấn hay xung đột, chiến tranh với nhau, không đẩy các nước nhỏ vào bước đường cùng phải chọn phe có lẽ mới là ưu tiên của ông Rodrigo Duterte.
Nhưng dù sao phỏng đoán thì vẫn chỉ là phỏng đoán của người viết.
Chỉ có Rodrigo Duterte mới biết chính xác ông cần làm gì cho Philippines, và sự ủng hộ của người dân nước này với ông là một tham chiếu đáng lưu ý trước những cơn bão phát ngôn gây sốc giới truyền thông.
Tài liệu tham khảo:
