Thời gian qua, không ít những kỳ thi khoa học, kỹ thuật cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông bị bàn tán, dị nghị bởi tính thực chất của các kỳ thi.
Trong khi có rất nhiều chuyên gia đánh giá mức độ đóng góp thực chất của học sinh trong các đề tài, thậm chí, có nhiều ý kiến về việc mua một đề tài khoa học kỹ thuật mang đi thi không hề khó khó khăn.
Không rõ từ bao giờ trên mạng xã hội đã hình thành những "chợ" mua bán đề tài khoa học kỹ thuật để các em học sinh đi thi.
Nhằm tìm hiểu thực trạng về 'thị trường' mua bán đề tài khoa học kỹ thuật, trong vai một giáo viên muốn mua đề tài để dự thi, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã tìm hiểu nhiều hội nhóm trên mạng xã hội.
Việc tìm kiếm những hội nhóm này không hề khó khăn bởi người dùng chỉ cần gõ “sáng tạo khoa học kỹ thuật” ở trên thanh công cụ tìm kiếm của mạng xã hội là có thể thấy rất nhiều kết quả hiện ra là các group có cái tên chung là hỗ trợ hay câu lạc bộ khoa học kỹ thuật.
Tại một nhóm trên mạng xã hội Facebook có tên: “Hỗ trợ Học sinh Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật” với hơn 5.000 và group “Sáng tạo khoa học kỹ thuật với hơn 13 nghìn thành viên tham gia để chế độ công khai.
 |
Nhóm công khai trên mạng xã hội về Khoa học kỹ thuật có đến 13,200 thành viên tham gia. Ảnh chụp màn hình. |
Tuy có tên là “Hỗ trợ Học sinh Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật”, nhưng thực chất đa số những thông tin trên nhóm này là nơi để mua bán các đề tài khoa học kỹ thuật.
Khi phóng viên với vai giáo viên hỏi có nhu cầu muốn mua đề tài thi sáng tạo Khoa học Kỹ thuật thì có rất nhiều lượt bình luận và nhắn tin trực tiếp có ý muốn bán đề tài.
Ngay khi phóng viên cho đăng dòng trạng thái ngỏ ý muốn mua đề tài khoa học dự thi, tài khoản có tên N. N đã chủ động nhắn tin hỏi: “Ở cấp trung học hay thpt bạn nhỉ?”
Ngay sau đó là đủ loại đề tài có thể biến học sinh thành 'thần đồng' như được chào bán như "Xe thông minh hỗ trợ phòng chống dịch bệnh", "Thiết bị phát thanh từ xa", "Nghiên cứu về lợi ích và công dụng của cây lưỡi hổ"...
Có những đề tài đã từng được giải cấp tỉnh như xe hỗ trợ thông minh phòng chống dịch bệnh được giải tư cuộc thi sáng tạo Khoa học Kỹ thuật cấp tỉnh của tỉnh Nghệ An cũng được giao bán.
Theo thông tin phóng viên tìm hiểu, người đứng tên giải là em học sinh N.B.N và N.H.P của trường Trung học cơ sở Thanh Đức (huyện Thanh Chương - tỉnh Nghệ An).
Sau khi trao đổi thì chính tài khoản N. N. Khẳng định mình là chủ nhân của sản phẩm đoạt giải Tư trên.
Khi được phóng viên hỏi: “Em không sợ đề tài bị lộ sao?” Thì nhận được câu trả lời: “Giải Nhất, Nhì mới sợ chứ giải Tư không sao ạ.”
Giá cả rao bán cho những đề tài này từ 500 nghìn/ 1 đề tài, tùy vào từng giải.
 |
Một đề tài được giới thiệu chi tiết cho phóng viên. Ảnh chụp màn hình |
Người bán còn cam kết sẽ không bị phát hiện ra: “thi tỉnh thì sợ chứ thi huyện thì không sợ đâu. Với lại các tỉnh khác nhau cộng với những đề tài nào đã bán rồi sẽ bị loại ra", tài khoản này khẳng định.
