Hải quân Trung Quốc lần đầu tiên thăm Iran và sẽ tập trận chung

24/09/2014 07:31
Đông Bình
(GDVN) - Chuyến thăm này gây chú ý cho dư luận quốc tế, đặc biệt là phương Tây, trên thực tế, Trung Quốc đang có nhiều quyền lợi ở Iran và Ấn Độ Dương.

Tờ "The New York Times" ngày 22 tháng 9 đăng bài viết của Thomas Erdbrink và Chris Buckley cho biết, vào Chủ nhật vừa qua, một số tướng lĩnh Iran nói với Đài truyền hình quốc gia, 2 tàu chiến Trung Quốc đã cập bến một quân cảng chủ yếu của Iran, đây là lần đầu tiên trong lịch sử. Họ còn cho biết, hai nước sẽ tiến hành diễn tập quân sự liên hợp trong vòng 4 ngày.

Tàu khu trục tên lửa Trường Xuân, thuộc biên đội hộ tống Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran
Tàu khu trục tên lửa Trường Xuân, thuộc biên đội hộ tống Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran

Cũng vào Chủ nhật, Tân Hoa xã cho biết, tàu chiến Hải quân Trung Quốc tham gia hộ tống ở vịnh Aden vào thứ Bảy đã cập bến một cảng biển của Iran, bắt đầu tiến hành "chuyến thăm hữu nghị". Theo bài báo, trong đó có một tàu khu trục tên lửa mang tên Trường Xuân.

Tân Hoa xã đã công bố hình ảnh một tàu khu trục đậu ở cảng Bandar Abbas, nó được chào đón ở đó.

Báo chí Iran cho biết, theo kế hoạch, Hải quân Iran và Trung Quốc sẽ triển khai diễn tập quân sự liên hợp vào thứ Hai, diễn tập quân sự lấy nhiệm vụ cứu viện làm chính. Trung Quốc luôn mở rộng phạm vi hoạt động của hải quân, gần đây cũng đã tham gia nhiệm vụ tấn công cướp biển ở vịnh Aden và ven bờ Somalia.

Tàu chiến Trung Quốc đến cảng Bandar Abbas cho thấy, quan hệ giữa Trung Quốc và Iran đang được tăng cường. Trung Quốc đã trở thành khách hàng dầu mỏ chủ yếu của Iran, trong khi đó Iran đem phần lớn lợi nhuận thu được từ đó để mua sản phẩm của Trung Quốc, sự trừng phạt của cộng đồng quốc tế đối với chương trình hạt nhân của Iran đã làm trầm trọng thêm tính phức tạp của những giao dịch này.

Trang mạng Hải quân Trung Quốc cho biết, đây là lần đầu tiên tàu chiến Hải quân Trung Quốc thăm Iran. Chỉ huy biên đội tàu chiến Trung Quốc, thiếu tướng Hoàng Tân Kiến cho biết, chuyến thăm này là "để tăng cường hiểu biết lẫn nhau, tăng cường giao lưu giữa hải quân hai nước". "Tin rằng, chuyến thăm sẽ thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị hải quân hai nước không ngừng phát triển".

Phía Iran cho biết, cuộc diễn tập sẽ lấy an ninh hàng hải và tấn công cướp biển làm trọng điểm. Tư lệnh Khu phòng thủ biển số 1 Iran, Đô đốc Amir Hossein Azad cho biết: "Cuộc diễn tập tiến hành với Hải quân Trung Quốc bao gồm, nghiên cứu thảo luận hành động cứu viện và bài tập của hải quân hai nước, ứng phó với các sự cố trên biển, tiến hành chuẩn bị kỹ thuật cần thiết".

Tàu khu trục tên lửa Trường Xuân, thuộc biên đội hộ tống Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran
Tàu khu trục tên lửa Trường Xuân, thuộc biên đội hộ tống Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran

Tờ báo nhà nước Iran "Kayhan" vào thứ Bảy cho biết, trên tàu chiến Trung Quốc có 650 binh sĩ, họ cũng sẽ "phân cao thấp" với binh sĩ Iran trong "hoạt động thể thao".

Đối thủ cạnh tranh chủ yếu của Iran ở vịnh Ba Tư là Hải quân Mỹ. Hải quân Mỹ có một căn cứ ở Bahrain và đã triển khai ít nhất 1 tàu sân bay ở khu vực này.

Iran đã nhiều lần đe dọa cắt đứt eo biển Hormuz, nơi có ý nghĩa chiến lược. Eo biển Hormuz là một tuyến đường biển hẹp nằm giữa Iran và Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, 40% vận chuyển dầu mỏ và khí đốt của toàn thế giới phải đi qua đây.

Nhà kinh tế Iran có quan hệ chặt chẽ với Chính phủ, ông Saeed Laylaz cho rằng, chuyến thăm hải quân lần này cho thấy, Trung Quốc lo ngại thỏa thuận đạt được về chương trình hạt nhân của Iran có thể sẽ đem lại sự cải thiện quan hệ giữa Iran và phương Tây.

