 |
| Đô đốc Harry Harris, ảnh: EPA/SCMP. |
South China Morning Post ngày 18/9 đưa tin, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ, Đô đốc Harry Harris cho biết ngay trước thềm chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng, Mỹ nên thách thức yêu sách lãnh thổ Trung Quốc đưa ra ở Biển Đông bằng việc tuần tra bên trong 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo họ bồi lấp, xây dựng bất hợp pháp.
Trả lời trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện hôm Thứ Năm, tướng Harry Harris cho rằng, việc Trung Quốc xây dựng 3 đường băng và quân sự hóa hơn nữa ở Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam) gây ra mối lo ngại lớn về quân sự, tạo ra mối đe dọa cho tất cả các nước trong khu vực.
"Tôi tin rằng chúng ta nên diễn tập, thực hiện quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông gần với các đảo nhân tạo vốn không phải những hòn đảo", Đô đốc Harry Harris nói. Khi được hỏi điều này có nghĩa là bay qua, đi qua trong vòng 12 hải lý xung quanh đảo nhân tạo, ông trả lời đó là một trong những hoạt động Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương đang xem xét.
Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện John McCain đã chỉ trích gay gắt Nhà Trắng vì ngăn cản quân đội cho tàu chiến, máy bay qua lại xung quanh các đảo nhân tạo trong phạm vi 12 hải lý. Ông cho rằng đây là sai lầm nguy hiểm vì nó không khác gì mặc nhiền thừa nhận yêu sách vô lý, phi pháp của Trung Quốc.
Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ David Shear nói với ủy ban này rằng, hoạt động tuần tra như vậy đã không được thực hiện từ năm 2012, nhưng cũng nằm trong một loạt lựa chọn của Mỹ trong tương lai. Vấn đề Trung Quốc leo thang trên Biển Đông sẽ được đặt lên bàn nghị sự khi ông Tập Cận Bình đến Nhà Trắng.
Thượng nghị sĩ John McCain nói rằng, Trung Quốc vẫn chưa kéo vũ khí tiên tiến nhất ra các đảo nhân tạo. "Chúng tôi sẽ làm mọi thứ để ngăn chặn điều này. Đây là một nỗ lực lâu dài", ông McCain khẳng định. Đô đốc Harris cho biết, ngoài 3 đường băng 3000 mét, Trung Quốc cũng đang xây dựng các cảng nước sau có thể neo đậu tàu chiến lớn.
Sẽ có một hệ thống các trận địa tên lửa, đường băng, máy bay chiến đấu và hệ thống giám sát được cài đặt. Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương cho rằng Trung Quốc đang tạo ra cơ chế để kiểm soát Biển Đông trong bất kỳ kịch bản chiến tranh ngắn nào.
