Tại Trường Phổ thông liên cấp Olympia (Hà Nội), hội thảo "Kiến tạo giáo dục song ngữ - Bản sắc Việt Nam, năng lực toàn cầu" đã diễn ra vào ngày 15/11/2025.
Hội thảo có sự tham gia của Tiến sĩ Nguyễn Nam - giảng viên Trường Đại học Fulbright Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam; Thạc sĩ Nguyễn Đình Thành - đồng sáng lập Elite PR School, chuyên gia truyền thông văn hóa và phụ huynh có con học song ngữ; đạo diễn Hà Lệ Diễm - người đoạt giải "Đạo diễn xuất sắc nhất" tại Liên hoan phim tài liệu quốc tế Amsterdam 2021; diễn viên Phương Nam - gương mặt được yêu thích trong bộ phim "Mưa đỏ"; Tiến sĩ Nguyễn Chí Hiếu - Giám đốc học thuật của Trường Phổ thông liên cấp Olympia, cùng đông đảo phụ huynh học sinh.
Sự kiện đã mở ra những góc nhìn đa chiều về hành trình gìn giữ “gốc Việt” song song với việc bồi dưỡng năng lực hội nhập cho thế hệ trẻ, lĩnh vực mà Trường Olympia hiện được đánh giá là một trong những mô hình tiêu biểu và tiên phong.
Bản sắc Việt trong hành trang công dân toàn cầu
Mở đầu hội thảo, Tiến sĩ Nguyễn Nam đặt ra một câu hỏi then chốt: “Bản sắc Việt là gì, và vì sao gìn giữ gốc rễ không hề mâu thuẫn với khát vọng vươn ra toàn cầu?”
Từ những quan sát thực tiễn trong giáo dục, thầy cho rằng di sản văn hóa Việt Nam – khi được khai thác đúng cách - không chỉ nuôi dưỡng căn tính mà còn trở thành một dạng “năng lực toàn cầu”. Theo thầy, “chất Việt” chính là lợi thế cạnh tranh của người trẻ trong bối cảnh quốc tế ngày càng đề cao tính độc đáo văn hóa. Gia đình và nhà trường vì vậy giữ vai trò trung tâm trong việc bồi đắp bản sắc, tạo nền tảng vững bền để thế hệ trẻ phát triển.
Thầy Nam dẫn chứng bằng câu chuyện về “Singlish” và “Inglish” - hai biến thể tiếng Anh mang đậm dấu ấn của Singapore và Ấn Độ. Họ không đặt nặng việc xóa bỏ giọng nói của mình; họ tự tin sử dụng tiếng Anh theo cách phản ánh lịch sử và căn tính riêng.
Tiến sĩ Nguyễn Chí Hiếu chia sẻ trải nghiệm của bản thân trong thời gian đầu du học tại Vương quốc Anh. Càng đi nhiều, gặp nhiều, thầy Hiếu lại càng thấy mình muốn trở về với những giá trị bình dị của quê nhà. Theo thầy, điều quan trọng nhất với học sinh là khả năng thích nghi trong mọi môi trường mà vẫn giữ được bản ngã: “Dùng dao hay dùng dĩa đều được, miễn là các em luôn là chính mình.”
"Từ kinh nghiệm bản thân và 17 năm giảng dạy tại Việt Nam, tôi mong muốn các bạn trẻ thực hiện phát triển song song hai mặt. Thứ nhất, hãy phát triển cùng dòng chảy của thời đại, làm chủ công nghệ, tiếng Anh và tri thức nhân loại để đối thoại bình đẳng với các cơ hội học tập, nghiên cứu và làm việc toàn cầu.
Thứ hai, hãy giữ vững bản sắc Việt Nam, ngôn ngữ, văn hóa, tinh thần và giá trị Việt. Tôi tin rằng, chính những giá trị cốt lõi này là trụ cột giúp các bạn đứng vững giữa biển lớn và vượt qua mọi thử thách khó khăn nhất của cuộc sống" - thầy Hiếu bày tỏ.
Đạo diễn Hà Lệ Diễm nhấn mạnh rằng việc đưa bản sắc vào nghệ thuật và vào các lớp học song ngữ giúp học sinh nhận diện giá trị văn hóa, từ đó tự tin hơn khi giao tiếp trong môi trường quốc tế.
Ở góc nhìn truyền thông văn hóa, nghiên cứu sinh Nguyễn Đình Thành cho rằng bản sắc Việt Nam chính là năng lực cạnh tranh toàn cầu; nếu biết khai thác đúng cách, đây sẽ là điểm mạnh nổi bật của thế hệ trẻ.
Diễn viên Phương Nam cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của lịch sử và di sản trong giáo dục song ngữ. Theo anh, khi học sinh được kết nối tự nhiên với những giá trị này, các em sẽ phát triển toàn diện hơn và tự tin hơn khi bước ra thế giới.
Người trẻ giữ hồn Việt để tự tin bước ra thế giới
Tại hội thảo, học sinh Trường Phổ thông liên cấp Olympia đã mang đến những góc nhìn trong trẻo nhưng đầy chiều sâu về bản sắc Việt trong thời kỳ hội nhập. Em Hà Diệu Anh - học sinh lớp 10, cho rằng việc học qua trải nghiệm, qua các dự án và hoạt động giao lưu văn hóa giúp các bạn vừa phát triển tư duy quốc tế, vừa giữ được niềm tự hào dân tộc.
