"Bộ máy của chúng ta đã làm rất trách nhiệm chứ không phải quá ẩu..."

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch chiều 13/6, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã thay mặt Chính phủ báo cáo trước Quốc hội, làm rõ những thông tin liên quan đến quy hoạch Sơn Trà (Đà Nẵng).

Phó Thủ tướng cho biết: “Đây là vấn đề không chỉ các đại biểu Quốc hội quan tâm, tôi theo dõi trên mạng đi gặp taxi, xe ôm, hàng nước cũng hỏi về cái này. Thông tin rất nhiều chưa có lúc nào các cơ quan Nhà nước có những phát biểu đầy đủ và chính thức, tôi cho rằng đây cũng là một trọng điểm mà Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cả Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng cũng là một kinh nghiệm.

Khi làm một công việc gì nhất là có tính chuyên môn nhưng xã hội quan tâm, thì mình phải có những thông tin rất chính thức, rất đầy đủ và kịp thời”.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: "Tôi đã trực tiếp đi nhìn tận mắt những gì đã xây dựng, đang xây dựng và những gì cần phải bảo tồn ở Sơn Trà".

Thứ nhất, tại sao phải có quy hoạch này? Vì đây là căn cứ vào Luật du lịch quy định Thủ tướng phải phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển du lịch cả nước, trong đó có danh mục các đô thị du lịch và có danh mục các khu có tiềm năng để phát triển thành khu du lịch quốc gia, gọi tắt là các khu du lịch quốc gia.

Dựa vào đề nghị của Đà Nẵng được công nhận là đô thị du lịch và có hai khu, du lịch quốc gia là khu Bà Nà và khu Sơn Trà, cũng theo quy định của Luật du lịch thì các khu du lịch quốc gia phải có diện tích 1.000 ha trở lên phải đón được khách du lịch 1 triệu người trở lên/năm và phải có cơ sở lưu trú. Đã là khu vực du lịch quốc gia thì phải quy hoạch do Thủ tướng duyệt.

Quy hoạch này được xây dựng từ cuối năm 2013 đến 2016 thì trình và theo quy định của luật vì là quy hoạch ký xong rồi cũng chưa thực hiện ngay mà phải tổ chức công bố quy hoạch.  Ngày 15/2/2017 mới tổ chức công bố quy hoạch tại Đà Nẵng.

"Ngay sau khi quy hoạch được công bố thì đã có ý kiến của hiệp hội về quy hoạch này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và tôi đã trực tiếp yêu cầu bằng văn bản là bộ và thành phố phải xem xét, tiếp thu các ý kiến đóng góp một cách rất cầu thị, khoa học và công khai.

Tôi đã trực tiếp đi nhìn tận mắt những gì đã xây dựng, đang xây dựng và những gì cần phải bảo tồn ở Sơn Trà.

Tôi đã đọc mấy trăm trang tài liệu, đã mời kiến trúc sư trực tiếp làm đồ án này lên để hỏi. \Sau đó, tôi đã quyết định để việc tiếp thu ý kiến được thật sự khách quan thì tạm dừng thực hiện quy hoạch này, thực chất là chưa triển khai quy hoạch này cho tới khi các bên xong việc tiếp thu ý kiến.

Có nghĩa trên thực tế hiện nay quy hoạch này chưa hề được triển khai, đây là một điểm rất quan trọng chưa hề được triển khai", Phó Thủ tướng cho biết.

Trước năm 2013, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng theo thẩm quyền đã phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500, phê duyệt dự án đầu tư; cấp phép cho 25 dự án, trong đó có 18 dự án về du lịch, 11 dự án có xây dựng cơ sở lưu trú.

Một trong những chỉ tiêu rất quan trọng là số phòng lưu trú, chính xác số phòng là 1.400 phòng khách sạn, cộng với 1920 căn biệt thự. Nếu mỗi căn biệt thự 2 phòng thì sẽ có 5.240 phòng. Nếu mỗi căn biệt thự có 3 phòng thì có 7160 phòng.

