Rượu xuân quá đà… gan, thận gánh họa

13/01/2019 06:19
Hoàng Quỳnh
(GDVN) - Tết đến, xuân về là khoảng thời gian tiêu thụ rượu bia tăng đột biến, nhiều người vẫn coi thường sức khỏe, tính mạng của chính mình.

Vẫn biết, Tết đến, Xuân về là dịp đặc biệt nên để tăng thêm không khí vui vẻ trong những ngày này, bạn bè, người thân thường chúc nhau ly rượu.

Nhưng lạm dụng rượu bia trong dịp Tết đã để lại nhiều hệ lụy, đầu tiên phải kể đến là mất an toàn giao thông nghiêm trọng. Đã có quá nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng cướp đi sinh mạng của nhiều người do tài xế uống bia, rượu, nhưng cho đến nay tình trạng này vẫn chưa chấm dứt.

Bên cạnh đó, bản thân những người sử dụng bia rượu triền miên cũng gây tổn hại rất lớn tới chính sức khỏe của mình. Theo số liệu của Bộ Y tế, Việt Nam đang thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ nam giới uống rượu, bia cao và tỷ lệ này ở các hai giới đang gia tăng.

Theo thống kê năm 2013, có 43,8% học sinh từ lớp 8 đến lớp 12 đã uống cốc rượu/bia đầu tiên trước 14 tuổi và 22,5% đã uống đến mức say ít nhất 1 lần.

Năm 2016 tỷ lệ uống rượu, bia ở mức nguy hại hiện rất cao ở cả nam và nữ:  44,2% nam giới và 1,2% nữ giới (tăng gần gấp đôi so với năm 2010 là 25,1%).

Rượu xuân quá đà… gan, thận gánh họa ảnh 1Hiểm họa chết người từ ngộ độc rượu bia dịp cuối năm

Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới, tình hình sử dụng rượu, bia ở Việt Nam đang ở mức cao, có xu hướng gia tăng nhanh nên cần được kiểm soát để giảm mức tiêu thụ, thể hiện qua 3 tiêu chí (mức tiêu thụ, mức độ phổ biến của việc uống rượu, bia và tỷ lệ uống rượu, bia ở mức nguy hại).

Nếu quy đổi rượu, bia ra cồn nguyên chất thì mức tiêu thụ bình quân đầu người Việt Nam (trên 15 tuổi) hàng năm đã lên mức khoảng 8,3 lít. Số lượng theo thống kê cụ thể cho thấy người Việt tiêu thụ 305 triệu lít rượu, 4,1 tỷ lít bia/năm đứng vị trí 64/194 nước.

Trong khi đó, tỷ trọng tiêu thụ cồn nguyên chất từ bia đang tăng nhanh và cao hơn từ rượu. Việt Nam là nước tiêu thụ bia cao nhất Đông Nam Á và thứ 3 châu Á, sau Nhật Bản, Trung Quốc. Bình quân hàng năm mỗi người dân tiêu thụ khoảng 42 lít bia.

Việc lạm dụng rượu bia ở mức nguy hại đang kéo theo nhiều hệ lụy về kinh tế, xã hội, đặc biệt là các bệnh ung thư liên quan đến rượu bia tăng vọt.

Các bác sĩ lưu ý, rượu gây nên 200 loại bệnh tật, là chất gây nhiều bệnh nhất trong các chất nguy hại cho sức khỏe.

Số lượng lớn rượu thủ công đang lưu hành trên thị trường không được các cơ quan chức năng kiểm soát chất lượng. (Ảnh: LC)
Số lượng lớn rượu thủ công đang lưu hành trên thị trường không được các cơ quan chức năng kiểm soát chất lượng. (Ảnh: LC)

Việc sử dụng quá mức rượu, bia làm tăng nguy cơ cho sức khỏe, nhất là gan sẽ bị quá tải, giảm khả năng thải lọc các chất gây độc, khiến cơ thể cũng bị tồn đọng hóa chất, bị nhiễm độc. Ngoài ra, rượu còn gây tác hại nặng nề đến thần kinh, tim mạch.