Từ những trải nghiệm học tập thực chất, em tin rằng thế hệ trẻ có thể sử dụng ngoại ngữ như công cụ hội nhập, nhưng đồng thời cần chủ động lan tỏa giá trị Việt Nam bằng công nghệ, truyền thông và sáng tạo đa ngôn ngữ. Khi truyền thống kết hợp với tư duy sáng tạo, văn hóa Việt không chỉ được gìn giữ mà còn trở nên sống động và lan tỏa mạnh mẽ hơn. Công dân toàn cầu không có nghĩa là mất đi cội nguồn, mà là mang cội nguồn Việt Nam đến với thế giới.
Ở một góc nhìn khác, Nguyễn Hoàng Bảo Châu - học sinh lớp 10 chia sẻ rằng bản sắc và năng lực toàn cầu không hề đối lập, mà bổ trợ cho nhau. Với Châu, tiếng Việt giúp học sinh hiểu mình, gọi tên cảm xúc và hình thành nhân tính; còn tiếng Anh mở rộng chân trời, tạo cơ hội đối thoại với thế giới.
Em nhấn mạnh rằng những dự án nhạc kịch tích hợp tiếng Việt và tiếng Anh tại Olympia, cùng việc sống cùng các tác phẩm văn học có giá trị thời đại, đã giúp học sinh học cách nhìn sâu vào con người, lắng nghe bằng trái tim và hành động tử tế.
“Khi tấm màn nhung khép lại, bài học về nhân tính, trách nhiệm và khát vọng sống một đời hữu ích vẫn ở lại để chúng con tiếp tục thực hành trên hành trình trưởng thành” - Châu nói.
Nam sinh lớp 11 Nguyễn Bá Dũng cũng đồng tình rằng mỗi giờ học, mỗi trang nghiên cứu đều góp phần hình thành bản lĩnh của người trẻ: biết suy nghĩ độc lập, biết đồng cảm và biết hợp tác để tạo ra giá trị.
Theo Dũng, tiếng Việt và ngoại ngữ không phải hai cực đối lập mà là hai phần không thể thiếu trong hành trang hội nhập của thế hệ trẻ. Các học sinh Olympia cũng bày tỏ mong muốn đưa tinh thần Việt vào sáng tạo hiện đại – từ thiết kế, thời trang, điện ảnh đến công nghệ – đồng thời sử dụng truyền thông và nội dung đa ngôn ngữ để giới thiệu văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế.
Cẩn trọng trước những “điểm mù” trong giáo dục con thơ
Trong phần thảo luận, các chuyên gia tham dự hội thảo đều nhận định rằng, dù ở Việt Nam hay bất cứ đâu, nhiều phụ huynh vẫn tồn tại những “điểm mù” trong cách giáo dục con cái.
Tiến sĩ Nguyễn Chí Hiếu nhấn mạnh rằng nhiều bậc cha mẹ vô tình lấy đi cơ hội vượt khó của con trẻ. Nhiều em lớn lên trong đủ đầy vật chất, nhưng thiếu năng lực tư duy độc lập, khả năng ra quyết định và sự ổn định cảm xúc - những phẩm chất cần thiết để trưởng thành bền vững.
Theo Tiến sĩ Hiếu, nhiều phụ huynh vẫn gửi gắm con nhờ anh định hướng, với ước vọng các em có thể bước vào những trường top đầu thế giới.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Hiếu nhấn mạnh rằng, điều quan trọng hơn cả là thời gian chất lượng phụ huynh dành cho con. Thay vì ép con học SAT, ACT trong mùa hè, anh khuyên cha mẹ hãy cùng con lang thang khám phá thế giới, bởi chính những chuyến đi, những câu chuyện trải nghiệm là “phù sa” bồi đắp tâm hồn, nuôi dưỡng nhân cách và hình thành bản sắc.
Các diễn giả trẻ như đạo diễn Hà Lệ Diễm và diễn viên Phương Nam đều đồng thuận: họ mong muốn con mình là những đứa trẻ hạnh phúc, không nhất thiết phải xuất sắc trong học tập, nhưng chắc chắn phải được sống trọn vẹn trải nghiệm, cảm xúc và niềm vui. Họ cũng nhấn mạnh rằng kiến thức có thể học cả đời, nhưng nhân cách và bản sắc cần được vun đắp từ những năm tháng đầu đời, trước tuổi 15.
Trong khi đó, ông Nguyễn Đình Thành, chỉ ra rằng thách thức lớn nhất với cha mẹ hiện nay là đồng điệu giữa quan niệm hạnh phúc của bản thân và con trẻ. Theo ông, hạnh phúc của cha mẹ thường gắn với giá trị truyền từ thế hệ trước - vượt khó, đạt thành tựu, trở thành người có vị trí trong xã hội. Nhưng hạnh phúc của trẻ hôm nay có thể hoàn toàn khác.
“Điểm mù lớn nhất là làm sao đồng bộ "từ điển" của con cái với "từ điển" của mình. Chúng ta không thể đo hạnh phúc của con bằng thước đo của chính mình” - ông Thành nhấn mạnh.
