Cúm gia cầm đã làm 4 người mắc bệnh, trong đó 2 người đã chết. Bộ Y tế cũng đã có khuyến cáo về mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh, dù thế, công tác phòng dịch vẫn không là mối bận tâm của người chăn nuôi, buôn bán gia cầm.

Nuôi vịt trên bãi rác

Ngày 9/3, chúng tôi có mặt tại xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, đây chính là địa điểm phát hiện ổ dịch cúm gia cầm đầu tiên tại Hà Nội trong năm 2012. Theo chính quyền xã, vào cuối tháng 2, dịch cúm gia cầm xuất hiện tại 2 hộ dân ở thôn Đồng Tiến (xã Phượng Dực), khoảng 2.600 con vịt đã bị tiêu hủy. Vụ vịt chết đã qua 20 ngày nhưng theo ghi nhận của chúng tôi, nơi đây như chưa hề có dịch: UBND xã đóng cửa, không chốt kiểm dịch, việc chăn nuôi vịt của người dân vẫn diễn ra bình thường, có hộ còn mua thêm vịt giống về nuôi.

Khi chúng tôi hỏi một người đàn ông đang đứng tại địa điểm phát hiện ổ dịch về tình hình dịch bệnh, ông nói: “Không biết”. Sau đó ông ta mới thành thật rằng chỉ có 2 hộ có vịt chết thì đã chôn hết, các hộ còn lại trong thôn đa số đã bán hết vịt. “Cũng may từ hôm đó đến nay không có thêm nhà nào có vịt chết, chứ không lại trắng tay”, ông này thở dài.

Theo quan sát của chúng tôi, dấu vết còn lại về ổ dịch đã bùng phát là những cái ao (nơi có đàn vịt mắc bệnh), thửa đất (nơi tiêu hủy) được rắc vôi bột trắng xóa. Vài cửa hàng có treo biển “Tiết canh” tại đường liên huyện và liên xã cũng đóng cửa.

Tuy nhiên trên những con đường này, việc vận chuyển gia cầm diễn ra công khai và số lượng vịt đang được nuôi tại thôn Đồng Tiến và các thôn khác của xã Phượng Dực là khá nhiều. Và không biết người dân tận dụng diện tích chăn thả hay tận dụng thức ăn thừa mà có đàn vịt được nuôi tại bãi rác thải sinh hoạt.

Chợ gia cầm “chui”

Chỉ cách ổ dịch cúm gia cầm Phương Dực khoảng 4km là đầu mối buôn bán gia cầm lớn nhất miền Bắc – Chợ gia cầm Hà Vĩ, xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín. Chúng tôi tới chợ trưa 10/3, không phải giờ cao điểm nhưng người mua, kẻ bán vẫn hối hả vào ra. Tại 2 cổng chợ có bảo vệ đứng trông, nhưng họ chỉ làm duy nhất một việc là chìa tay thu 3.000 đồng/xe máy vào cổng không cần ghi vé. Chỉ trong thời gian ngắn chúng tôi quan sát thấy cả chục chiếc xe máy chở đầy gà, vịt ra, vào cổng mà không có bất cứ sự kiểm dịch nào của lực lượng thú y.

Theo một người bán gia cầm trong chợ, cao điểm buôn bán của chợ Hà Vĩ vào khoảng 3 - 7h sáng, khi đó có hàng chục tấn gia cầm được xuất đi các tỉnh thành khắp miền Bắc. Thời gian còn lại trong ngày chủ yếu là người buôn bán nhỏ lẻ đến lấy hàng và các đầu mối gom hàng từ nhiều nơi mang về chợ để chuẩn bị cho phiên xuất hàng lúc rạng sáng hôm sau. Khi chúng tôi hỏi về việc kiểm dịch, một tiểu thương cười và nói: “Tôi chỉ thấy người ta lo không có thịt lợn, thịt gà để ăn chứ chả mấy ai lo gà có dịch”. Tuy nhiên chị cũng cho biết do việc buôn bán lớn chủ yếu về đêm nên việc kiểm dịch cũng chỉ tập trung thời điểm đó. “Gà không kiểm dịch, ốm hay chết bán đầy ở cầu chui kia kìa”, chị nói và chỉ tay về phía đường cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ.

Theo chỉ dẫn của chị, chúng tôi thấy chợ gia cầm “chui” chỉ cách chợ gia cầm Hà Vĩ mấy trăm mét. Chợ này họp ngay trong và ngoài hầm chui dân sinh (phía trên là đường cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ), nếu đi từ quốc lộ 1 (cũ) thì qua chợ chui này mới tới chợ Hà Vĩ. Khi chúng tôi hỏi mua gà và tỏ ý nghi ngại vì không có dấu kiểm dịch của cơ quan thú y, người bán hàng cau có đáp: “Ở đây và trong kia (trong chợ Hà Vĩ - PV) chẳng khác gì nhau, gà của tôi toàn bán cho nhà hàng đấy!?”. Chưa kịp hỏi thêm, người bán hàng đã bê lồng gà chuyển lên đường cao tốc, lại thêm nhiều lồng gà của những người khác được chuyển lên. Thấy chúng tôi vẫn chưa đi, người bán hàng tỏ vẻ đắc ý: “Thấy chưa, gà lên Hà Nội đấy”.

Lê Minh/GĐ&XH