Cụ thể, những quy định này được nêu ra tại dự thảo Nghị định quy định về điều kiện đầu tư và hoạt động trong lĩnh vực giáo dục.
Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 46 ngày 21/4/2017 của Chính phủ quy định về điều kiện đầu tư và hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và Nghị định số 135 ngày 4/10/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 46.
Về điều kiện thành lập trường đại học công lập, cho phép thành lập trường đại học tư thục, tại dự thảo Nghị định, Bộ Giáo dục đã bỏ điều kiện về diện tích đất để xây dựng trường, mà chuyển thành điều kiện cho phép hoạt động Giáo dục tại khoản 2 Điều 99 dự thảo để phù hợp với Điều 49 Luật Giáo dục;
Thay vào đó, dự thảo Nghị định được bổ sung điều kiện: “xác nhận về quyền sử dụng đất” để thống nhất với quy định tại khoản 1 Điều 22 Luật Giáo dục đại học.
Đồng thời, bỏ điều kiện "đạt bình quân tối thiểu 25m2/sinh viên tại thời điểm phân hiệu có quy mô đào tạo ổn định sau 10 năm phát triển" vì không khả thi; bỏ quy định: "Đối với trường đại học tư thục, khuyến khích thành lập trường hoạt động không vì lợi nhuận" vì đây không phải là điều kiện cho phép thành lập.
 |
Trường đại học Phú Xuân (thành phố Huế). Ảnh minh họa: Doãn Nhàn |
Về các thủ tục thành lập trường đại học công lập hoặc cho phép thành lập trường đại học tư thục, hiện dự thảo đang lấy ý kiến về việc bỏ quy trình “Phê duyệt chủ trương thành lập/cho phép thành lập trường đại học”.
Thay vào đó, theo dự thảo thì quy trình thành lập trường đại học chỉ còn 01 bước thành lập, cho phép thành lập (Dự thảo đã gộp các thành phần hồ sơ của bước phê duyệt chủ trương vào bước đề nghị thành lập/cho phép thành lập.)
Về điều kiện để trường đại học hoạt động đào tạo, Quy định về diện tích đất được chuyển từ khoản 3 điều 87 hiện hành xuống Điều này để phù hợp với Quyết định số 793/QĐ-TTG. Ngoài ra, các quy định tại dự thảo đều được điều chỉnh theo hướng dẫn chiếu tới quy định chuyên ngành.
Bộ Giáo dục và Đào tạo lý giải: Điều 104 Luật Giáo dục quy định nội dung quản lý nhà nước về giáo dục gồm: “Ban hành… quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục”, “Quy định… tiêu chuẩn chức danh, chế độ làm việc của nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; … chuẩn nghề nghiệp nhà giáo”, “Quy định… mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục; khung trình độ quốc gia; tiêu chuẩn nhà giáo; tiêu chuẩn, định mức sử dụng cơ sở vật chất, thư viện và thiết bị trường học”… Vì vậy, việc quy định những nội dung này thuộc thẩm quyền của Bộ.
Ngoài ra, mỗi ngành, lĩnh vực dự kiến đào tạo, quy mô dự kiến tuyển sinh khác nhau sẽ yêu cầu điều kiện khác nhau. Vì vậy, không thể quy định cụ thể trong Nghị định được.
Cụ thể, một số điểm mới tại dự thảo Nghị định so với văn bản hiện hành như sau:
Thứ nhất, dự thảo Nghị định bổ sung quy định "Có diện tích đất xây dựng trường tại trụ sở chính tối thiểu là 5ha" để phù hợp với quy định tại Điều 23 Luật Giáo dục đại học và Điều 49 Luật Giáo dục.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy định này không phải là quy định mới mà giữ nguyên quy định hiện hành và chuyển từ điều kiện để thành lập trường thành điều kiện để trường được hoạt động đào tạo.