"Điều cho thấy trước hết là, Trung Quốc hy vọng duy trì quan hệ thương mại được thu lợi nhiều với Iran, chứ không phải là họ sẵn sàng bảo vệ chúng tôi".

Bình luận của BBC Anh

Hãng tin BBC Anh ngày 22 tháng 9 cũng có bài viết cho hay, báo chí Iran dẫn lời Tư lệnh Hải quân Iran Habibollah Sayyari ngày 22 tháng 9 tuyên bố, trong tương lai không xa, Hải quân Iran có kế hoạch tổ chức một cuộc diễn tập hải quân mang tên "Thần thánh 3" ở vùng biển của Iran và vùng biển quốc tế.

Tướng Habibollah Sayyari cho biết thêm, vào thứ Tư tuần này (ngày 24 tháng 9), Hải quân Iran còn tiến hành diễn tập hải quân liên hợp với Hải quân Trung Quốc. Tư lệnh Hải quân Iran đưa ra phát biểu trên với báo chí khi tham dự hoạt động duyệt binh thường niên ở miền nam Tehran.

Habibollah Sayyari còn cho biết: "Mục đích tổ chức những cuộc diễn tập quân sự này là để bảo vệ lãnh hải của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran và an ninh khu vực do chúng tôi kiểm soát".

Tư lệnh Hải quân Iran cho biết, tàu khu trục Damavand do Iran tự chế tạo và tàu ngầm Thắng Lợi do họ nội địa hóa sẽ xuất hiện vào ngày 28 tháng 11 tới.

Binh sĩ biên đội hộ tống tốp thứ 17 Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran (nguồn báo Hoàn Cầu, TQ)
Binh sĩ biên đội hộ tống tốp thứ 17 Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran (nguồn báo Hoàn Cầu, TQ)

Tờ "Tin tức Trung Quốc" cho biết, biên đội hộ tống vịnh Aden tốp thứ 17 của Hải quân Trung Quốc vào ngày 20 tháng 9 đã cập cảng Abbas miền nam Iran, bắt đầu chuyến thăm hữu nghị 5 ngày tới Iran. Đây cũng là lần đầu tiên tàu chiến Hải quân Trung Quốc thăm Iran.

Tờ "Nhật báo Trung Quốc" dẫn lời phó chủ nhiệm Viện nghiên cứu hải quân Trung Quốc, Trương Quân Xã cho rằng, Iran là một quốc gia quan trọng ở vùng Vịnh và khu vực Trung Đông. Hợp tác chặt chẽ giữa Trung Quốc và Iran sẽ có lợi cho hòa bình và ổn định khu vực này.

Khi nói đến tàu chiến Trung Quốc đến vùng biển phía nam Iran, Tư lệnh Iran cho biết, vào thứ Tư, Hải quân Trung Quốc sẽ cùng Hải quân Iran tổ chức một cuộc diễn tập quân sự liên hợp như trao đổi tin tức và tình báo, hành động cứu viện trên biển.

Tờ "Giải phóng quân" Trung Quốc cho rằng, tàu chiến Trung Quốc tham gia cuộc diễn tập lần này gồm có tàu khu trục tên lửa Trường Xuân và tàu hộ vệ tên lửa Thường Châu.

Năm 2013, một hạm đội của Iran từng đến vùng biển Trung Quốc, truyền đi thông điệp hòa bình và hữu nghị của Iran đối với Trung Quốc.

Tháng 5 năm 2013, tàu chiến Iran sau khi trải qua 40 ngày đã đến cảng biển Trung Quốc, đây là một phần trong chuyến đi "hòa bình" Đông Á của tàu chiến Iran.

Bình luận của các hãng tin quốc tế khác

Theo tờ "Tin tức Trung Quốc" ngày 22 tháng 9, biên đội tàu chiến Hải quân Trung Quốc đến Iran vào ngày 20 tháng 9 và sẽ tổ chức diễn tập với Hải quân Iran đã gây chú ý cho dư luận quốc tế. Theo tờ "Thời báo tài chính kinh tế quốc tế" Mỹ, tàu chiến Trung Quốc và Iran sẽ tổ chức diễn tập liên hợp hải quân chưa từng có ở vịnh Ba Tư.

Theo bài báo, cách đây không lâu, Hải quân Iran đã giải cứu một tàu container của Trung Quốc tên là Tân Liên Vân Cảng, tàu này đã bị cướp biển tấn công. Dư luận cho rằng, hợp tác chống khủng bố trên biển giữa Trung Quốc và Iran ngày càng mật thiết.

Quan chức hải quân hai nước Trung Quốc-Iran (nguồn báo Hoàn Cầu, TQ)
Quan chức hải quân hai nước Trung Quốc-Iran (nguồn báo Hoàn Cầu, TQ)

Hãng AP Mỹ cho rằng, những năm gần đây, Hải quân Iran đã tăng cường quan hệ với các nước tham gia hộ tống ở vịnh Aden. Năm 2013, khi kết thúc sứ mệnh hộ tống, Hải quân Nga cũng đã đến thăm cảng Abbas. Hoạt động giao lưu giữa hải quân Trung Quốc và Iran cũng được coi là một hành động "cân bằng" của Iran nhằm nỗ lực duy trì quan hệ hải quân với các nước hộ tống ở khu vực lân cận eo biển Hormuz.