Như vậy, dự án du lịch sinh thái biển Tiên Sa hay bất kỳ dự án nào khác trên bán đảo Sơn Trà đều được cấp phép và nếu có vấn đề vi phạm thì đều phải được quản lý và xử lý bởi Ủy ban nhân dân Thành phố Đà Nẵng.

Thứ hai, quy hoạch bán đảo Sơn Trà được thực hiện bởi một cơ quan tư vấn gồm các nhà chuyên môn, đưa rất nhiều giải pháp để đảm bảo phát triển đi đôi với bảo tồn và đảm bảo quốc phòng, an ninh.

"Tôi cũng xin phép các đồng chí như thế này, tôi đã gặp trực tiếp các nhà chuyên môn, con số 1.600 không phải là ý chí hành chính, không phải dựa vào từ 5000 cắt xuống 1600 mà kiến trúc sư trưởng, những người chủ trì đã nói với tôi rằng: Đây là tính toán trên các công thức, mô hình chuyên ngành du lịch.

Người ta tính ra ngưỡng để đảm bảo phát triển mô hình cân đối. Nói 1.600 là số tròn còn tính ra mô hình thì là số lẻ. Từ 1.600 - 3.200 phòng và hội đồng của bộ cuối cùng đã ấn định lấy ngượng thấp, tức là ưu tiên hơn cho bảo tồn là 1600 phòng. 1600 phòng này là quy hoạch đến năm 2030", ông Đam cho hay.

Bán đảo Sơn Trà nhìn từ trên cao. ảnh: Vietnam+/TTXVN.

Quan điểm của Chính phủ: Phát triển nhưng phải bảo tồn

Ngay sau khi quy hoạch được công bố và có các ý kiến khác nhau, Chính phủ đã yêu cầu Đà Nẵng làm việc và có ý kiến chính thức. Ngày 29/05/2017 vừa qua, Đà Nẵng đã có ý kiến chính thức.

Trong báo cáo của Đà Nẵng đã nói rõ là không đồng ý với kiến nghị là giữ nguyên hiện trạng bán đảo Sơn Trà, không xây dựng thêm cơ sở lưu trú của Hiệp hội du lịch Đà Nẵng kiến nghị.

Mặc dù vậy Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vẫn có văn bản giao lại Đà Nẵng là yêu cầu Đà Nẵng tiếp tục rà soát các dự án, làm việc với Hiệp hội du lịch Đà Nẵng về hướng và quy mô phát triển du lịch trên bán đảo Sơn Trà trên nguyên tắc phải đảm bảo phát triển bền vững.

Theo Phó Thủ tướng có hai vấn đề phải rất thống nhất:

Một là nguyên tắc thì Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn luôn từ đầu vẫn quán triệt là chúng ta phải phát triển bền vững. Đương nhiên trong quá trình phát triển phải khai thác tài nguyên thiên nhiên; khai thác các lợi thế so sánh về tự nhiên và về xã hội để phục vụ phát triển nhưng phải đảm bảo bền vững.

"Khi các yếu tố bền vững còn chưa được đảm bảo thì tốt nhất đẩy lui lại để đến khi có đủ điều kiện chúng ta sẽ làm, bảo tồn không cực đoan là đóng khung lại, thực tế trên thế giới có rất nhiều khu du lịch kể cả các khu bảo tồn thiên nhiên có động vật hoang dã người ta cũng vẫn phát triển du lịch mà thu hút rất tốt và chính việc bảo tồn tốt thì đấy là tài nguyên du lịch.

Hai là Sơn Trà thực ra trong du lịch cả nước đóng góp rất nhỏ chỉ một vài phần nghìn, vì thế không ảnh hưởng lớn đến du lịch cả nước.

Phát triển du lịch Sơn Trà trước hết phục vụ kinh tế, xã hội Đà Nẵng, cho nên cần phải có sự thống nhất của cấp ủy, chính quyền Đà Nẵng và phải được sự đồng thuận của nhân dân Đà Nẵng", ông Đam cho biết.

