“Phớt lờ” Luật Doanh nghiệp?
Gần như đi ngược với hình dung trước đây của công luận, mới đây cổ đông lớn Lotte đã lên tiếng về cung cách điều hành của công ty Bibica và đặc biệt về hoạt động của HĐQT của công ty này. Theo đại diện của Lotte tại Việt Nam, trong thời gian vừa qua, Lotte với 2 người đại diện vốn phía Hàn Quốc có chân trong HĐQT và một Giám đốc tài chính có thể nói đã không được tham gia điều hành hoạt động Bibica.
Mọi đề xuất của 2 vị đại diện, một Chủ tịch HĐQT và một là Thành viên HĐQT đều bị phủ quyết và vô hiệu hoàn toàn. Do hai vị này đều ở Hàn Quốc, việc điều hành chính thức đều thuộc thẩm quyền của Ban Tổng Giám đốc. Vị Giám đốc Tài chính người Hàn gần như không có quyền được biết các thông tin như báo cáo tài chính, thu chi cho khoản nào... Nếu có “yêu cầu thì cũng bị từ chối”. Lotte bị cô lập và vô hiệu ngay trong công ty mà mà mình sở hữu vốn lớn nhất.
Chính những điều “trái khoáy” đó đã khiến phía Lotte phải đặt ra câu hỏi về quyền – nghĩa vụ - trách nhiệm trước hết của người đại diện vốn, của thành viên HĐQT và hoạt động của HĐQT Bibica – một HĐQT hàng nhiều năm qua không có nhiệm kỳ và các hoạt động bầu bán, bãi miễn thành viên “đều rất đáng ngạc nhiên” - vì trái quy định của Luật Doanh nghiệp.
Theo Điều 24- Điều lệ Bibica, nhiệm kỳ của HĐQT là 5 năm. “Mỗi thành viên HĐQT có nhiệm kỳ không quá 5 năm và có thể được bầu lại với số nhiệm kỳ không hạn chế”. Ngoài ra, mỗi năm Bibica cũng đặt mục tiêu ít nhất phải có một đến 2 thành viên được bầu mới hoặc bầu lại vào mỗi kỳ ĐHCĐTN. Nhưng thực tế Bibica nhiều năm qua đã không làm theo quy định của Điều lệ của chính mình lẫn Luật doanh nghiệp. Dựa trên quy định nội bộ là mỗi năm bầu lại hoặc bầu mới 1-2 thành viên HĐQT theo kỳ Đại hội cổ đông (ĐHCĐ), HĐQT của Bibica cứ thế kéo dài nhiệm kỳ theo hình thức thay người… cuốn chiếu, phi bãi miễn, phi thời gian.
Thay mới như thế nào?
Một nguồn tin của Pháp luật Tp HCM cho biết tại thời điểm hiện nay phía đại diện nhóm cổ đông trong nước hướng đến chuyện Bibica tiếp tục duy trì HĐQT và chỉ bầu 1 - 2 thành viên mới theo kỳ đại hội. Vì vậy đề xuất của Lotte muốn bầu mới HĐQT đã bị “bác”. Nhưng rõ ràng không thể vì bất cứ lý do gì mà Bibica nói chung được tiếp tục phớt lờ Luật DN, coi nhẹ lá phiếu và quyền được biểu quyết cử ra một HĐQT đại diện vốn chủ sở hữu của các cổ đông, vi phạm tinh thần “thượng tôn pháp luật”.
Luật sư Nguyễn Đức Minh thuộc một hãng luật Quốc tế tại Tp HCM cho rằng, “Theo Luật quy định, nhiệm kỳ của thành viên HĐQT, nếu được bầu mới hoặc bầu lại chính là nhiệm kỳ còn lại của HĐQT đó. Vì vậy, cho dù Bibica luôn có 1 - 2 thành viên HĐQT mới được bầu bổ sung theo mỗi kỳ, thì cũng không vì thế mà Bibica có thể duy trì nguyên HĐQT đang kéo dài nhiệm kỳ. Bibica phải phải thực hiện miễn nhiệm toàn bộ thành viên HĐQT để tiến hành bầu HĐQT mới với thời hạn 5 năm theo quy định.” Nhất là Bibica không có quyền tiếp tục nhập nhằng giữa chuyện bầu lại một, hai thành viên HĐQT mới và xem đó như là bầu lại HĐQT.
