Năm nay, theo thống kê kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, điểm trung bình môn Toán là 6,45. Đáng chú ý, nếu năm 2023 có 12 điểm 10 môn Toán thì năm nay lại không thí sinh nào đạt điểm tuyệt đối với môn thi này.
Không dễ để được điểm 10 môn Toán
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Vũ Hữu Viên, Tổ trưởng tổ Toán, Trường Trung học phổ thông Chuyên Lê Quý Đôn, Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng: "Bên cạnh năng lực học tập của học sinh thì đề thi cũng tác động rất lớn đến kết quả thi của các em.
Tôi nghĩ, câu khó không nhất thiết phải đòi hỏi tính toán phức tạp mà việc này chỉ nên là bổ trợ, quan trọng là cách tư duy. Đề thi năm nay có một số câu tuy không quá đánh đố nhưng khá "lằng nhằng" để đi đến lời giải. Ví dụ như câu liên quan đến số phức là câu 45 của mã đề 113.
Câu hỏi này có thể gây khó, hoang mang cho đa số học sinh vì cách phát biểu đề dàn trải, bản chất toán học không được thể hiện rõ, lầm tưởng đề đòi hỏi kỹ năng nâng cao mặc dù để giải quyết cũng chỉ cần những kỹ năng cơ bản".
Theo thầy Viên, một số người cho rằng vì thi theo hình thức trắc nghiệm nên học sinh dễ nảy sinh tâm lý chủ quan dẫn đến việc không được trọn vẹn điểm nhưng thực tế cách thức thi này có lại tăng cơ hội được điểm cao cho các thí sinh. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc không có điểm 10 môn Toán vẫn đến từ phía đề thi.
Thầy Đoàn Trí Dũng, giáo viên môn Toán, Trung tâm Bồi dưỡng Văn hóa Trí Anh, Hà Nội chia sẻ: "Đề thi năm 2024 có 8 câu hỏi ở mức độ khó với đa số thí sinh. Vì vậy để có thể đạt được điểm 9 môn Toán học sinh cần phải làm được tối thiểu 3/8 câu hỏi này.
Do đó đòi hỏi thí sinh cần phải có khả năng biến đổi và tính toán tốt và tốc độ nhanh nhưng vẫn chính xác mới có thể đạt số điểm cao. Vì vậy rất ít thí sinh có thể làm được trọn vẹn đề 2024.
Điểm trung bình của năm 2024 (6,45) có thể coi là tương đương với năm 2023 (6,25) (chênh 0,2 điểm = 1 câu trắc nghiệm). Về số thí sinh đạt điểm 0 tăng 2 đến 14, theo tôi con số này chưa thể phản ánh điều gì đáng lo ngại"
Cô Phạm Thị Thu Hương, giáo viên môn Toán, Trường Trung học phổ thông Hùng Vương, Phú Thọ cho rằng: "Năm nay, môn Toán không có điểm 10 là điều không gây bất ngờ vì đề thi khó. Từ câu 39 trở đi mức độ đề đều có thể đánh giá ở mức vận dụng cao, học sinh phải vận dụng triệt để khả năng tính toán, tư duy.
Phần vận dụng phải có 5 - 6 câu nhưng năm nay đều ở mức vận dụng cao trong khi vận dụng cao chỉ nên có 4 - 5 câu. Với số lượng câu vận dụng cao như trên, học sinh không dễ để giải quyết tất cả trong khoảng thời gian 90 phút.
Còn việc thi theo hình thức trắc nghiệm với tôi, có nhiều ưu việt. Nó giúp học sinh dễ được điểm mức độ trung bình hơn, tránh điểm liệt. Các em cũng sẽ không bị mất nhiều điểm nếu lỡ nhầm ở một câu cùng lắm là mất 0,5 điểm trong khi nếu với dạng tự luận có khi mất đến 2 điểm.
Ngoài ra, vì đề có nhiều câu hỏi nên quét được đa dạng nội dung, tránh việc học tủ một số dạng như tự luận.
Việc làm đề trắc nghiệm còn tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện các kỹ năng cần thiết cho một người lao động sau này như sử dụng máy tính, phương pháp loại trừ, thử nghiệm. Cuối cùng các thầy cô chấm bài đỡ vất vả vì đã có các phần mềm hỗ trợ".
Trường đại học quan tâm đến chuẩn đầu ra ở cấp phổ thông
Nhiều người đánh giá, đề thi môn Toán năm nay không dễ để giải quyết. Vậy việc học khó, thi khó liệu có cần thiết. Điều quan trọng hơn là gì?
Nói về vấn đề trên, Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Thiên Phúc, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: "So với vấn đề có nhất thiết phải học khó, thi khó hay không, tôi quan tâm nhiều hơn đến việc chuẩn đầu ra ở cấp phổ thông có đáp ứng chuẩn đầu vào ở bậc đại học?
