Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và người đồng cấp Nhật Bản tại Tokyo, ảnh: SCMP. |
The Japan Times ngày 19/4 đưa tin, chính phủ Nhật Bản và Mỹ đang xem xét việc tuần tra chung trên Biển Đông giữa Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và quân đội Mỹ, nơi Trung Quốc đang trở nên ngày một hung hăng.
Sáng kiến này nhằm đảm bảo sự ổn định của tuyến đường biển Nhật Bản cần nhập khẩu dầu thô và khiến Trung Quốc phải kiềm chế các hành động khiêu khích trong khu vực. Trong khi Trung - Nhật tranh chấp nhóm đảo Senkaku, hoạt động này của Nhật Bản ở Biển Đông có thể khiến Bắc Kinh bất mãn, phản ứng dữ dội.
Do đó chính phủ Nhật Bản sẽ thảo luận vấn đề này một cách thận trọng với Hoa Kỳ, nguồn tin nói với The Japan Times. Tokyo và Washington có kế hoạch hợp tác trong các lĩnh vực nhận thức hàng hải, giám sát hàng hải bằng vệ tinh nhằm vào các đảo xa và đường biển khi hai nước cập nhật bản hướng dẫn hợp tác quốc phòng cuối tháng này.
Nghiên cứu về việc tuần tra giám sát chung trên Biển Đông sẽ được phản ánh trong phiên bản hướng dẫn sắp tới. Trong vùng biển này căng thẳng lãnh thổ đã gia tăng giữa Trung Quốc với các nước láng giềng Đông Nam Á. Bắc Kinh đã bắt đầu xây dựng 1 đường băng quân sự bất hợp pháp trên đá Chữ Thập, quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam).
Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakatani và người đồng cấp Hoa Kỳ Ashton Carter đã thống nhất tại Tokyo hôm 8/4 rằng, hai nước phản đối bất kỳ nỗ lực nào thay đổi hiện trạng bằng vũ lực trên Biển Đông. Ngay sau cuộc họp hai ông tuyên bố sẽ kháp phá những khả năng hợp tác Mỹ - Nhật trên Biển Đông.
Một quan chức chính phủ Nhật Bản cho biết các tàu chở hàng Nhật Bản đi qua Biển Đông và Tokyo cần cam kết các sáng kiến đảm bảo cho sự ổn định trong khu vực. Đã có tiến bộ trong việc tạo ra một khuôn khổ pháp lý cần thiết cho hoạt động tuần tra, giám sát chung ở Biển Đông.
Đạo luật An ninh mới được đưa ra bởi Nội các Thủ tướng Shinzo Abe sẽ cho phép Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản bảo vệ các tàu chiến Mỹ trong các trường hợp khẩn cấp. Hoa Kỳ hy vọng Nhật Bản gánh bớt trách nhiệm cho quân đội Mỹ tuần tra và giám sát chung khi chi tiêu quốc phòng bị cắt giảm.
Tuy nhiên một quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng Nhật Bản nói rằng họ có thể hoàn toàn kiểm soát và tuần tra trên lãnh thổ, vùng biển Nhật Bản. Nhưng việc mở rộng phạm vi hoạt động sang Biển Đông là một thách thức khó khăn về cả nhân sự và trang thiết bị.