Ý kiến này cũng được phản ánh trong nhận xét của luật sư Lê Minh Toàn, công ty luật Lê Minh (nguồn ĐTCK), “Căn cứ vào các quy định tại Điều lệ của BIBICA thông qua năm 1999 và qua 6 lần sửa đổi, thì dường như HĐQT của công ty này không có nhiệm kỳ 5 năm như quy định, hay nói khác đi là nó không chỉ rõ thời điểm bắt đầu và kết thúc, mà là sự kế thừa liên tục. Như vậy, Lotte không phải không có lý khi cho rằng, nên xác định nhiệm kỳ của HĐQT bắt đầu từ năm 2013 này và HĐQT cũ nên miễn nhiệm toàn bộ để bầu mới.”
Như vậy căn cứ theo các quy định pháp lý như vậy thì có vẻ đề xuất bãi nhiệm HĐQT cũ và bầu HĐQT mới trong ĐHCĐ ngày 28.10 tới đây của Lotte, không phải không có lý.
Ông Dominic Scriven – TGĐ Dragon Capital và Ông Terry Mahony – Phó Chủ tịch Vina Capital, 2 quỹ đầu tư lớn tại VN đã nhận xét về tình hình quản trị DN tại một Diễn đàn Đầu tư năm 2013, rằng “mặc dù về cơ bản các quy định pháp luật liên quan đến công bố thông tin, quản trị công ty đã được ban hành nhưng trên thực tế nhiều công ty vẫn cố tình không tuân thủ các quy định này, gây khó khăn cho nhà đầu tư.”
Vì vậy ĐHCĐ lần này của Bibica cũng phải xác định rõ nhiệm kỳ bắt đầu của HĐQT Bibica để tránh việc các bên tranh cãi liên quan đến nhiệm kỳ hiện nay. Bởi lẽ, Điều lệ hiện nay tại Bibica đã quá cũ, trong khi hiện nay, đa số các DN niêm yết đã sửa đổi lại Điều lệ theo quy định năm 2012. Và dù phía cổ đông Việt hay nước ngoài, việc đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư và điều hành minh bạch là điều quan trọng nhất khi bước chân vào sân chơi hội nhập.
Gần như đi ngược với hình dung trước đây của công luận, mới đây cổ đông lớn Lotte đã lên tiếng về cung cách điều hành của công ty Bibica và đặc biệt về hoạt động của HĐQT của công ty này. Theo đại diện của Lotte tại Việt Nam, trong thời gian vừa qua, Lotte với 2 người đại diện vốn phía Hàn Quốc có chân trong HĐQT và một Giám đốc tài chính có thể nói đã không được tham gia điều hành hoạt động Bibica.
 |
| Bibica đang bị kẹt giữa hai "thế lực lớn" Lotte và SSI |
Mọi đề xuất của 2 vị đại diện, một Chủ tịch HĐQT và một là Thành viên HĐQT đều bị phủ quyết và vô hiệu hoàn toàn. Do hai vị này đều ở Hàn Quốc, việc điều hành chính thức đều thuộc thẩm quyền của Ban Tổng Giám đốc. Vị Giám đốc Tài chính người Hàn gần như không có quyền được biết các thông tin như báo cáo tài chính, thu chi cho khoản nào... Nếu có “yêu cầu thì cũng bị từ chối”. Lotte bị cô lập và vô hiệu ngay trong công ty mà mà mình sở hữu vốn lớn nhất.
Chính những điều “trái khoáy” đó đã khiến phía Lotte phải đặt ra câu hỏi về quyền – nghĩa vụ - trách nhiệm trước hết của người đại diện vốn, của thành viên HĐQT và hoạt động của HĐQT Bibica – một HĐQT hàng nhiều năm qua không có nhiệm kỳ và các hoạt động bầu bán, bãi miễn thành viên “đều rất đáng ngạc nhiên” - vì trái quy định của Luật Doanh nghiệp.
Theo Điều 24- Điều lệ Bibica, nhiệm kỳ của HĐQT là 5 năm. “Mỗi thành viên HĐQT có nhiệm kỳ không quá 5 năm và có thể được bầu lại với số nhiệm kỳ không hạn chế”. Ngoài ra, mỗi năm Bibica cũng đặt mục tiêu ít nhất phải có một đến 2 thành viên được bầu mới hoặc bầu lại vào mỗi kỳ ĐHCĐTN. Nhưng thực tế Bibica nhiều năm qua đã không làm theo quy định của Điều lệ của chính mình lẫn Luật doanh nghiệp. Dựa trên quy định nội bộ là mỗi năm bầu lại hoặc bầu mới 1-2 thành viên HĐQT theo kỳ Đại hội cổ đông (ĐHCĐ), HĐQT của Bibica cứ thế kéo dài nhiệm kỳ theo hình thức thay người… cuốn chiếu, phi bãi miễn, phi thời gian.