Không chỉ riêng với những ngành kỹ thuật, kể cả phi kỹ thuật thì việc chuẩn đầu ra của cấp học dưới tương thích với chuẩn đầu vào của cấp học trên cũng đều cần thiết. Khi đó, các em sẽ sử dụng kiến thức đã tiếp thu ở cấp học dưới cho cấp học trên được tốt hơn.
Với Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, môn Toán trong tổ hợp xét tuyển là vô cùng quan trọng. Kiến thức môn Toán được học ở trường phổ thông sẽ là nền tảng để sinh viên hoàn thành các ngành học liên quan đến kỹ thuật của trường.
Khi điểm môn Toán thấp, một thành phần thay đổi thì tổng điểm cũng có những biến động. Tuy nhiên, đây là kỳ thi chung cho tất cả học sinh trên cả nước nên mức độ khó, dễ là như nhau với toàn bộ thí sinh.
Bởi vậy, điều này không ảnh hưởng lớn đến vấn đề tuyển sinh, vẫn đảm bảo được sự công bằng”.
Thầy Đoàn Trí Dũng nêu quan điểm: "Ở cấp trung học phổ thông, học sinh cần nắm được kiến thức nền tảng và căn bản của môn Toán. Những câu vận dụng cao sẽ phù hợp trong việc giúp học sinh rèn luyện kỹ năng lập luận, phân tích toán học.
Khi học đại học, những kỹ năng tư duy và lập luận đó sẽ giúp các em thành công và tạo bước đột phá trong ngành nghề của mình.
Ví dụ, như theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, ở môn Toán lớp 12 không còn sự xuất hiện của chương Khối tròn xoay và chương Số phức thay vào đó là Xác suất có điều kiện.
Đây là một chủ đề hữu ích cho chương trình đại học, có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực đời sống như Kinh tế, Y học,… Qua đó, học sinh sẽ hiểu được tầm quan trọng của việc thống kê, phân tích các dữ liệu và xác suất của các biến cố cần đưa ra.
Bên cạnh đó, sách chuyên đề cũng rất nhiều chủ đề hay với tính thực tiễn rất cao như Ứng dụng trong các bài toán tối ưu, bài toán tài chính phù hợp với giáo dục định hướng nghề nghiệp.
Đề thi theo chương trình mới có nhiều ưu điểm
Bước sang năm 2025, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ bám sát nội dung chương trình giáo dục 2018. Theo đó, Bộ giáo dục và Đào tạo cũng đã công bố đề thi minh họa, môn Toán tiếp tục được thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan trên giấy.
Thầy Viên chia sẻ: "Chương trình môn Toán theo định hướng mới đào sâu kỹ năng vận dụng, dùng toán học để giải quyết các mô hình trong đời sống, không quá đi sâu vào tính hàn lâm.
Đề minh họa của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những cải tiến khi đưa ra câu hỏi trắc nghiệm ở nhiều dạng, bám sát chương trình mới. Các thầy cô cũng có thể dự đoán xu hướng đề thi có những bài toán thực tế từ đó thay đổi cách dạy học.
Theo tôi, đề thi không nhất thiết là đòi hỏi tất cả kỹ năng quá phức tạp, chỉ cần nắm được tư duy, định hướng giải bài.
Ngoài ra, để kiểm tra năng lực của học sinh thì cách đặt câu hỏi cũng rất quan trọng, vừa cần đưa được dữ kiện để đánh giá kỹ năng của học trò vừa không quá rườm rà, câu chữ chuẩn toán học".
Cô Hương đánh giá: “Tôi thấy đề minh họa theo chương trình 2018 có nhiều ưu thế hơn. Vì đề tránh những bài khó không cần thiết, hàn lâm, tăng tính ứng dụng của toán với thực tế từ đó đánh giá chuẩn năng lực của học sinh.
Bên cạnh đó, những câu trả lời ngắn sẽ hạn chế học sinh khoanh bừa mà trúng. Mức độ vận dụng cao của kiểu đề cũ bị lược bỏ, tăng câu hỏi thực tế nên học sinh sẽ phải chịu khó tìm hiểu thực tế xung quanh”.
Còn thầy Dũng khẳng định: “Đề minh họa vẫn giữ các phương án trả lời trắc nghiệm lựa chọn đáp án đúng trong 4 đáp án theo thể thức quen thuộc. Bộ câu hỏi lựa chọn Đúng - Sai trong đó chỉ có 0,1 điểm nếu chỉ 1/4 ý đúng khiến thí sinh phải hết sức cẩn trọng khi đưa ra đáp án.
Nhóm các câu hỏi điền đáp số là nhóm các câu hỏi hay nhất. Thí sinh sẽ phải giải ra đáp số chính xác nhất mà không có các đáp án đi kèm để biết đúng hay sai.
Như vậy cấu trúc này sẽ đánh giá sát nhất năng lực của thí sinh và các trường hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông trong việc xét tuyển đại học”.