Trong các dịp lễ, Tết, số người bệnh phải nhập viện điều trị tăng cao, chủ yếu là xuất huyết tiêu hóa, men gan tăng do uống nhiều rượu, uống thời gian dài; rượu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm gan, xơ gan, một số bệnh ung thư...

Theo  Phó giáo sư Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh cho biết ung thư gan ở Việt Nam gia tăng nhanh và tỷ lệ tử vong cao là do chủng ngừa viêm gan B chưa đầy đủ, người dân chưa có ý thức tầm soát ung thư gan định kỳ, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ cao như nhiễm siêu vi viêm gan B, C, nghiện rượu, gia đình có người ung thư gan...

Theo các nhà khoa học, Gan là một cơ quan quan trọng chịu trách nhiệm tới 200 chức năng trong cơ thể. Lạm dụng bia rượu có thể gây ra những tổn thương gan dẫn tới các chức năng trong cơ thể bị ảnh hưởng.

Lạm dụng rượu bia sẽ làm tăng nguy cơ ung thư gan. Theo các nghiên cứu người nghiện rượu bia có nguy cơ mắc ung thư gan cao 4-5 lần so với người không nghiện rượu.

Những con số giật mình về ung thư gan ở Việt Nam.
Những con số giật mình về ung thư gan ở Việt Nam.

Theo giáo sư Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội ung thư Việt Nam, ung thư thực quản có liên quan trực tiếp tới việc lạm dụng rượu bia. Rượu khi đi vào cơ thể ethanol chuyển hóa thành acetaldehyde kích hoạt đột biến gen tạo điều kiện cho ung thư phát triển.

Các nghiên cứu gần đây trên thế giới cũng chứng minh nguy cơ ung thư thực quản tăng khi uống rượu. Ngoài ra, uống rượu bia còn có mối liên quan tới căn bệnh ung thư tuyến tụy.

Với người phụ nữ lạm dụng rượu bia có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Rượu kích thích nội tiết tố estrogen và androgen sinh ra ung thư vú. Rượu kích thích các chất gây ung thư làm tổn thương mô vú. Chất độc có trong rượu như Acetethanol gây tổn thương DNA của tế bào tuyến vú.

Một nghiên cứu tại Anh cho thấy nếu phụ nữ mỗi ngày uống 20 ml rượu mạnh và khoảng 660 ml bia thì khả năng mắc ung thư vú tăng lên 8% so với người uống 10 ml rượu và 330 ml bia.

Ngoài các bệnh về ung thư, các bằng chứng khoa học quốc tế cho thấy rượu, bia là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh, chấn thương và là nguyên nhân gián tiếp của ít nhất 200 loại bệnh tật nằm trong danh mục phân loại bệnh tật quốc tế ICD10 (một số tên bệnh đã có từ rượu như loạn thần do rượu, xơ gan do rượu, hội chứng rượu bào thai…), là một trong 4 yếu tố nguy cơ chính đối với các bệnh không lây nhiễm.

Một nạn nhân của việc lạm dụng rượu bia cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Lào Cai. (Ảnh:LC)
Một nạn nhân của việc lạm dụng rượu bia cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Lào Cai. (Ảnh:LC)

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, sử dụng rượu, bia có thể gây ra gánh nặng kinh tế đối với cá nhân, gia đình và xã hội do các phí tổn về chăm sóc sức khỏe, giảm hoặc mất năng suất lao động và giải quyết các hậu quả xã hội khác. Chi tiêu cho rượu, bia chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng chi tiêu của hộ nghèo và là nguyên nhân làm cho tình trạng nghèo đói tăng thêm.

Thăm hỏi, chúc nhau những điều tốt đẹp khi Tết đến xuân về là truyền thống văn hóa rất đáng quý, nhưng cũng hy vọng rằng mỗi người hãy làm chủ bản thân, đừng lạm dụng chén rượu ngày Xuân.

Hoàng Quỳnh