Dự thảo đề án tập trung vào việc hạn chế phương tiện cá nhân tham gia giao thông tại 5 đô thị lớn trên cả nước, gồm: Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng và Cần Thơ. Đồng thời, đưa ra các cơ chế, chính sách thúc đẩy sự phát triển của vận tải hành khách công cộng.
Một trong những nội dung chính được đề cập là đến năm 2016, một số biện pháp cấp thiết sẽ được đưa ra áp dụng tại các thành phố lớn: tăng phí trông giữ xe, tăng chế tài xử phạt, quy hoạch giao thông tĩnh, cấm dừng đỗ xe trên một số tuyến đường, cấm một số loại xe con, xe khách, xe tải trên một số trục chính, đường hướng tâm trong thành phố... để hạn chế xe cá nhân, chống ùn tắc.
Tham gia ý kiến tại cuộc họp, Đại tá Trần Thùy, Phó Giám đốc Công an Hà Nội, bày tỏ quan điểm nhất trí với đề án của Chính phủ về việc đến năm 2013 – 2014, phải thực hiện việc hạn chế các phương tiện cá nhân tại các đô thị lớn; Tất cả các phương tiện phải được kiểm định, hạn chế các phương tiện tự chế; Cần có quy định với không gian đi bộ ở trung tâm các thành phố lớn, quy định những phương tiện phục vụ trong khu vực đó.
Góp ý cho dự thảo đề án của Chính phủ, ông Nguyễn Xuân Tân, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội đề nghị, nên bỏ nội dung: "Tại khu vực nội đô các thành phố lớn, điều kiện để sở hữu ôtô con là phải chứng minh được có chỗ đỗ xe" bởi biện pháp này đã đưa vào triển khai nhưng không khả thi.
Vẫn theo ông Phó Giám đốc này, "Để đăng ký phương tiện cá nhân đối với người không có hộ khẩu tại các thành phố lớn là phải có thời gian sinh sống ít nhất 5 năm trở lên" là không khả thi cho nên trong dự thảo đề án cũng cần phải bỏ quy định này, bởi người dân có thể sử dụng xe đăng ký ngoại tỉnh và hoạt động trên địa bàn thành phố khác.
Để thúc đẩy sự phát triển của phương tiện vận tải hành khách công cộng xe buýt, phía Sở Giao thông vận tải đề nghị, trong dự thảo đề án của Chính phủ đối với vấn đề phát triển kết cấu hạ tầng vận tải công cộng cần bổ sung việc xây dựng hệ thống làn đường dành riêng cho xe buýt, hệ thống điểm trung chuyển hiện đại, có tính kết nối giữa các loại hình vận tải hành khách công cộng. xe buýt, tầu điện trên cao, đường sắt, đường hàng không… nhằm nâng cao chất lượng phục vụ và giảm nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân.
Còn theo quan điểm của ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng Ban Pháp chế Hội đồng Nhân dân Hà Nội, đề án phải đưa ra cơ chế thực hiện; tiếp đó là phải ưu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành, tự động hóa tín hiệu giao thông; Xây dựng lộ trình, hạ tầng phát triển đến đâu, hạn chế phương tiện cá nhân đến đó. Theo ông Trưởng Ban Pháp chế, nếu hạn chế xe cá nhân, các thành phố chỉ có thể hạn chế được bằng chính sách thuế chứ không thể hạn chế bằng quản lý.
Các thành phố chỉ có thể hạn chế xe cá nhân bằng chính sách thuế thay vì quản lý (Ảnh minh họa).
“Chúng ta không thể cấm người dân mua 3-5 ôtô nhưng việc có được lưu hành trong nội đô hay không là do quy định của thành phố. Vấn đề này, Hà Nội đã bị vấp 1 lần và đã bị phanh lại”, ông Nam cho biết.
Theo ông Nam, nên áp thuế và phí tăng lên để hạn chế phương tiện. Áp phí phương tiện vào khu vực trung tâm và phí vào trung tâm theo giờ cao điểm, tăng phí dịch vụ và giá dịch vụ trông giữ xe. Cấm tuyệt đối sử dụng vỉa hè để trông giữ xe và thu phí. Đồng thời, thành phố nên cân nhắc, cấm xe máy trong khu vực vành đai 1 và vành đai 2.
“Chính phủ có thể giao cho Hội đồng Nhân dân lấy ý kiến nhân dân về đề án. Có đề án, lộ trình, công bố cho người dân biết để chủ động trong việc thực hiện”, ông Nam nói.
Đồng tình quan điểm trên, ông Lê Văn Dục, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cũng cho rằng, nên hạn chế phương tiện cá nhân bằng biện pháp tăng thuế, phí, đặc biệt tăng phí chuyển nhượng, thuế tiêu thụ đặc biệt cao sẽ hạn chế được ôtô con.
Ông Phó Giám đốc Sở Xây dựng cũng cho rằng, với xe máy, đến năm 2016 cần hạn chế từ vành đai 2 trở vào.
Phát biểu tại cuộc họp, ông Nguyễn Văn Khôi, Phó Chủ tịch UBND Hà Nội nhấn mạnh, đề án cần đưa ra cơ chế chính sách ưu tiên phát triển hạ tầng, vận tải công cộng trước, sau đó mới hạn chế phương tiên cá nhân. Đề án cũng cần làm rõ các giải pháp trực tiếp như phí vào thành phố trung tâm vào giờ cao điểm, tập trung vốn giải pháp phát triển vận tải công cộng.
Phó Chủ tịch UBND Hà Nội cũng chỉ đạo các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội cần xây dựng ngay đề án thu phí phương tiện cá nhân vào trung tâm, thu phí vào giờ cao điểm, quy chế quản các hoạt động taxi trên địa bàn; đề xuất cấm phương tiện cá nhân tại một số tuyến đường để hạn chế phương tiện cá nhân trên một số tuyến trong giai đoạn 2012 -2015 và năm 2015 2016 sẽ cấm theo vùng.