Thay mới như thế nào?
Một nguồn tin của Pháp luật Tp HCM cho biết tại thời điểm hiện nay phía đại diện nhóm cổ đông trong nước hướng đến chuyện Bibica tiếp tục duy trì HĐQT và chỉ bầu 1 - 2 thành viên mới theo kỳ đại hội. Vì vậy đề xuất của Lotte muốn bầu mới HĐQT đã bị “bác”. Nhưng rõ ràng không thể vì bất cứ lý do gì mà Bibica nói chung được tiếp tục phớt lờ Luật DN, coi nhẹ lá phiếu và quyền được biểu quyết cử ra một HĐQT đại diện vốn chủ sở hữu của các cổ đông, vi phạm tinh thần “thượng tôn pháp luật”.
Luật sư Nguyễn Đức Minh thuộc một hãng luật Quốc tế tại Tp HCM cho rằng, “Theo Luật quy định, nhiệm kỳ của thành viên HĐQT, nếu được bầu mới hoặc bầu lại chính là nhiệm kỳ còn lại của HĐQT đó. Vì vậy, cho dù Bibica luôn có 1 - 2 thành viên HĐQT mới được bầu bổ sung theo mỗi kỳ, thì cũng không vì thế mà Bibica có thể duy trì nguyên HĐQT đang kéo dài nhiệm kỳ. Bibica phải phải thực hiện miễn nhiệm toàn bộ thành viên HĐQT để tiến hành bầu HĐQT mới với thời hạn 5 năm theo quy định.” Nhất là Bibica không có quyền tiếp tục nhập nhằng giữa chuyện bầu lại một, hai thành viên HĐQT mới và xem đó như là bầu lại HĐQT.
Ý kiến này cũng được phản ánh trong nhận xét của luật sư Lê Minh Toàn, công ty luật Lê Minh (nguồn ĐTCK), “Căn cứ vào các quy định tại Điều lệ của BIBICA thông qua năm 1999 và qua 6 lần sửa đổi, thì dường như HĐQT của công ty này không có nhiệm kỳ 5 năm như quy định, hay nói khác đi là nó không chỉ rõ thời điểm bắt đầu và kết thúc, mà là sự kế thừa liên tục. Như vậy, Lotte không phải không có lý khi cho rằng, nên xác định nhiệm kỳ của HĐQT bắt đầu từ năm 2013 này và HĐQT cũ nên miễn nhiệm toàn bộ để bầu mới.”
Như vậy căn cứ theo các quy định pháp lý như vậy thì có vẻ đề xuất bãi nhiệm HĐQT cũ và bầu HĐQT mới trong ĐHCĐ ngày 28.10 tới đây của Lotte, không phải không có lý.
Ông Dominic Scriven – TGĐ Dragon Capital và Ông Terry Mahony – Phó Chủ tịch Vina Capital, 2 quỹ đầu tư lớn tại VN đã nhận xét về tình hình quản trị DN tại một Diễn đàn Đầu tư năm 2013, rằng “mặc dù về cơ bản các quy định pháp luật liên quan đến công bố thông tin, quản trị công ty đã được ban hành nhưng trên thực tế nhiều công ty vẫn cố tình không tuân thủ các quy định này, gây khó khăn cho nhà đầu tư.”
Vì vậy ĐHCĐ lần này của Bibica cũng phải xác định rõ nhiệm kỳ bắt đầu của HĐQT Bibica để tránh việc các bên tranh cãi liên quan đến nhiệm kỳ hiện nay. Bởi lẽ, Điều lệ hiện nay tại Bibica đã quá cũ, trong khi hiện nay, đa số các DN niêm yết đã sửa đổi lại Điều lệ theo quy định năm 2012. Và dù phía cổ đông Việt hay nước ngoài, việc đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư và điều hành minh bạch là điều quan trọng nhất khi bước chân vào sân chơi hội nhập.
Yến Hoàng
