Những thảo luận xoay quanh vấn đề xây dựng cơ chế tin cậy lẫn nhau về mặt quân sự trong Đối thoại chiến lược, kinh tế Trung - Mỹ lần 4 và chuyến công du Washington của Lương Quang Liệt - Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc là hai sự kiện quan trọng nhất của trục ngoại giao quân sự Trung - Mỹ năm nay.
 |
| Trần Bỉnh Đức, Tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc thăm Mỹ năm 2011 |
Thời báo Hoàn Cầu ngày 6/5 có bài xã luận với những lời lẽ mang tính chất "dằn mặt", nhận định rằng, chính biển Đông sẽ trở thành "viên đá thử vàng" cho sự tin cậy lẫn nhau trong quan hệ quân sự Trung - Mỹ, bất chấp những nỗ lực cải thiện bầu không khí ngoại giao quân sự của hai bên đã và đang diễn ra.
Sự tin cậy lẫn nhau trong quan hệ quân sự Trung Mỹ cần được "tích lũy từng tí" trong bối cảnh xuất hiện ngày càng nhiều những va chạm phức tạp trên các vùng biển (Hoa Đông, biển Đông - PV), đồng thời cần giảm dần những "hành động lạ", tăng dần "không gian thích nghi", đó là nền tảng giúp hai bên tránh hiểu nhầm ý đồ của nhau, tránh phát sinh xung đột.
 |
| Lương Quang Liệt, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đang công du Washington từng phát biểu với báo chí trước chuyến đi, trong vấn đề biển Đông quân đội nước này sẽ vào cuộc theo yêu cầu ngoại giao và điều động của trung ương |
Chính vì lẽ đó, tờ Hoàn Cầu thời báo cho rằng "Trung Quốc và Mỹ đều cần định vị chính xác chiến lược của đối phương, Mỹ đừng cho rằng Trung Quốc chỉ là kẻ "yêng hùng mới nổi" ở các vùng biển gần bờ. Trong bối cảnh lợi ích của Trung Quốc "rải khắp thiên hạ" (Hoàn Cầu thời báo nhận định - PV) thì việc năng lực hải quân Trung Quốc ngày càng vươn xa là điều tất yếu".
Đồng thời, Bắc Kinh cũng không nên coi việc hiện diện quân sự của Washington ở châu Á là điều gì đó "phi pháp", ngược lại nên chấp nhận một hiện thực rằng Mỹ là một lực lượng quan trọng ở châu Á, từ đó có cách tiếp cận phù hợp.
 |
| Mỹ, Philippines tăng cường quan hệ hợp tác được Bắc Kinh lý giải là nhằm "đối đầu" với Trung Quốc trên biển Đông. Ảnh: Mỹ-Philippines tập trận bảo vệ mỏ dầu ở Biển Đông- wordpress |
Hoàn Cầu báo viết tiếp: Nếu như Trung Quốc quyết tâm lãnh đạo châu Á và xua đuổi thế lực Mỹ, hoặc giả Washington tìm cách ngăn chặn sự tăng trưởng sức mạnh quân sự của Bắc Kinh bằng mọi giá thì coi như sự tin cậy lẫn nhau về mặt quân sự giữa hai nước trở nên vô vọng. Vấn đề là, cả Bắc Kinh và Washington đều không có ý tưởng này.
Mặc dù giới phân tích cho rằng khả năng xảy ra xung đột quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ là rất nhỏ, nhưng nếu như biển Đông trở thành sàn đấu đọ sức giữa hai cường quốc thì biển Đông sẽ trở thành điểm chuyển biến mấu chốt trong việc xây dựng cơ chế tin cậy lẫn nhau giữa hai bên.
Theo bình luận của Hoàn Cầu thời báo, "Trung Quốc và Mỹ nên tách bạch giữa những cái mà hai bên cần ở biển Đông với những tranh chấp giữa Trung Quốc với Việt Nam và Philippines. Tranh chấp chủ quyền biển Đông giữa các quốc gia là một hiện thực".
Không chỉ dừng lại ở đó, Hoàn Cầu thời báo còn tự tin khi cho rằng các quốc gia láng giềng ở Biển Đông so với Trung Quốc chỉ là những quốc gia bé nhỏ, đồng thời, báo này cho rằng Trung Quốc kiên quyết không chấp nhận việc Mỹ can dự, hỗ trợ, hợp tác với các quốc gia này ở bất cứ hình thức nào*.
Xã luận Hoàn Cầu thời báo cũng lên giọng "nhắc nhở" Mỹ: Nếu như Mỹ phát đi tín hiệu, bất luận các quốc gia ở Biển Đông làm gì, chỉ cần có sự hiện diện quân sự của Mỹ trên biển Đông thì họ (các nước có tranh chấp chủ quyền - PV) sẽ "trực tiếp xâm phạm" cái gọi là "lợi ích" (phi lý - PV) của Trung Quốc, thì đó là đòn đánh vỗ mặt vào quan hệ quân sự Trung Mỹ*.
Lúc đó, dù lãnh đạo cấp cao hai nước Trung - Mỹ có ngồi khách sạn năm sao giữa thủ đô hai nước mà nói chuyện hợp tác, minh bạch hay gì đi chăng nữa cũng không còn ý nghĩa gì nữa.
Ưu thế quân sự tuyệt đối của Mỹ trên toàn cầu trong một khoảng thời gian dài trước mắt là điều khó có thể thay đổi, nó sẽ được dùng vào việc bảo vệ duy trì sức ảnh hưởng của Mỹ trên toàn cầu và ngăn chặn các "dã tâm quân sự" đang lớn dần, thậm chí nó còn được dùng để bảo vệ quan hệ giữa Mỹ với một số nước trong bối cảnh kinh tế Mỹ đang suy thoái.
Tuy nhiên, sức mạnh quân sự Hoa Kỳ không thể trực tiếp can dự vào những tranh chấp trên biển giữa các quốc gia Tây Thái Bình Dương, càng không thể dùng nó để các quốc gia tranh chấp ở Biển Đông gây hấn với Trung Quốc" - Hoàn Cầu nhận định.
Biển Đông thực sự trở thành viên đá thử vàng thái độ của Washington đối với Bắc Kinh. Sự thiếu đối thoại hay bất cứ hành động nào làm phức tạp tình hình trên biển Đông của Trung Quốc hay Mỹ đều để lại những hậu quả nghiệm trọng - Hoàn Cầu thời báo kết luận.
* Một số câu, từ chuyển ngữ từ bản dịch gốc đã được lược bỏ
Hồng Thủy