Còn tài khoản có tên Huỳnh Trọng Khải có bài đăng: “Xin phép admin. Chào quý thầy cô. Nhóm mình vừa hoàn thành đề tài Khoa học xã hội hành vi cực hay, đạt giải KK (khuyến khích) cấp tỉnh. Thầy cô thật sự cần thì nhắn cho mình. Mổi tỉnh share (chia sẻ) 1 thầy cô sẽ không trùng nhau.”
Khi phóng viên nhắn tin trực tiếp hỏi không yêu cầu về đề tài thì facebook này sẵn sàng cung cấp được hết với giá 200k/ 1 đề tài.
Còn tài khoản có tên Lê Trường lại yêu cầu với mức giá cao hơn và nói từ giải Ba trở lên thì mức giá dao động từ 1.750.000 đến 3.500.000 đồng.
Đề tài được rao bán có tên “Đo chất lượng không khí (nồng độ bụi, nồng độ CO2, nồng độ TV02) kèm làm sạch không khí bằng ion âm và tia UV”. Đề tài được facebook này quảng cáo là đã được giải Nhất của tỉnh Đăk lăk kèm với một đoạn chat đảm bảo.
Cách thức giao dịch của những cuộc mua bán này cũng khá dễ dàng. Người mua sẽ thanh toán trước 30%, trong quá trình làm sẽ báo cáo tiến độ.
Người bán cam kết trong khoảng 2 ngày là xong và khi nhận được hàng sẽ thanh toán phần còn lại. Khi nhận sẽ được sản phẩm, code và sơ đồ đấu nối.
 |
Thuyết minh về đề tài vô cùng đầy đủ. Ảnh chụp màn hình |
Không chỉ cần mua có nhu cầu, người bán cũng vô cùng đa dạng trên "chợ" này. Đơn cử như chủ tài khoản Facebook có tên Nguyễn Ngọc Thư "rao": “Mình có đề tài giải nhì và khuyến khích tỉnh muốn chuyển giao tài liệu đầy đủ, hỗ trợ A-Z.”
Ngay lập tức, phía dưới mục bình luận có hàng chục bình luận hỏi giá, yêu cầu được ib (nhắn tin riêng).
Tài khoản có tên Kim Trâm Hồ đăng bài với nội dung: “Mình có rất nhiều đề tài khoa học hành vi mới, chưa thi, đã thi có giải bạn nào cần tham khảo thì hãy liên hệ” kèm với một bức ảnh là giấy khen với thành tích là giải ba của cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh học sinh trung học, năm học 2021 -2022 của Sở Giáo dục và Đào tạo của một tỉnh Tây Nguyên.
Bên dưới là hàng chục bình luận để lại email để mong được gửi bài tham khảo.
 |
Chủ nhân của tài khoản khẳng định mình đã đạt giải, nay đem bán. Ảnh: chụp màn hình |
Trên những hội nhóm này không thiếu những bài đăng từ những người có nhu cầu mua và bán tạo nên sự những cuộc mua bán, trao đổi nhộn nhịp.
Trong này, tất cả các lĩnh vực như Khoa học xã hội và hành vi, hệ thống Nhúng, Kỹ thuật môi trường, … đều đáp ứng được hết.
Về thực chất, cuộc thi Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật ở học sinh “nhằm khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học; sáng tạo kĩ thuật, công nghệ và vận dụng kiến thức của các môn học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn; góp phần đổi mới hình thức tổ chức dạy học gắn với phát triển văn hóa đọc;thúc đẩy giáo viên tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; nâng cao chất lượng dạy học trong các cơ sở giáo dục trung học; khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, cơ sở nghiên cứu, các tổ chức và cá nhân hỗ trợ hoạt động nghiên cứu nghiên cứu khoa học của học sinh trung học.”(Bộ Giáo dục – Đào tạo).
Với những gì đang diễn ra trong những hội nhóm này liệu có bao nhiêu sản phẩm được trao đổi mua bán ở trong “chợ” này được đưa đi thi ở các cuộc thi cấp huyện, cấp tỉnh, cấp quốc gia và có thể đạt giải?
(Còn tiếp)
