Trung Quốc mới là "đạo diễn" vụ Triều Tiên thử bom nhiệt hạch?

Giáo sư Panos Mourdoukoutas, Chủ nhiệm Khoa Kinh tế, LIU Post, New York ngày 9/1 bình luận trên Forbes, không nên mong đợi Trung Quốc sẽ trừng phạt Bắc Triều Tiên vì tuyên bố thử thành công bom nhiệt hạch của nước này hôm 6/1. Theo ông lý do là bởi, Triều Tiên là con bài mặc cả tốt nhất của Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp với Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Chủ tịch CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un là người ký lệnh vụ thử "bom nhiệt hạch", ảnh: Reuters.

Điều này có nghĩa là Trung Quốc sẽ không gây áp lực với Triều Tiên vì vụ thử hạt nhân trừ phi Bắc Kinh nhận được "cái gì đó" đổi lại từ phía Hoa Kỳ, ví dụ như một lập trường mềm hơn của Mỹ trong tranh chấp lãnh thổ đang diễn ra giữa Trung Quốc và Nhật Bản.

Trong thực tế, hoạt động thử bom nhiệt hạch của Bắc Triều Tiên diễn ra trong bối cảnh Mỹ - Nhật đang gia tăng áp lực lên Trung Quốc trước tham vọng và hành động bành trướng lãnh thổ của Bắc Kinh ở Biển Đông và Hoa Đông. 

Hơn nữa vào ngày cuối cùng của năm 2015 Nhật Bản và Hàn Quốc đã xích lại gần nhau khi đạt được thỏa thuận giải quyết vấn đề xin lỗi, bồi thường cho phụ nữ Hàn Quốc bị buộc làm nô lệ tình dục cho lính Nhật trong Chiến tranh Thế giới II, động thái đã khiến Bắc Kinh bất mãn.

Trong tháng 8, Mỹ đã bắt đầu mở rộng sự hiện diện của hải quân ở Biển Đông và thực hiện các hoạt động tuần tra tự do hàng không hàng hải, chống lại việc Trung Quốc bồi lấp, xây dựng và quân sự hóa đảo nhân tạo (bất hợp pháp) ở Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam).

Trong bối cảnh này lại bất ngờ nổ ra vụ Triều Tiên thử bom nhiệt hạch, liệu nó có liên quan gì đến Nhật Bản và Hoa Kỳ hay không? Liệu Trung Quốc đã biết trước về vụ nổ này? Khó có thể nói rõ, khi Bình Nhưỡng luôn cố gắng khuếch trương các vụ nổ hạt nhân với dư luận trong và ngoài nước, còn bề ngoài Trung Quốc đã nhanh nhảu lên tiếng tố cáo hoạt động này.

John Kerry hối thúc Trung Quốc phạt Triều Tiên, Vương Nghị lắng nghe và im lặng

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị về việc kêu gọi Bắc Kinh hợp tác ủng hộ một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trừng phạt CHDCND Triều Tiên vụ thử bom nhiệt hạch hôm 6/1.

Trong cuộc điện đàm hôm Thứ Năm, Ngoại trưởng Mỹ nói với ông Nghị rằng, không thể tiếp tục xử lý vấn đề Bắc Triều Tiên như trước nữa. Nếu không có sự hỗ trợ từ Bắc Kinh, biện pháp trừng phạt chặt chẽ hơn đối với Bắc Triều Tiên sẽ có tác động hạn chế.

Tuy nhiên ông Vương Nghị chỉ nhắc lại rằng, Trung Quốc đã cam kết phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên và sẽ làm việc với Hoa Kỳ và các nước khác. Trong khi các nước lớn chưa đạt được thỏa hiệp, thì 2 miền Triều Tiên bắt đầu chĩa về nhau và bắt đầu cuộc chiến tranh tâm lý, tuyên truyền.

Theo Nikkei Asian Review ngày 9/1, bắt đầu từ Thứ Sáu tuần này quân đội Hàn Quốc đã tuyên truyền ầm ĩ chống Bình Nhưỡng bằng hệ thống loa phóng thanh ở khu phi quân sự. Bắc Triều Tiên đã điều động quân số áp sát các vị trí xung yếu ở biên giới.