Xã A Lưới 1 nằm ở khu vực miền núi, biên giới của thành phố Huế, nơi điều kiện phát triển kinh tế còn nhiều hạn chế, đời sống người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Với đặc thù là địa bàn có đông đồng bào dân tộc thiểu số, hoạt động sản xuất tại đây lâu nay vẫn mang tính truyền thống, quy mô nhỏ, manh mún, thiếu liên kết nên hiệu quả kinh tế chưa cao.
Trước thực tế đó, chính quyền địa phương xác định nông nghiệp là thế mạnh cần được khai thác theo hướng đổi mới mô hình, gắn sản xuất với tiêu thụ nhằm nâng cao thu nhập cho người dân. Từ chủ trương này, nhiều mô hình kinh tế đã được hình thành.
Theo chia sẻ của chính quyền xã A Lưới 1, anh Hoàng Thanh Hới là một trong những cá nhân sớm triển khai mô hình nông nghiệp kết hợp tiêu thụ nông sản, từng bước mang lại hiệu quả và tạo hướng đi mới cho sản xuất nông nghiệp tại địa phương.
Hành trình mở hướng sản xuất nông nghiệp gắn đầu ra cho nông sản
Là một trong số ít thanh niên tại địa phương có điều kiện theo học đại học, sau khi tốt nghiệp ngành Kinh tế, anh Hoàng Thanh Hới đã lựa chọn quay trở về quê hương A Lưới 1 để lập nghiệp, với mong muốn vận dụng kiến thức đã học nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, cải thiện sinh kế cho bà con.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, anh Hới cho biết A Lưới có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp với quỹ đất rộng, khí hậu phù hợp với các loại nông sản truyền thống như ngô, sắn. Tuy nhiên, do địa bàn chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số Pa Kô, trình độ dân trí còn hạn chế, nên sản xuất nông nghiệp lâu nay vẫn chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền thống, canh tác thủ công, manh mún, chưa tiếp cận được các phương thức sản xuất hàng hóa hiện đại.
Bên cạnh đó, người dân còn thiếu kiến thức về kỹ thuật canh tác, bảo quản sau thu hoạch cũng như kỹ năng kết nối sản phẩm với thị trường tiêu thụ, khiến giá trị nông sản thấp, thu nhập thiếu ổn định.
Xuất phát từ thực tế đó, ngay từ những năm còn là sinh viên, anh Hới đã ấp ủ mong muốn mang tri thức được học trở về phục vụ quê hương. Theo anh, chỉ khi nông nghiệp được tổ chức lại theo hướng hiệu quả, bền vững và gắn với thị trường thì đời sống của người dân địa phương mới có thể từng bước được cải thiện.
Năm 2011, sau khi trở về quê, anh Hới bắt đầu hiện thực hóa ý tưởng của mình bằng việc mạnh dạn đưa các giống cây trồng mới vào sản xuất, đồng thời đứng ra thu mua nông sản cho bà con, kết nối trực tiếp người nông dân với các nhà máy, xí nghiệp nhằm tạo đầu ra ổn định. Song song với đó, thông qua mô hình sản xuất nông nghiệp của gia đình, anh còn tạo việc làm cho lao động tại chỗ, trực tiếp hướng dẫn, truyền đạt kiến thức, kỹ thuật canh tác mới cho những người cùng làm việc, từ đó lan tỏa cách làm hiệu quả đến các hộ dân khác trong cộng đồng.
Theo anh Hoàng Thanh Hới, việc kết nối nông sản địa phương với thị trường bên ngoài không chỉ giúp giải quyết bài toán đầu ra mà quan trọng hơn là tạo ra sự thay đổi trong tư duy sản xuất của người nông dân. Khi sản phẩm được đưa ra thị trường, được so sánh, đánh giá về chất lượng, mẫu mã và giá cả, bà con dần nhận thức rõ hơn về khả năng cạnh tranh của nông sản địa phương, từ đó chủ động tìm kiếm giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm thay vì chỉ sản xuất theo thói quen cũ.
Cùng với đó, từ thực tế xã A Lưới 1 có điều kiện tự nhiên thuận lợi với đất đai màu mỡ, khí hậu phù hợp cho việc trồng các loại cây như ngô, khoai, sắn, anh Hới cũng chỉ ra những hệ lụy của việc lạm dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học trong thời gian dài khiến đất đai bị chai sạn, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản. Trước thực trạng này, anh đã tích cực tuyên truyền, vận động bà con giảm dần việc sử dụng hóa chất, chuyển sang tăng cường phân bón hữu cơ nhằm cải tạo đất, giữ độ màu mỡ tự nhiên, tạo nền tảng cho sản xuất nông nghiệp an toàn và bền vững.
