Reuters ngày 10/5 đưa tin, một nhóm người Đài Loan đã can thiệp vào vụ Philippines khởi kiện Trung Quốc (áp dụng sai, giải thích sai, vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 - UNCLOS) trên Biển Đông với yêu sách nhấn mạnh, đảo Ba Bình được hưởng quy chế 200 hải lý vùng đặc quyền kinh tế theo Điều 121 UNCLOS.
 |
| Phòng xét xử của Tòa Trọng tài Thường trực PCA, ảnh: Rappler. |
Philippines thì không đề nghị PCA phán quyết về hiệu lực pháp lý của Ba Bình, mà chỉ đề nghị PCA ra phán quyết tập trung làm rõ hiệu lực pháp lý 7 thực thể Trung Quốc chiếm đóng (bất hợp pháp) ở Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam), cùng với bãi Cỏ Mây (thuộc Trường Sa, Philippines chiếm đóng bất hợp pháp - PV).
Ba Bình là hòn đảo tự nhiên lớn nhất trong quần đảo Trường Sa, Khánh Hòa, Việt Nam. Đài Loan chiếm đóng bất hợp pháp Ba Bình từ 1956 đến nay.
Nhưng điều kiện tự nhiên của Ba Bình nói riêng, các thực thể khác ở Trường Sa nói chung rất khắc nghiệt, không phù hợp cho con người sinh sống nếu không có sự can thiệp, cải tạo, tiếp tế từ bên ngoài, không có đời sống kinh tế độc lập, theo Tiến sĩ Trần Công Trục - nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ.
Việc một nhóm người Đài Loan bất ngờ nộp đơn khiếu nại lên PCA sau khi vào tháng trước Tòa cho phép Đài Loan đưa ra bằng chứng chứng minh cho các lập luận của họ.
Động thái này có thể dẫn đến việc trì hoãn phán quyết của PCA trong vụ kiện của Philippines mà theo dự kiến ban đầu, có thể được đưa ra trong tháng này hoặc tháng 6.
Mặc dù Đài Loan không phải là thành viên của Liên Hợp Quốc, cũng không phê chuẩn ký kết UNCLOS, nhưng PCA vẫn chấp nhận xem xét các lập luận về việc giải thích, áp dụng UNCLOS từ phía Đài Loan, các nguồn tin ngoại giao và pháp lý nói với Reuters.
Đồng thời với việc xem xét hàng trăm chứng cứ từ Đài Loan, Hội đồng Trọng tài 5 thẩm phán do PCA thành lập thụ lý vụ kiện cũng xem xét tài liệu, lập luận từ Philippines và Trung Quốc.
Philippines khởi kiện Trung Quốc cả thảy 15 nội dung, Hội đồng Trọng tài 5 thẩm phán PCA đã ra phán quyết, Tòa có thẩm quyền thụ lý và xét xử 7 nội dung, trong đó có nội dung Philippines đề nghị PCA phán quyết Ba Bình không đủ tiêu chuẩn hưởng 200 hải lý vùng đặc quyền kinh tế.
Điều 121 UNCLOS quy định, các đảo phù hợp cho con người sinh sống hoặc có đời sống kinh tế riêng mà UNCLOS gọi là "island" thì sẽ có 200 hải lý vùng đặc quyền kinh tế. Các đảo không có thỏa mãn điều kiện này mà UNCLOS gọi là "rock" thì chỉ có lãnh hải tối đa 12 hải lý.
PCA, Bộ Ngoại giao Philippines chưa đưa ra bình luận nào về thông tin này sau khi Reuters đề nghị xác nhận.
Học giả Ian Storey từ Singapore nhận xét, việc PCA đồng ý xem xét lập luận của Đài Loan về hiệu lực pháp lý của đảo Ba Bình cho thấy Hội đồng Trọng tài 5 thẩm phán đang nỗ lực để đảm bảo tối đa sự công bằng.
Các thẩm phán đã liên tục cố gắng lắng nghe quan điểm của tất cả các bên liên quan, thậm chí cả Trung Quốc trong khi nước này từ chối tham gia, cũng như Đài Loan, không phải thành viên Liên Hợp Quốc.
