Chiều nay (27/11), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về công tác phòng chống vi phạm pháp luật và tội phạm, công tác của Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân và công tác thi hành án năm 2016 và các năm tiếp theo.
Quốc hội đánh giá, hiệu quả một số mặt của công tác tư pháp vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu; tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm còn diễn biến phức tạp.
Công tác quản lý nhà nước về bảo đảm an ninh trật tự ở khu vực nông thôn, miền núi còn nhiều bất cập, hạn chế. Tội phạm ma túy, sử dụng công nghệ cao, trộm cắp, cờ bạc, buôn lậu, chống người thi hành công vụ, tội phạm có tổ chức, sử dụng bạo lực, cướp của, giết người đặc biệt nghiêm trọng… gây lo lắng trong nhân dân.
Việc chấp hành pháp luật trong công tác điều tra, xử lý tội phạm có lúc, có nơi chưa nghiêm, có trường hợp dẫn đến oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Tham nhũng trong nhiều lĩnh vực còn nghiêm trọng, nhưng việc phát hiện và xử lý chưa tương xứng với tình hình thực tế tham nhũng. Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp còn một số hạn chế, tỷ lệ trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng còn cao.
Chất lượng tranh tụng trong xét xử chưa đáp ứng yêu cầu. Mặc dù còn trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật, nhưng số đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa được giải quyết vẫn còn nhiều. Việc giải quyết các vụ việc dân sự còn vi phạm về thời hạn, tỷ lệ và chất lượng giải quyết các vụ án hành chính chưa cao.
Quốc hội yêu cầu ngành kiểm sát và tòa án nâng cao năng lực của ngành, khắc phục triệt để tình trạng oan sai. ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội. |
Kết quả thi hành án dân sự có tiến bộ nhưng chưa thật sự đột phá, việc giải quyết yêu cầu bồi thường thiệt hại cho người bị oan còn chậm. Số phạm nhân chết do tự tử, đánh nhau trong trại giam, vi phạm nội quy, phạm tội mới chưa giảm nhiều, công tác thi hành hình phạt không phải là phạt tù chậm chuyển biến. Một số cán bộ tư pháp vi phạm pháp luật phải xử lý hình sự.
Quốc hội yêu cầu Chính phủ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao có kế hoạch tăng cường kiểm tra, thanh tra nội bộ; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh những cán bộ tiêu cực, vi phạm pháp luật nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức tư pháp trong sạch, vững mạnh; tiếp tục triển khai các giải pháp thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, khắc phục những tồn tại, hạn chế, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, kiểm sát hoạt động tư pháp, bảo đảm đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu các nghị quyết của Quốc hội.
Quốc hội đồng ý bỏ tử hình với 7 tội danh |
Thực hiện tốt công tác phòng ngừa xã hội, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm; tạo chuyển biến rõ rệt về an ninh trật tự, an toàn xã hội, trước hết ở các thành phố lớn và khu kinh tế trọng điểm.
Hàng năm, báo cáo Quốc hội về đánh giá toàn diện tình hình vi phạm pháp luật và kết quả xử lý vi phạm hành chính trong các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, tình hình tội phạm trong năm.
Dự báo và đề ra các giải pháp để chủ động phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, đặc biệt là các vi phạm pháp luật có tính chất nghiêm trọng, phức tạp xảy ra ở các lĩnh vực giao thông, đất đai, xây dựng, an toàn thực phẩm, thuế, tài chính.
Các loại tội phạm tham nhũng, buôn lậu, ma túy, tội phạm sử dụng công nghệ cao, hoạt động có tổ chức, giết người, trộm cắp, chiếm đoạt tài sản, xâm hại trẻ em, tội phạm có yếu tố nước ngoài, tội phạm có đối tượng phạm tội là lưu manh chuyên nghiệp, côn đồ hung hãn và tội phạm do người chưa thành niên thực hiện...