Tờ "Minh báo" Hồng Kông dẫn lời Hoàng Đông, Hội trưởng Hội nghiên cứu quân sự quốc tế Macao cho rằng, Trung Quốc đang thúc đẩy chiến lược "Tây tiến", phạm vi hoạt động trong tương lai chủ yếu sẽ ở các khu vực như Ấn Độ Dương và vịnh Ba Tư, ở đó cũng là tuyến đường sinh mệnh năng lượng trên biển của Trung Quốc.

Vì vậy, triển khai diễn tập liên hợp chống cướp biển và cứu viện với Hải quân Iran ở vịnh Ba Tư là cần thiết. Giao lưu quân sự Trung Quốc-Iran trước đây hầu như không có, lần này là một sự khởi đầu tốt, có thể lấp đi khoảng trống giữa hai bên.

Tờ "Thời báo Trung Quốc" Đài Loan cho rằng, sau khi Iran bị các nước phương Tây trừng phạt, xuất khẩu năng lượng bị hạn chế, Trung Quốc đem rất nhiều đơn đặt hàng dầu mỏ tới Iran, nửa đầu năm 2014, Trung Quốc bình quân mỗi ngày nhập khẩu 630.000 thùng dầu của Iran, tăng 48% so với 1 năm trước. Iran đã trở thành nhà cung ứng dầu mỏ lớn thứ ba của Trung Quốc, chiếm 12% lượng nhập khẩu của Trung Quốc. Trung Quốc đã vượt EU trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Iran.

Theo bài báo, sau khi từ chối khéo cùng Mỹ tấn công IS, Trung Quốc lựa chọn tổ chức diễn tập quân sự liên hợp với Iran, cho thấy Trung Quốc vẫn đang thử nước nóng trong chính sách Trung Đông, đi con đường riêng.

Theo báo chí Đài Loan, tuy Iran có trữ lượng dầu mỏ lớn thứ 4 thế giới và cũng là nước xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ 2 của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC). Nhưng, từ lâu, Iran thiếu công nghệ lọc dầu, cần Trung Quốc hỗ trợ xây dựng nhà máy lọc dầu và đầu tư cho các trang thiết bị cơ bản như thiết bị dầu mỏ.

Theo tờ “Tin tức phố Wall”, sau khi ký kết hiệp định dầu mỏ trị giá 100 tỷ USD vào năm 2005, kim ngạch thương mại Trung Quốc-Iran tăng cao, từ năm 2009 trở đi, Trung Quốc đã vượt EU chính thức trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Iran.

Kim ngạch thương mại Trung Quốc-Iran năm 2009 lên tới 21,2 tỷ USD, hầu như tăng gấp đôi so với 14,4 tỷ USD vào 3 năm trước đó, khi đó 13% kim ngạch thương mại nhập khẩu của Iran đều đến từ Trung Quốc (khoảng 7,9 tỷ USD). Kim ngạch thương mại song phương năm 1995 chỉ chưa đến 400 triệu USD.

Tàu chiến thuộc biên đội hộ tống tốp thứ 17 Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran (nguồn báo Hoàn Cầu, TQ)
Tàu chiến thuộc biên đội hộ tống tốp thứ 17 Hải quân Trung Quốc đến thăm Iran (nguồn báo Hoàn Cầu, TQ)

Trung Quốc xác nhận tập trận hải quân với Iran

Tờ "Hoàn Cầu" Trung Quốc ngày 22 tháng 9 đưa tin, đối với chuyến thăm Iran đầu tiên của biên đội hộ tống Trung Quốc và diễn tập hải quân liên hợp Trung Quốc-Iran, ngày 22 tháng 9, trả lời phỏng vấn tờ "Thời báo Hoàn Cầu", Cục thông tin Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết, những năm gần đây, biên đội tàu chiến hộ tống Hải quân Trung Quốc thường sau khi hoàn thành nhiệm vụ hộ tống, tiến hành thăm hữu nghị các nước liên quan, đồng thời tổ chức diễn tập hoặc huấn luyện liên hợp với hải quân nước đến thăm.

Căn cứ vào kế hoạch giao lưu đối ngoại của quân đội và sắp xếp luân phiên binh lực hộ tống của hải quân năm 2014, biên đội hộ tống tốp thứ 17 Hải quân Trung Quốc gần đây kết hợp thăm Iran. Trong thời gian chuyến thăm, Trung Quốc sẽ tiến hành diễn tập liên hợp các khoa mục như vận động biên đội, thông tin với Hải quân Iran.

Ngoài ra, hai bên sẽ còn tổ chức chiêu đãi trên tàu, hoạt động tham quan tàu chiến và một loạt thi đấu thể thao, văn nghệ. Chuyến thăm này có lợi cho tăng cường hiểu biết và lòng tin giữa quân đội hai nước Trung Quốc-Iran, thúc đẩy quan hệ hữu nghị quân đội hai nước không ngừng phát triển.

Đông Bình