Thứ hai, các điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên cơ hữu và cán bộ quản lý phải thiết bị đáp ứng yêu cầu hoạt động đối với ngành, lĩnh vực dự kiến đào tạo, quy mô dự kiến tuyển sinh theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Thứ ba, chương trình đào tạo và giáo trình, tài liệu giảng dạy, học tập đối với các ngành, lĩnh vực dự kiến đào tạo phải đáp ứng chuẩn chương trình đào tạo theo quy định của Bộ GD&ĐT.
Thứ tư, có đủ nguồn lực tài chính để bảo đảm duy trì và phát triển hoạt động của cơ sở giáo dục đại học theo đúng cam kết trong đề án thành lập trường.
Về điều kiện thành lập phân hiệu trường đại học công lập; cho phép thành lập phân hiệu trường đại học tư thục, dự thảo Nghị định đã chuyển điều kiện về diện tích đất xây dựng trường sang bước cho phép hoạt động giáo dục;
Đồng thời, bỏ điều kiện “đạt bình quân tối thiểu 25m2/sinh viên tại thời điểm phân hiệu có quy mô đào tạo ổn định sau 10 năm phát triển” vì không khả thi.
Về điều kiện, thủ tục cho phép phân hiệu của trường đại học hoạt động đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đơn giản hóa các điều kiện để phân hiệu hoạt động giáo dục (theo hướng ngoài các điều kiện về diện tích đất xây dựng, các điều kiện khác tương tự như điều kiện để cơ sở giáo dục đại học hoạt động giáo dục).
Cụ thể, dự thảo quy định điều kiện để phân hiệu của trường đại học hoạt động đào tạo bao gồm:
Điểm thứ nhất: Có quyết định thành lập, cho phép thành lập phân hiệu của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo;
Điểm thứ hai: Đối với việc thành lập phân hiệu mới phải có xác nhận quyền sử dụng đất tối thiểu là 02 ha.
Đối với việc thành lập phân hiệu từ cơ sở đào tạo đang hoạt động hợp pháp (ngoài trụ sở chính) của cơ sở giáo dục đại học mà đã có quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thì được sử dụng xác nhận quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền cấp trước đó;
Điểm thứ ba: Bảo đảm các điều kiện như đối với trường đại học quy định tại Điều 98 Nghị định này.
Về đình chỉ hoạt động đào tạo của trường đại học, phân hiệu của trường đại học, so với quy định hiện hành, dự thảo Nghị định đã bổ sung thêm 2 trường hợp bị đình chỉ hoạt động.
Thứ nhất, "Không công khai các điều kiện bảo đảm tổ chức hoạt động đào tạo đối với các ngành, lĩnh vực đào tạo sau khi được cơ quan có thẩm quyền cho phép hoạt động đào tạo".
Thứ hai, "Không triển khai hoạt động đào tạo sau thời hạn 02 năm, kể từ ngày được cấp".
Quy định phát triển đại học thành đại học quốc gia
Tại dự thảo Nghị định, so với văn bản pháp luật hiện hành có thêm các quy định về phát triển đại học thành đại học quốc gia. Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến về chủ trương để phát triển đại học thành đại học quốc gia: thẩm quyền thuộc về cơ quan nào?
Theo đó hiện trong dự thảo Nghị định, Bộ Giáo dục đang thiết kế theo 2 phương án:
Phương án 1: Quy định chung là “cơ quan có thẩm quyền”: “Có chủ trương của cơ quan có thẩm quyền cho phép phát triển đại học thành đại học quốc gia”. Theo đó, hiện tại Đại học Huế có chủ trương của Bộ Chính trị.
Phương án 2: Quy định cụ thể thẩm quyền thuộc “Chính phủ” vì theo quy định của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học thì Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục và giáo dục đại học.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định quy định việc phát triển đại học thành đại học quốc gia phải bảo đảm "phù hợp với quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt"; "Tại thời điểm xây dựng đề án phát triển thành đại học quốc gia, phải được công nhận là đại học định hướng nghiên cứu".
