Nga xóa nợ 29 tỉ USD cho Cuba, nhóm chủ nợ bất mãn

Tiêu điểm

Theo Reuters ngày 9/12, Nga đã quyết định xóa 90% trong số 32 tỉ USD Cuba nợ Liên Xô nhằm kết thúc một tranh cãi đã kéo dài 20 năm qua và mở đường cho nhiều đầu tư và thương mại giữa hai nước.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, trong chuyến thăm Cuba vào tháng 2, đã ký một thỏa thuận chung để tìm ra cách giải quyết các khoản nợ cũ giữa hai nước.

Hai bên đã thông báo sẽ thảo luận về tranh chấp nợ nần hồi đầu năm nay và hoàn tất thỏa thuận tại Moscow hồi tháng 10. Theo đó, Cuba sẽ phải trả cho Nga 3,2 tỉ USD trong hơn 10 năm để Nga xóa cho phần còn lại của món nợ 32 tỉ USD và 20 tỉ phí dịch vụ cộng với lãi suất.

Thỏa thuận này sẽ chính thức có hiệu lực sau khi được Duma Quốc gia Nga phê chuẩn.

Theo đàm phán, Cuba sẽ trả 320 triệu USD tiền mặt của khoản nợ mỗi năm. Đây được cho là một khoản thanh toán lớn đối với quốc gia Mỹ Latinh này trong bối cảnh vẫn còn thiếu tiền mặt do ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận kinh tế của Mỹ trong nhiều thập kỷ.

Tổng thu nhập từ xuất khẩu của Cuba đạt khoảng 18 tỉ USD/năm gồm cả du lịch, dịch vụ y tế và giáo dục. Hiện cả phía Cuba và Nga chưa đưa ra bình luận chính thức nào về thông tin trên.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev trong chuyến thăm Cuba vào tháng 2 đã ký một thỏa thuận chung để tìm ra cách giải quyết chung các khoản nợ cũ giữa hai nước. Quyết định riêng của Moscow đã khiến "Câu lạc bộ Paris" giận dữ vì nó đã phá vỡ cách tiếp cận tập thể của tổ chức này đối với Cuba.

"Câu lạc bộ Paris" là nhóm các chủ nợ không chính thức của Cuba gồm Canada, Pháp, Đức, Nhật Bản, Nga, Anh và Mỹ cùng một số quốc gia châu Âu nhỏ khác. Theo nhóm này, Cuba còn nợ các thành viên của nó 35 tỉ USD theo tỷ giá năm 2012 và hiện nay ước tính rơi vào khoảng 37 tỉ USD.

Tuy nhiên, Nga đã cam kết sẽ hợp tác với Cuba để đạt được thỏa thuận chung với "Câu lạc bộ Paris".

"Các Câu lạc bộ Paris nên biết ơn (Nga) vì đã giúp giải quyết được số tiền lớn từ tổng nợ và đạt được thỏa thuận tiềm năng", một nhà ngoại giao Nga cho biết.

Chủ tịch Raul Castro đã đẩy mạnh các chương trình cải cách kinh tế, giảm nợ nước ngoài để tăng uy tín cho Cuba.

Chính phủ Havana khá kín tiếng về các khoản nợ nước ngoài của mình. Trong tháng trước, một báo cáo của chính phủ nước này về tổng nợ nước ngoài sau khi tuyên bố vỡ nợ vào cuối năm 1980 là 13,6 tỉ USD tính tới năm 2010.

Cuba ước tính nợ Trung Quốc khoảng 6 tỉ USD. Năm ngoái, nước này cũng đã giải quyết tranh chấp nợ nần với Nhật Bản từ những năm 1980. Theo thỏa thuận, Nhật Bản sẽ xóa 80% tổng số nợ 130 tỉ yên (khoảng 1,4 tỉ USD) cho Havana. Phần còn lại sẽ thanh toán trong 20 năm.

Mexico gần đây cũng xóa 70% tổng số 478 triệu USD Cuba nợ mình từ những năm 1990 để được trả 146 triệu USD còn lại trong hơn 10 năm.

Các thỏa thuận trả nợ Trung Quốc, Nhật Bản, Mexico và Nga đã giúp giảm bớt nợ nần bên ngoài cho Cuba và tạo điều kiện cho thương mại với các nước này của Havana, Pevel Vidal, một cựu chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Trung ương Cuba hiện đang dạy tại Đại học Colombia Javeriana nói.

Các chương trình thắt lưng buộc bụng được chính phủ thông qua năm 2009 và các hiệp định giảm nợ nước ngoài đã giúp ổn định tài chính của hòn đảo ở thời điểm rất quan trọng khi cuộc cải cách tiền tệ đã đạt được những thành tựu đáng kể trong 3 năm qua, ông nói thêm.

Chủ tịch Raul Castro đã quyết liệt kiềm chế nhập khẩu và cắt giảm biên chế nhà nước và trợ cấp trong khi nhấn mạnh chính phủ gần như bị phá sản để giải quyết các vấn đề tài chính của Cuba. Trong năm 2011, đảng Cộng sản Cuba thông qua kế hoạch kinh tế 5 năm kêu gọi những nỗ lực để "nâng cao uy tín của Cuba trong quan hệ kinh tế quốc tế của mình bằng cách thực hiện theo đúng các cam kết đã được ký kết".

Kế hoạch này cũng kêu gọi tiến hành việc gia hạn các khoản nợ nước ngoài của Cuba và thực hiện "chiến lược tái cơ cấu linh hoạt để trả nợ".