Tờ Asahi Shimbun của Nhật Bản hôm 28/12 đưa tin cho biết, Thủ tướng Shinzo Abe dường như đã đánh giá sai phản ứng của Washington về việc ông tới thăm đền Yasukuni.
Trong một chỉ trích công khai hiếm có, Nhà Trắng đã bày tỏ sự thất vọng về việc ông Abe đến thăm ngôi đền có thờ 14 tội phạm chiến tranh hạng A hôm 26/12. Cả Đại sứ quán Mỹ ở Tokyo và Bộ Ngoại giao Mỹ tại Washington đã lên tiếng bày tỏ quan ngại trước động thái thu hút sự giận dữ lớn của Trung Quốc và Hàn Quốc này.
 |
| Thủ tướng Shinzo Abe thăm đền Yasukuni. |
Chuyến thăm của ông Abe được giữ bí mật tới phút cuối và chỉ được công bố vài giờ trước khi ông tới thăm ngôi đền gây tranh cãi này.
Ông Abe chỉ thông báo cho vài trợ lí thân tín về ý định thăm đền Yasukuni của mình. Do đó, theo các nhà phê bình, họ đã không có đủ thời gian để cân nhắc về những hậu quả ngoại giao với Trung Quốc, Hàn Quốc, cũng như từ các quốc gia khác như Mỹ.
Mặc dù chính quyền Abe đã tăng cường an ninh với Mỹ như một trụ cột chính sách đối ngoại của mình. Tuy nhiên, sau chuyến thăm Yasukuni của ông Abe, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel đã từ chối điện đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera về vấn đề di dời căn cứ ở Okinawa, một nguồn tin nói với Asahi Shimbun.
Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Nhật Bản chỉ được thông báo về chuyến thăm đền Yasukuni của ông Abe vào sáng ngày 26/12. Một giờ sau chuyến thăm, ông Onodera đã vội vã đến Bộ Ngoại giao để tham khảo ý kiến của Ngoại trưởng Fumio Kishida về cách xử lý các hậu quả tiềm năng.
Mặc dù Washington tỏ ý thất vọng, các trợ lý của ông Abe ban đầu dường như không quá quan tâm đến những tác động lâu dài của chuyến thăm tới quan hệ song phương bởi Washington từng im lặng trước chuyến thăm tương tự mỗi năm của cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi.
Tuy nhiên, nhiều người khác lại nhìn thấy những hậu quả nghiêm trọng hơn phát sinh từ đó. Một quan chức ngoại giao cấp cao Nhật Bản nói rằng: "Rất gây sốc khi Mỹ sử dụng thuật ngữ "thất vọng". Nếu bất hòa nảy sinh giữa Nhật Bản và Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc và Triều Tiên có thể sẽ được khuyến khích có các biện pháp mạnh mẽ chống lại Tokyo".
Một nguồn tin chính phủ cho biết, "Các vấn đề Okinawa đã bị lu mờ vì chuyến thăm Yasukuni, mặc dù nó là một bước tiến lịch sử".
Hiện vẫn chưa rõ tác động thực sự trong quan hệ Nhật-Mỹ sau động thái trên của ông Abe. Tuy nhiên, trong chuyến thăm tới Nhật Bản gần đây, Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đã khẳng định rằng sự cải thiện quan hệ Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ có thể đem đến sự ổn định và an toàn cho Đông Á.
Nhận định về phản ứng bất ngờ trên của Mỹ đối với chuyến thăm Yasukuni của ông Abe, tờ Asahi Shimbun cho rằng Nhà Trắng không muốn có thêm cái cớ để kích hoạt căng thẳng Trung-Nhật trong bối cảnh tranh chấp lãnh hải giữa hai quốc gia này trên Hoa Đông đang nóng lên./.
Nguyễn Hường