Không chỉ mang lại hiệu quả về sản xuất, mô hình nông nghiệp gắn với tiêu thụ nông sản do anh Hới triển khai còn góp phần tạo thêm việc làm cho người dân địa phương. Hiện nay, mô hình đang sử dụng thường xuyên ba lao động tại chỗ cùng nhiều lao động thời vụ theo từng giai đoạn sản xuất.
So với thời điểm trước năm 2011, theo đánh giá của anh Hới, sản xuất nông nghiệp tại xã A Lưới 1 đã có nhiều chuyển biến tích cực khi người nông dân từng bước biết cách bón phân hợp lý, thu hoạch đúng kỹ thuật, chú trọng hơn đến khâu bảo quản sau thu hoạch nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm. Nhờ đó, nông sản địa phương từng bước nâng cao được tính cạnh tranh trên thị trường, thu nhập của người dân cũng dần ổn định và cải thiện rõ rệt so với trước đây.
Hạ tầng, chính sách tạo lực đẩy cho tiêu thụ nông sản
Chia sẻ về công tác kết nối đầu mối tiêu thụ nông sản, anh Hoàng Thanh Hới cho biết trong điều kiện xuất phát điểm còn nhiều khó khăn, anh đã chủ động tự tìm hiểu thị trường, từng bước tiếp cận các kênh tiêu thụ thông qua mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử để quảng bá, giới thiệu nông sản của địa phương đến người tiêu dùng và đối tác.
Ở giai đoạn đầu, anh trực tiếp chụp hình sản phẩm, đăng tải thông tin để thăm dò nhu cầu thị trường, sau đó mang mẫu nông sản đến các nhà máy, trang trại, cơ sở thu mua để đối tác đánh giá về chất lượng, quy cách và khả năng cung ứng. Trên cơ sở đó, anh từng bước xây dựng uy tín, tạo niềm tin với các đầu mối tiêu thụ và tiến tới ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm.
Theo anh Hới, quá trình kết nối thị trường không chỉ giúp giải quyết bài toán đầu ra cho nông sản mà còn buộc người sản xuất phải thay đổi tư duy, chú trọng hơn đến chất lượng, mẫu mã và tính ổn định của sản phẩm để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.
Để việc tiêu thụ nông sản tại xã A Lưới 1 diễn ra thuận lợi và bền vững, anh Hới cho rằng sự đồng hành, hỗ trợ của chính quyền địa phương đóng vai trò hết sức quan trọng. Việc chính quyền tạo điều kiện, khích lệ người dân mạnh dạn đổi mới mô hình sản xuất, đặc biệt là đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, hệ thống giao thông, đã góp phần rút ngắn khoảng cách vận chuyển, giảm chi phí logistics và tạo thuận lợi cho hoạt động giao thương, thu mua nông sản của các thương lái, doanh nghiệp.
“Hiện nay, nhiều tuyến đường giao thông, cầu cống và các công trình dân sinh quan trọng trên địa bàn xã đã từng bước được hoàn thiện, giúp việc vận chuyển hàng hóa của người dân thuận tiện hơn, qua đó nâng cao khả năng tiếp cận thị trường bên ngoài”, anh Hới cho hay.
Bên cạnh những kết quả đạt được, anh Hoàng Thanh Hới cũng thẳng thắn nhìn nhận quá trình đổi mới mô hình, phương thức sản xuất nông nghiệp của bà con địa phương vẫn còn nhiều hạn chế. Theo anh, người dân nơi đây còn thiếu kiến thức về trồng trọt, chăn nuôi theo hướng hiện đại, hạn chế kỹ năng tổ chức sản xuất, kinh doanh và tiếp cận thị trường, cũng như chậm cập nhật các xu hướng mới của nông nghiệp hiện nay.
Chính vì vậy, anh Hới bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các ngành chức năng thông qua các chương trình tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ kết nối thị trường nhằm nâng cao năng lực sản xuất cho người dân.
Chia sẻ về dự định trong thời gian tới, anh cho biết sẽ tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, tăng cường kết nối với các đầu mối tiêu thụ, đồng thời cập nhật các xu hướng mới để nâng cao giá trị nông sản, góp phần giúp bà con xã A Lưới 1 có thu nhập ổn định và hướng tới phát triển sinh kế bền vững.