Chỉ đạo cơ quan điều tra các cấp bảo đảm chất lượng tỷ lệ xử lý tố giác, tin báo về tội phạm; bảo đảm các vụ việc có dấu hiệu tội phạm đều được khởi tố điều tra theo đúng pháp luật, chống bỏ lọt tội phạm và hành chính hoá quan hệ hình sự; tăng cường chất lượng công tác nghiệp vụ cơ bản, nâng cao tỷ lệ, chất lượng điều tra, khám phá tội phạm;
Chấp hành nghiêm chỉnh quy định của pháp luật về bắt, tạm giữ, tạm giam; hạn chế đến mức thấp nhất số người bị tạm giữ hình sự nhưng sau đó phải trả tự do hoặc chuyển xử lý hành chính vì hành vi không cấu thành tội phạm.
Có giải pháp khắc phục hạn chế trong công tác thi hành án phạt tù, thi hành hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo, hình phạt cải tạo không giam giữ, quản chế, cấm cư trú, đặc biệt là tình trạng mang vật cấm vào cơ sở giam giữ.
Quốc hội giao Viện kiểm sát nhân dân tối cao: Có giải pháp nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; giảm tỷ lệ trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng so với năm 2015; khắc phục triệt để việc để xảy ra oan; tăng tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm và số vụ án kết thúc điều tra của Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao;
Nâng cao hơn nữa chất lượng tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa, chất lượng kháng nghị, kiến nghị, bảo đảm các kiến nghị phải có căn cứ, đúng pháp luật, được các cơ quan, đơn vị hữu quan chấp nhận đạt tỷ lệ trên 80%; tăng cường trách nhiệm trong kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, hành chính;
Đẩy nhanh tiến độ giải quyết đơn yêu cầu bồi thường trong tố tụng hình sự; nâng tổng số đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được giải quyết trong năm 2016 tăng trên 20 % so với năm 2015.
Tăng cường công tác kiểm sát thi hành án, chú trọng việc kiểm sát phân loại án dân sự có điều kiện thi hành và chưa có điều kiện thi hành, công tác thi hành án treo, thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ, quản chế, cấm cư trú tại địa phương.
Giao Toà án nhân dân tối cao: Có giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, thực hiện tốt việc bảo đảm tranh tụng trong xét xử theo quy định; hạn chế tối đa bản án bị huỷ, sửa do vi phạm quy định của pháp luật, bảo đảm tỷ lệ bản án, quyết định bị huỷ, sửa do nguyên nhân chủ quan hằng năm không vượt quá 1,5%; không để xảy ra tình trạng vi phạm thời hạn tạm giam bị cáo trong giai đoạn xét xử, phấn đấu không để xảy ra việc kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm;
Có giải pháp nâng cao chất lượng, tỷ lệ giải quyết các vụ án hành chính, giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; kịp thời hướng dẫn, giải thích hoặc kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đối với các kiến nghị của cơ quan cơ quan có thẩm quyền đối với bản án tuyên có sai sót;
Bảo đảm 100% bản án, quyết định của Toà án phải được chuyển đến Viện kiểm sát theo đúng thời hạn luật định; kịp thời chuyển các hồ sơ vụ án theo đề nghị của Viện kiểm sát để phục vụ việc giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm.
Chính phủ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao phối hợp với cơ quan, tổ chức hữu quan tổng kết, đánh giá hiệu quả hoạt động của các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng, bảo đảm chất lượng, tiến độ trình Quốc hội xem xét việc sửa đổi Luật phòng, chống tham nhũng, Luật thi hành án hình sự, Luật đặc xá, Luật xử lý vi phạm hành chính...
Bãi bỏ các chỉ tiêu về tỷ lệ thi hành án dân sự về việc và về tiền, về tỷ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan, về việc tạm giữ hình sự nhưng sau đó phải trả tự do hoặc chuyển xử lý hành chính vì hành vi không cấu thành tội phạm được quy định tại nghị quyết số 37/2012/QH13 của Quốc hội.