Trên tinh thần ấy, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng phải làm việc với Hiệp hội du lịch Đà Nẵng bàn tất cả các khía cạnh của vấn đề để đi đến một sự đồng thuận nhằm có một quy hoạch tốt để phát triển Sơn Trà.

"Tinh thần của Chính phủ, của Thủ tướng Chính phủ, nếu Đà Nẵng sau khi rà soát lại tất cả các dự án làm việc với các nhà đầu tư, làm việc với hiệp hội mà thống nhất kiến nghị giảm quy mô đầu tư trên bán đảo Sơn Trà xuống, xuống mức nào Chính phủ cũng sẽ đồng ý, miễn là dưới mức 1.600.

Nếu Đà Nẵng thống nhất với các hiệp hội giữ nguyên trạng thì Chính phủ cũng hoan nghênh.

Cao hơn nữa nếu Đà Nẵng và hiệp hội thấy rằng Sơn Trà chưa cần phát triển du lịch xin rút khỏi các khu du lịch quốc gia Chính phủ cũng đồng ý. Tinh thần chung của Chính phủ là phát triển nhưng phải đảm bảo bền vững", ông Đam cho hay.

Phó Thủ tướng cũng nêu ra băn khoăn của Đại biểu Quốc hội: Có phải Chính phủ phê duyệt 3 quy hoạch thì cứ cái sau cắt đi 1000ha rừng so với cái trước không, nếu đúng như vậy thì nguy hiểm quá. Sự thực là thế nào?

Phó Thủ tướng cho biết: "Sự thực tháng 1/2014 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt một quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học cả nước đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó có Sơn Trà thì có khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà có diện tích, nếu tôi nhớ không nhầm là 3.871 ha.

Sau đó 10 tháng, đến tháng 10/2014 cũng Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tiếp một quy hoạch là quy hoạch về rừng đặc dụng trên cả nước, trong đó rừng đăc dụng ở bán đảo Sơn Trà 2.591,1ha và tới tháng 11/2016 quy hoạch du lịch Sơn Trà cho tôi ký quy định diện tích khu du lịch Sơn Trà là 1.056 ha.

Con số 1.056 ha này không chỉ là 1.000 ha trở lên quy định bởi Luật du lịch mà đây là con số nằm trong bản đồ quy hoạch phát triển Đà Nẵng do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Vấn đề này do Bộ Xây dựng chủ trì thẩm định. Tôi phải lục cả tập hồ sơ ra, nằm trong bản đồ V19 của kèm theo quyết định đó. Ba con số này là 3 khái niệm hoàn toàn khác nhau. Một cái là diện tích khu bảo tồn, một cái là diện tích rừng đặc dụng, một cái là diện tích phạm vi quy hoạch khu du lịch.

Không phải Chính phủ cứ phê duyệt cái sau thì cắt đi 1.000 ha so với cái trước. Ngay trong 1.056 ha phạm vi quy hoạch của khu du lịch quốc gia này cũng vẫn có rừng đặc dụng và không phải 1.000 đấy để làm xây dựng hết.

Một trong những thông số rất quan trọng là số phòng lưu trú, với số phòng lưu trú là 1.600 phòng thì anh em chuyên môn báo cáo rằng diện tích để xây dựng chỉ khoảng một vài chục ha.

Chúng ta cần hiểu cho đúng vì nếu không nhân dân nhìn vào không hiểu tại sao Chính phủ một mặt nói là không đánh đổi môi trường, một mặt thì cứ cái sau lại cất đi của cái trước 1.000 ha thì hoàn toàn không đúng, đây là các khái niệm khác nhau chứ không phải như vậy.

Tôi rất muốn báo cáo với Quốc hội và qua đây để cử tri yên lòng, tức là những quy hoạch này được các bộ chuẩn bị và đến Thủ tướng ký, có rất nhiều điểm chúng ta cầu thị, tiếp thu và có những điểm căn bản thì cả hệ thống, bộ máy của chúng ta cũng đã làm rất trách nhiệm chứ không phải quá ẩu đến mức như một số lời suy đoán".