 |
| Học giả Philippines Banlaoi trong một cuộc trả lời phỏng vấn truyền hình. |
Rappler ngày 9/5 đưa tin, theo dõi vụ việc Trung Quốc ngang nhiên kéo giàn khoan cỡ lớn HD 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, ông Rommel Banlaoi, Phó chủ tịch Hiệp hội nghiên cứu Trung Quốc (PASS), Giám đốc trung tâm nghiên cứu An ninh tình báo quốc gia (CINSS) bình luận, nếu Trung Quốc không xuống thang ở Biển Đông có thể gây tổn hại tới quan hệ Việt - Trung và sẽ đẩy Việt Nam vào chỗ phải khởi kiện Bắc Kinh ra tòa án quốc tế.
Học giả Rommel Banlaoi cho rằng, căng thẳng leo thang trên Biển Đông sau sự cố HD 981 định cắm chân ở khu vực phía Tây Nam quần đảo Hoàng Sa có thể dẫn đến nguy cơ xung đột quân sự giữa 2 bên. Tình huống này là điều tất cả các quốc gia ven Biển Đông đều không mong muốn.
Tuy nhiên, Trung Quốc và Việt Nam đã từng có giao tranh tại quần đảo Hoàng Sa năm 1974 (thực tế là Trung Quốc cất quân đánh chiếm bất hợp pháp phần còn lại phía Tây quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam), nhưng Việt Nam chưa và không bao giờ từ bỏ tuyên bố chủ quyền với Hoàng Sa.
Trong thực tế, Việt Nam đã tham gia vào các cuộc đàm phán trực tiếp để giải quyết tranh chấp lãnh thổ một cách hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, ông Banlaoi nhấn mạnh.
Kể từ khi Trung Quốc bắt đầu kéo giàn khoan HD 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Việt Nam đã tiến hành 6 cuộc họp song phương với Trung Quốc ở các cấp độ khác nhau, kể cả ở Hà Nội và Bắc Kinh, nhưng Trung Quốc vẫn không chịu xuống thang.
 |
| Chiều 7/5 Bộ Ngoại giao Việt Nam đã tổ chức cuộc họp báo quốc tế lên án các hành động vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế của Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Ảnh: Mạnh Nguyễn. |
Rommel Banlaoi bình luận, không có gì nghi ngờ rằng sự cố HD 981 đang hủy hoại sự tin tưởng chiến lược giữa 2 bên, vì vậy bắt buộc Trung Quốc và cả Việt Nam phải xây dựng lại lòng tin chiến lược của mình nếu hai bên muốn duy trì quan hệ chính trị tốt đẹp.
Nếu không, theo học giả Philippines, sự suy thoái của quan hệ Việt - Trung sẽ đẩy Việt Nam tới chỗ phải lựa chọn giải pháp pháp lý quốc tế giống như Philippines đã làm. Việt Nam có thể cùng với Philippines khởi kiện Trung Quốc, hoặc khởi kiện độc lập.
Và nếu Trung Quốc tiếp tục các hoạt động hiện tại của họ ở Hoàng Sa sẽ thúc đẩy các nước quan trọng trong khối Đông Nam Á đoàn kết lại trong việc thúc đẩy tiến trình đàm phán, ký kết COC, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc cũng đang nhăm nhe chiếm bãi cạn James cách bờ biển Malaysia 80 km và lấn sang cả khu vực quần đảo Natuna của Indonesia.
