Nhật Bản không nhượng bộ Trung Quốc về vấn đề đảo Senkaku và lịch sử

Ngày 10 tháng 11 năm 2014, ông Tập Cận Bình, lãnh đạo Trung Quốc (phải) có cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe

Tờ "Tin tức Tham khảo" Trung Quốc ngày 10 tháng 11 dẫn truyền thông Nhật Bản gần đây cho biết, Nhật Bản thừa nhận sự khác biệt về chủ trương giữa Trung-Nhật và tiến hành cái mà truyền thông TQ cố gắng gọi là “nhượng bộ”.

Tờ "Tokyo Shimbun" Nhật Bản ngày 8 tháng 11 đưa tin, trước thềm Hội nghị Cấp cao APEC, chính phủ hai nước Nhật-Trung ngày 7 tháng 11 tuyên bố đạt được đồng thuận nguyên tắc 4 điểm, hai bên nhận thức được "tồn tại chủ trương khác nhau" trong vấn đề đảo Senkaku và các hòn đảo lân cận.

Do chính phủ hai nước đạt được đồng thuận nhất định về vấn đề như đảo Senkaku, trong thời gian hội nghị, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tổ chức hội đàm đã được xác định. Đây sẽ là lần đầu tiên ông Shinzo Abe tổ chức hội đàm cấp cao Nhật-Trung kể từ khi ông lên nắm quyền lần thứ hai.

Bài báo cho rằng, chính phủ hai nước Nhật-Trung luôn tiến hành trao đổi về việc tổ chức hội đàm cấp cao trong thời gian Hội nghị APEC, nhưng Trung Quốc yêu cầu Nhật Bản thừa nhận đảo Senkaku “tồn tại vấn đề chủ quyền” và cam kết ông Shinzo Abe không tiếp tục thăm đền Yasukuni trong nhiệm kỳ. Trong khi đó, Nhật Bản chủ trương tổ chức hội đàm mà không có điều kiện tiền đề.

Ông Tập Cận Bình (phải) và ông Shinzo Abe bắt tay nhau

Theo bài báo, thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã viết vào nội dung “Cục trưởng Bảo đảm an ninh quốc gia Nhật Bản Shotaro Yachi và Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì tổ chức hội đàm, hai bên đạt được đồng thuận”. Về vấn đề đảo Senkaku, hai bên nhận thức được "tồn tại chủ trương khác nhau về tình hình căng thẳng xuất hiện ở vùng biển Hoa Đông những năm gần đây, trong đó có đảo Senkaku". Chính phủ Nhật Bản trước đó kiên trì lập trường “không tồn tại vấn đề chủ quyền”, nay đã “nhượng bộ” (theo tuyên truyền của TQ) với Trung Quốc.

Ngoài ra, hãng tin Kyodo ngày 8 tháng 11 đưa tin, đối với vấn đề hai nước Nhật-Trung gần đây đề cập đến “tồn tại chủ trương khác nhau” về tình hình đảo Senkaku trong đồng thuận cải thiện quan hệ, quan chức Nhật Bản, ông Shigeru Ishiba ngày 8 tháng 11 nói trên đài truyền hình rằng: "Điều này hoàn toàn không có nghĩa là thừa nhận (đảo Senkaku) tồn tại tranh chấp. Tư thế của Nhật Bản hoàn toàn không thay đổi". Ông đồng thời cũng tán thành cho rằng: "(Nhật-Trung) lúc nào xảy ra xung đột ở đảo Senkaku đều không ngạc nhiên. Để ngăn chặn xung đột, đối thoại rất quan trọng".

Tờ "Nihon Keizai Shimbun" ngày 7 tháng 11 cho rằng, Nhật Bản và Trung Quốc tiến hành đối thoại cấp cao chính thức, hướng tới cải thiện quan hệ. Quan hệ lạnh nhạt giữa hai nước cũng đã ảnh hưởng đến lĩnh vực kinh tế. Do được cho là có thể xảy ra xung đột ngẫu nhiên trên biển và trên không, hai bên nhất trí cho rằng nếu bỏ mặc sẽ không có lợi cho hai bên. Nhưng, ngòi lửa xung quanh vấn đề đảo Senkaku và Thủ tướng thăm đền Yasukuni hoàn toàn chưa chấm dứt. Quan hệ song phương Nhật-Trung phải chăng bước vào quỹ đạo phát triển ổn định vẫn còn chưa rõ.

Tư thế của ông Tập Cận Bình trong lúc bắt tay với ông Shinzo Abe

Tối ngày 7 tháng 11, trên đài truyền hình Fuji, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhấn mạnh ý nghĩa của hội đàm cấp cao Nhật-Trung, cho biết: "Điều này sẽ trở thành bước đi đầu tiên (cải thiện quan hệ), sẽ truyền đi thông điệp rất tốt với thế giới".

Bài báo cho rằng, khi phối hợp hội đàm cấp cao, trở ngại lớn nhất là xoay quanh vấn đề lãnh thổ và nhận thức lịch sử. Đồng thuận nguyên tắc 4 điểm đưa ra ngày 7 tháng 11 là kết quả mà hai bên không dễ dàng đưa ra thỏa hiệp. Thủ tướng Nhật Bản nhiều lần nhấn mạnh, cánh cửa lớn đối thoại luôn rộng mở, qua đó để thúc đẩy Trung Quốc tiến hành nhượng bộ, nhưng cuối cùng ông Shinzo Abe cũng đã “nhượng bộ”.

Bài báo cho rằng, sau khi tiến hành hội đàm cấp cao, quan hệ Trung-Nhật sẽ trở nên “thoải mái” hơn.

Tờ "Yomiuri Shimbun" Nhật Bản ngày 9 tháng 11 cho rằng, Trung Quốc công bố trước một cách hiếm thấy về đồng thuận nguyên tắc 4 điểm cho tiền đề của hội đàm cấp cao, được cho là muốn nhấn mạnh "thành quả" đã buộc được Nhật Bản tiến hành “nhượng bộ” trong vấn đề đảo Senkaku và Thủ tướng Shinzo Abe thăm đền Yasukuni.

Bài báo cho rằng, từ khi ông Tập Cận Bình lên cầm quyền đến nay, ông đã triển khai thế “tấn công mạnh” đối với Nhật Bản trong vấn đề đảo Senkaku và lịch sử, kiên trì cho rằng chỉ cần không có tiến triển trong hai vấn đề này, sẽ không tiến hành hội đàm với Thủ tướng Shinzo Abe.